|
|
|
GOUDA
| |
|
 |
| |
|
| Afkorting: |
Gd |
| Maatschappij: |
Nederlandse
Spoorwegen (NS) |
| Architect: |
M.W. Markenhof |
| Bouwjaar: |
1984 |
| Verbouwd: |
o.a. 2002, 2011-2014, 2019-2022 |
| |
|
| |
|
Enkele jaren geleden kregen zowel dit stationsgebouw als de directe omgeving ervan een grote make-over. Er kwamen grote nieuwe fietsenstallingen aan weerszijden van het stationsgebouw en het Stationsplein werd heringericht. Het stationsgebouw kreeg -onder andere- nieuwe dakbedekking en de hal werd opnieuw ingedeeld. Al sinds het begin van de huidige eeuw wordt er op gezette tijden aan en bij het station gebouwd en verbouwd, en het einde lijkt vooralsnog niet in zicht. Toch is het station weer helemaal bij de tijd. Gelukkig is men de rijke geschiedenis niet helemaal uit het oog verloren, al moet men er tegenwoordig wel naar zoeken. Kenners zullen echter wel meteen zien dat station Gouda een wat rommelige ratjetoe van bouwstijlen is. De oudste delen dateren uit de jaren dertig van de vorige eeuw, de jongste delen zijn in 2022 opgeleverd.
Gouda is een bijzonder strategisch gelegen stad, ongeveer halverwege Utrecht, Den Haag en Rotterdam. Datzelfde geldt uiteraard ook voor het station, waar de spoorlijnen uit Rotterdam, Den Haag. Alphen aan den Rijn en Utrecht samenkomen. Een echt spoorknooppunt dus, maar opvallend genoeg lieten de meeste intercity’s het station tot 2007 links liggen. Pas sinds die tijd is het een intercitystation, hetgeen merkbaar werd in het aantal treinreizigers. Met zo’n 30.000 dagelijkse reizigers behoort Gouda tegenwoordig tot de grotere stations.
Het huidige stationsgebouw kwam in 1984 gereed en verving een gebouw uit 1868. Of beter gezegd: wat er toen nog van over was. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het dusdanig beschadigd dat de complete bovenverdieping moest worden gesloopt. Terugkerende oorlogsschade zorgde er echter voor dat aan het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw er een einde kwam aan het laatste, nog in gebruik zijnde Rhijnspoor-stationsgebouw. Ervoor in de plaats kwam een gloednieuw ontvangstgebouw, naar een ontwerp van architect M.W. Markenhof. Het meest kenmerkend zijn de zes “tongewelven” op het gebouw. De twee buitenste gewelven zijn wat groter dan de anderen, wat enigszins doet denken aan de dakvorm van het oorspronkelijke gebouw. (zie ook de volgende pagina) In die gewelven zijn een vijftal beelden van het oude stationsgebouw herplaatst. Die beelden werden destijds speciaal voor het herbouwde station vervaardigd. Overigens heeft het meest rechtse gewelf nooit een beeldhouwwerk gekend. Bovendien maakt dit gewelf sinds kort niet eens meer deel uit van het stationsgebouw.
Het huidige station bestaat uit drie perrons, waarvan de twee lange eilandperrons het belangrijkst zijn. Het derde perron is aanzienlijk korter, deze werd pas aan het begin van de huidige eeuw aangelegd. De twee eilandperrons hadden ooit ieder een zakspoor, maar deze zijn enkele jaren geleden verwijderd en de perrondelen zijn samengevoegd. Daarmee ging echter wel een typisch kenmerk van dit station verloren. Veel kwalijker vindt ik persoonlijk een verbouwing die rond het jaar 2011 plaatshad. Daarbij zijn de twee perrons deels van een nieuwe overkapping voorzien. Daar was op zich niets mis mee, maar hierdoor verdween grotendeels de tot dan toe altijd zichtbaar gebleven oorlogsschade. Een uniek oorlogsmonument is zodoende voorgoed verloren gegaan! Opmerkelijk genoeg is er nog wel een informatiebord, waar op de oorlogsschade wordt geattendeerd. Alleen is deze nu bijna niet meer te zien…
|
Boven en onder: Het stationsgebouw van Gouda (boven) werd onlangs gerenoveerd. Het kreeg een schilderbeurt en nieuwe dakbedekking. Hierdoor vallen de halfronde “gewelven” nog meer op. Ook kwamen er nieuwe fietsenstallingen, met opvallende gemetselde wanden. Helemaal aan de linkerkant is nog net de trap naar één van die nieuwe stallingen te zien. In een eerder stadium werden de perrons al aangepakt. (onder) Er kwamen deels nieuwe overkappingen en bredere trappen. Ook kreeg het station (eindelijk) liften.
.
.
|
| |
|
|
|
|
Onder (beide foto’s): Het stationsgebouw en de nieuwe fietsenstalling zijn versierd met diverse chamottebeelden werden rond 1948 gemaakt door beeldhouwer J. Uiterwaal. Oorspronkelijk stonden ze op het herbouwde, naoorlogse stationsgebouw. vijf exemplaren vonden een plek op het huidige stationsgebouw, waaronder een beeldengroep boven de ingang. (foto linksonder) Vier andere beelden hebben decennialang in een opslag gestaan. Deze kregen een plek op de in 2022 geopende fietsenstalling, rechts naast het stationsgebouw. (foto rechtsonder) Die beelden zijn trouwens hier in Gouda gemaakt, bij de vroegere aardewerkfabriek Goedewaagen. Royal Goedewaagen bestaat anno 2025 nog steeds, maar het bedrijf staat al heel lang niet meer in Gouda...
.
|
|
. (zie
ook pagina 2, 3 en 5) |
. (zie
ook pagina 2, 3 en 6) |
|
|
|
|
Onder: Station Gouda is een wonderlijke mix van bouwstijlen, en dat is nog het best aan de perrons te zien. Deie zijn namelijk alle drie uit een totaal ander tijdperk. Het eilandperron tussen de sporen 3 en 5 is het oudst, deze werd -inclusief perrongebouw en overkapping- rond 1937 gebouwd. Het tweede eilandperron is zo’n veertig jaar jonger. Ook dit perron is voorzien van bebouwing en een overkapping, maar dan duidelijk in de bouwstijl uit de jaren zeventig. Het derde perron is de jongste van de drie, deze werd waarschijnlijk aan het begin van de huidige eeuw aangelegd. Bovendien kregen de perrons in 2011 deels een nieuwe overkapping, wat de aanblik alleen maar rommeliger maakt…
.
. (zie
ook pagina 3, 4 en 6) |
|
|
|
|
Onder (beide foto’s): Sinds 1989 zijn er twee spoorbruggen over het riviertje Gouwe: de Hoge en Lage Gouwespoorbrug. De Hoge Gouwespoorbrug (foto linksonder) is een markante viersporige hefbrug. Deze brug -waarvan de circa 45 meter hoge betonnen heftorens al van ver te zien zijn, wordt gebruikt voor het doorgaande treinberkeer van en naar Rotterdam en Den Haag. Xe werd gebouwd op de plek waar in het verleden al eens een spoorbrug is geweest. De Lage Gouwespoorbrug ligt zo’n 150 meter noordelijker. Deze enkelsporige brug ligt op de plek waar tot 1989 de hoofdspoorbrug lag, een driesporige draaibrug. De brede oprit aan de Goudse zijde herinnert hier nog altijd aan. Beide spoorbruggen zijn dus niet zomaar op een willekeurige plek neergezet…
.
|
|
|
|
|
|
|
|
versie:
17-02-2025
|
