Home ] [ Terug naar de eerste pagina ] [ Vorige pagina ]
   
 
GOUDA

 

Eindelijk een intercitystation

     
Verbouwd: 2011-2014, 2019-2022
Architecten: IAA Architects (toegang noordzijde)
  De Nijl Architecten (fietsenstallingen)
   
   
Al sinds 1870 is Gouda een spoorknooppunt van waaruit men rechtstreeks naar de vier grote steden van ons land kan reizen. Er is in de loop van de tijd al heel veel veranderd in en om het Goudse station. Denk hierbij aan de aanleg van twee extra perrons, een bredere perrontunnel, een extra toegang aan de noordzijde en een nieuw stationsgebouw. Desondanks bleven de intercity’s het station heel lang links liggen, de strategische ligging en het flink groeiend aantal reizigers ten spijt. Gouda stond in die tijd bekend als flessenhals in het spoornet, vooral de driesporige draaibrug over de Gouwe was al jaren een groot knelpunt. Tijdens de openingsplechtigheid van het huidige stationsgebouw werd aangekondigd dat die oude draaibrug spoedig zou worden vervangen door een viersporige oeververbinding, die bovendien een stuk hoger kwam te liggen. Ook werd de gelijkvloerse spooraansluiting bij Moordrecht vervangen door een fly-over. Korte tijd later werd het gehele spoor door Gouda omhoog gebracht, waarbij het aantal sporen werd verdubbeld en Gouda in het oosten van de stad een tweede station kreeg (de halte Gouda Goverwelle). Aan het einde van de twintigste eeuw krijg de secundaire spoorlijn naar Alphen aan den Rijn een eigen spoorbrug over de Gouwe. Toch duurde het nog tot het einde van 2006 voordat station Gouda een volwaardige intercitystatus kreeg. Wellicht had de aanleg van het derde perron en het volledig “losknippen” van het spoor naar Alphen aan den Rijn (waardoor kopspoor 9 kon vervallen) hier direct of indirect mee te maken gehad. Wat zeker invloed had was het viersporig maken van het spoor tussen Woerden en Utrecht, waardoor er veel meer intercity’s konden gaan rijden. Bovendien ging voor het jaar 2007 de dienstregeling volledig op de schop. In diezelfde tijd leefde trouwens ook het idee om het -toen amper 22 jaar oude- stationsgebouw te vervangen door nieuwbouw. Zover kwam het uiteindelijk niet. Wel begon vanaf 2011 een reeks verbouwingen die, behoudens enkele tussenpozen, zo’n elf jaar in beslag zou nemen. Als eerste werden de trappen naar de perrons verbreedt en kreeg het station roltrappen en (eindelijk) liften. Om die laatste in te kunnen bouwen moesten de perronoverkappingen worden “aangepast”. Oftewel: er moest een stuk worden gesloopt en worden vervangen door een nieuwe, hogere luifel. Korte tijd later kreeg de noordzijde een nieuwe toegang, daarbij werd tevens het derde perron op de perrontunnel aangesloten. Voor die tijd was het dit korte jukkenperron uitsluitend rechtstreeks vanaf de Burgemeester Jamessingel te bereiken. Handig voor wie ten noorden van het spoor woont, maar nogal omslachtig voor overstappende reizigers. Na deze verbouwing bleef het ogenschijnlijk enkele jaren rustig, maar achter de schermen werden alweer volop plannen gemaakt. Met name het plein voor het gebouw was een groot punt van aandacht en zorg. Al jaren was het een rommelige fietsendumpplek, iets wat velen een doorn in het oog was. Er was dus grote behoefte aan meer stallingsruimte, besloten werd dan ook om aan het stationsgebouw twee bijgebouwen toe te voegen die als fietsenstalling werden ingericht. Inmiddels was ook bepaald dat het stationsgebouw bleef bestaan, maar dat deze wel een volledige make-over zou krijgen. Zo moest de buitenste bekleding van de zes gewelven worden vervangen en hetzelfde gold voor de vloer van de stationshal. Die vloer, welke met rode en wit-beige tegels in een mozaïekvorm was gelegd, verdween om plaats te maken voor een monotone tegelvloer. De zwaar verwaarloosde witte buitenbekleding werd vervangen door nieuwe beplating, welke nu van zink is. Voor veel mensen is die nieuwe look ongetwijfeld even wennen, maar het misstaat absoluut niet. De betonnen delen werden eveneens van een kleurtje voorzien, deze zijn nu lichtgeel. Ook dit heeft het gebouw absoluut goed gedaan. De nieuwe fietsenstallingen werden van beton, met gemetselde wanden. Het metselwerk contrasteert mooi met het vernieuwde uiterlijk van het stationsgebouw. Als kers(sen) op de taart zijn op de voorgevel van de oostelijke fietsenstalling de vier nog resterende beelden van J. Uiterwaal herplaatst. Het zijn de vier Griekse godinnen, die vroeger op het middendeel van het vorige station hadden gestaan. Na exact veertig jaar had het station weer haar negen beeldhouwwerken terug, al keerde het uurwerk -dat door twee leeuwen werd vastgehouden- helaas nooit meer terug...

Boven en onder: Ook in de huidige eeuw is station Gouda al meerdere keren verbouwd. Enkele jaren geleden was het stationsgebouw zelf aan de beurt. De smoezelige witte buitenlaag van de zes gewelven werd verwijderd en het dak kreeg een nieuwe, zinken bekleding. Ook werd het gebouw iets kleiner. Het meest rechtse gewelf -waaronder ooit het restaurant zat- is nu een soort vrijstaande poort geworden, zonder een echte functie. (foto onder) De nieuwe zijgevel kreeg een extra stel automatische schuifdeuren, zodat het gebouw nu drie toegangen heeft. Het gebouw dat op de foto hieronder de achtergrond domineert is het nieuwe Goudse gemeentehuis.

.
 
 

Onder: In 2015 kreeg het station een nieuwe toegang aan de noordzijde. Daarmee kwam er een einde aan het toegangsgebouwtje uit 1977 van Van der Gaast. (zie pagina 4) Deze paste niet meer in de grootschalige stedenbouwkundige ontwikkelingen in dit gebied, waarvan de bioscoop pal naast de nieuwe toegang een voorbeeld is. Ook was er behoefte aan een markante entree, aangezien deze toegang minstens zo belangrijk is geworden als het stationsgebouw. Die nieuwe toegang, een opvallende constructie van staal en glas, werd trouwens ontworpen door het vermaarde bureau IAA Architecten. Tijdens de bouw van de entree werd ook de perrontunnel aangepast, zodat het perron langs spoor 11 vanuit de tunnel is te bereiken. Voor die tijd kon dit namelijk nog niet...

Onder: De nieuwe fietsenstalling werd in 2022 in gebruik genomen, en werd gebouwd naar een ontwerp van het Rotterdamse architectenbureau De Nijl. De stalling bestaat uit twee aparte gebouwen, die aan weerszijden van het stationsgebouw staan. Op het oostelijke gebouw (foto) werden in 2022 de vier overgebleven beelden van het oude stationsgebouw herplaatst. Hiermee heeft het station haar negen beeldhouwwerken terug. Alleen het beeld “De gebroeders Crabeth” ontbreekt. Ooit stond deze op een sokkel op het plein voor het station, inmiddels heeft het een plekje in de tuin van het Museum Gouda, vlakbij de Sint Janskerk. Of het ooit nog terugkeert naar het Stationsplein waag ik te betwijfelen...

 
 

Onder: In 2019 verdwenen de westelijke kopsporen 4 en 9. De plek waar kopspoor 4 lag is nog altijd heel makkelijk terug te vinden. Weliswaar is het spoor verdwenen en is de opengevallen plek dichtgegooid en bij de rest van het perron getrokken, maar de opening in de overkapping verraadt nog dat hier ooit een spoor lag. Bij het tweede eilandperron, waar ooit kopspoor 9 lag, is dit een heel ander verhaal; daar is (bijna letterlijk) het spoor volledig uitgewist. Let trouwens ook op de bijzondere vorm van de spanten van de overkapping boven dit gedeelte...

 
 

  Free counter and web stats versie: 17-04-2025