De stad Eindhoven heeft in de afgelopen twee eeuwen een enorme gedaantewisseling ondergaan. Van een vrij onbeduidend stadje aan de rand van de Kempen groeide het uit tot de vijfde van ons land. Die gigantische groei is vooral te danken aan Philips; zonder dit bedrijf had Eindhoven nooit in haar huidige vorm kunnen bestaan. Nog altijd is de elektronicagigant nog altijd dominant aanwezig in de stad, al zijn de (meeste) fabrieken in en om Eindhoven allang gesloten. Al ver voordat Philips werd opgericht was Eindhoven een industriestad. Zoals in zoveel grote industriesteden was ook in Eindhoven het spoor een bepalende factor in dat succes.
De eerste spoorlijn die in Eindhoven werd aangelegd was de Staatslijn E, de spoorlijn Breda-Maastricht (via Eindhoven, Venlo en Roermond). Deze bereikte Eindhoven in de zomer van 1866. Omdat het een Staatslijn betrof kreeg ook Eindhoven aanvankelijk een standaard station, met in dit geval een standaard stationsgebouw 3e klasse. In datzelfde jaar kwam ook de spoorlijn naar het Belgische Hasselt, via Valkenswaard, gereed. Een spoorlijn die maar weinig succesvol bleek. Een heel ander verhaal was het traject naar Weert, welke in 1912 gereed kwam en waarmee de verbinding Amsterdam-Maastricht enorm werd verkort. Voor deze laatste uitbreiding werd een compleet nieuw stationscomplex gebouwd, ontworpen door G.W. van Heukelom.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg Eindhoven het zwaar te verduren. Verschillende malen werd de stad gebombardeerd, waarbij een groot deel van het centrum verloren ging. Ook de wijk Fellenoord, waar het station staat, werd zwaar getroffen. Ook het station kwam niet geheel ongeschonden de oorlog door, al viel de schade relatief mee. Toch werd al vrij kort na de bevrijding besloten dat Eindhoven een nieuw station kreeg. De wederopbouw van de verwoestte delen van de stad werd namelijk ook aangegrepen om een aantal lang bestaande verkeersknelpunten aan te pakken. De grootste vormde het spoor, dat toen nog op straatniveau lag. Aan het einde van de jaren veertig werd begonnen met het ophogen van het spoor, dat verhoogde spoor werd ten noorden van het bestaande aangelegd. Ook het nieuwe station schoof een stuk naar het noorden op. Aanvankelijk was S. van Ravesteyn de hoofdarchitect van het project. Zijn stijl is nog overduidelijk te herkennen in de diverse viaducten, waaronder die over de Emmasingel en de Vestdijk. Ook de oude perrontunnel, die al in 1953 gereedkwam, werd door Van Ravesteyn ontworpen. Maar tijdens de ontwerpfase van het nieuwe stationsgebouw werd Van Ravesteyn vervangen door K. van der Gaast, voor wie dit het eerste grote stationsproject was. En Van der Gaast leverde met dit Eindhovense station meteen zijn visitekaartje af. Een tijdloos ontwerp dat nog altijd representatief oogt. Het is dan ook terecht dat het in de top 100 Nederlandse monumenten 1940-1958 is opgenomen. Ook is het station al geruime tijd een rijksmonument.
Eindhoven is het belangrijkste spoorknooppunt van Zuid Nederland. Qua reizigersaantallen is dit het zevende station van ons land en veruit de drukste buiten de Randstad. Het reizigersaantal neemt al jaren toe en zal in de toekomst nog verder stijgen. Om ook dan al die reizigers te kunnen verwerken werd enige jaren geleden begonnen met een omvangrijke verbouwing, die ook op dit moment (mei 2017) nog gaande is. De belangrijkste aanpassing is het vergroten van de tunnelcapaciteit, dat al jaren veel te krap was. Daarnaast wordt de stationshal onder handen genomen en wordt de perronoverkapping voorzien van zonnepanelen. De werkzaamheden zullen naar verwachting eind 2017 zijn afgerond…

Boven: Het stationsgebouw van Eindhoven. Het huidige station is alweer het derde exemplaar en kwam in 1956 gereed. Aanvankelijk zou architect Van Ravesteyn het station ontwerpen. Maar tijdens die ontwerpfase moest hij plaatsmaken voor K. van der Gaast, voor wie dit zijn eerste grote stationsproject was. Wat vooral opvalt is de enorme glazen gevel, die hier trouwens grotendeels door zonwering is bedekt. De toegangen liggen diep verzonken, waardoor het gebouw lijkt te zweven. Aan de linkerkant is de hoge klokkentoren annex schoorsteen te zien..

Onder: De perrons en de perronoverkapping. Station Eindhoven heeft drie perrons, die relatief kort zijn. Dit komt doordat het station, in tegenstelling tot de meeste andere grote knooppunten, geen dubbele perrons heeft. Alleen spoor 1 heeft een echt A en een B-gedeelte, maar deze wordt eigenlijk alleen gebruikt om aan te geven waarvandaan de intercity's naar Venlo en Maastricht vertrekken. Deze komen als één trein in Eindhoven aan, alwaar ze worden gesplitst. Let ook op de bijzondere constructie van de perronoverkapping, deze bestaat uit zogenoemde Bailey-panelen. Die perronoverkapping is trouwens wat ouder dan het stationsgebouw, ze kwam -net als de perrontunnel- al in 1953 gereed...
.

Onder: De enorme hal van het stationsgebouw. Wat vooral opvalt is de hoogte van de ruimte. De hal is in de loop van de tijd behoorlijk veranderd, zoal bij zoveel grote stations heeft het tegenwoordig meer weg van een klein, overdekt winkelcentrum. Momentheel wordt de ruimte flink verbouwd.
.

Onder: Het restaurant in betere tijden. Het is een wat oudere foto, gemaakt in de zomer van 2001. Op de foto is één van de kenmerkende ronde vensters te zien, let vooral op de bijzondere afwerking van de kozijnen. Het plafond bestaat uit zogenoemde "Kwaaitaal-elementen", iets dat Van der Gaast in die tijd veelvuldig toepaste. Maar het meest bijzondere zijn toch wel de kroonlucters, dit zijn nog de originele uit 1956,,,
.

Onder: Een stukje historie dat weer in ere is hersteld. In de nieuwe perrontunnel, die onlangs in gebruik werd genomen, zijn drie vloermozaïeken aangebracht. Het zijn replica's van de originele mozaïeken uit 1953 van J. Boon, die in de vloer van de oude tunnel was verwerkt. De originelen zijn aan het einde van de jaren tachtig verdwenen…
.

Onder: Het Eindhovense station is in de loop van de tijd aangepast en gemoderniseerd, maar er zijn gelukkig ook nog een aantal authentieke elementen bewaard gebleven. Zo staan op de perrons nog de originele houten banken uit 1956, dat mag gerust uniek worden genoemd.
.

Onder: De Vestdijktunnel, even ten westen van het station. Het is één van de viaducten die door Van Ravesteyn werd ontworpen. Enkele daarvan werden versierd met pompeuze beelden, ditmaal gemaakt door J. Hekman. De oorspronkelijke beelden op de Boschdijktunnel en de Vestdijktunnel werden in de jaren negentig verwijderd. Op de Vestdijktunnel zijn polyester replica's geplaatst. De echte beelden staan in de tuin van het Spoorwegmuseun te Utrecht...
.

Onder: Op een zeer prominente plek op het grote Stationsplein staat het standbeeld voor dr. Anton Philips, de man die eigenhandig van een eenvoudig gloeilampenfabriekje een wereldconcern had gemaakt. Het beeld is een creatie van de beroemde beeldhouwer Wenckebach en werd in het voorjaar van 1951 onthuld, een paar maanden voor het overlijden van Philips. Bij de uitvaartplechtigheid trok de rouwstoet ook langs het beeld. Dat stond toen nog op een andere locatie namelijk ongeveer ter hoogte van de glazen koepel van "America Today" (tegenover de Primark). Later verhuisde het naar een plekje naast het station. Ergens in de jaren zestig kreeg het beeld haar huidige plaats…
.