|
|
DEN HAAG MARIAHOEVE
|
|
 |
|
|
Afkorting: |
Gvm |
Maatschappij: |
Nederlandse
Spoorwegen (NS) |
Architect: |
Bureau Kraaijvanger |
Bouwjaar:
|
1984 |
Verbouwd: |
1994 |
Baanvak:
|
Leiden Centraal - Den Haag Laan van NOI |
|
|
|
|
Drie jaar na de ingebruikname van station Veenendaal Centrum werd het concept van een “stationsgebouw-in-een-kantoorpand” op een nog veel grotere schaal herhaald. Het bescheiden Haagse station Mariahoeve kreeg gezelschap in de vorm van een nieuw hoofdkantoor voor de verzekeringsgigant Aegon. Opnieuw werd een station gereduceerd tot een smalle corridor in een kantoorkolos. Dat is althans de eerste indruk van dit station. Maar schijn bedriegt: eenmaal binnen is er wel degelijk een volwaardig stationsgebouw. Alhoewel het in een typische jaren tachtig no-nonsense stijl werd gebouwd, is dit station stiekem een verborgen pareltje. Maar wel één dat dringend opgepoetst moet worden…
Station Mariahoeve staat in het uiterste noordoosten van Den Haag, letterlijk op de gemeentegrens met Leidschemdam-Voorburg. Wie het station via de oostelijke toegang verlaat staat al in de Voorburgse buurt De Gaarden. De westelijke toegang, met het stations- annex kantoorgebouw, staat in de gelijknamige Haagse wijk Mariahoeve. Dit deel van Den Haag is een naoorlogse uitbreiding. Het werd vernoemd naar een boerderij dat moest wijken voor deze stadsuitbreiding. De vroegere spoorlijn naar Scheveningen (Kurhaus) liep ooit dwars door dit gebied, maar was al lang en breed opgeruimd toen de eerste woningen werden gebouwd. De wijk kwam onlangs op een tragische manier in het nieuws: een enorme explosie verwoestte op 7 december 2024 vijf woningen, waarbij zes doden en meerdere (zwaar) gewonden waren te betreuren. Toen deze ramp zich voltrok waren de voorbereidingen voor het maken van deze pagina al gaande en stond het schrijven van deze tekst gepland voor december 2024. Dat deze pagina relatief kort na dit drama verschijnt is louter toeval.
Terug naar de jaren zestig van de vorige eeuw. De nieuwbouwwijk in aanbouw kreeg in 1966 een eigen station. Het was één van de eerste zogenoemde voorstadhaltes, één van de velen die vanaf de tweede helft van de jaren zestig werden gebouwd. Het begrip voorstadhalte staat tegenwoordig bijna synoniem voor een eenvoudig station, al dan niet met een gestandaardiseerd haltegebouwtje. Station Mariahoeve was weliswaar eenvoudig van opzet, maar was nog niet volgens een standaardontwerp gebouwd. Dat tijdperk begon pas enkele jaren nadat dit station in gebruik was genomen. Het oorspronkelijke station bestond uit een eenvoudige accommodatie en twee hooggelegen perrons. Deze versie bleef amper tien jaar bestaan. Vanwege de aanleg van de Schiphollijn werd het aantal sporen op dit station verdubbeld naar vier. De perrons kwanten langs de twee buitenste sporen te liggen. Tussen de twee middensporen werd alvast ruimte vrijgehouden voor een eventueel derde perron. Dat perron zou overigens in de jaren negentig worden aangelegd.
Aanvankelijk stond station Mariahoeve in een soort niemandsland, even buiten de toenmalige bebouwde kom van Den Haag. Dit veranderde in de jaren zeventig, toen de bebouwing het station bereikte. Aan de Haagse zijde van het station ontstond een kantorenbuurt. Eén van de bedrijven die hier naar toe trok was het pas opgerichte Aegon, die bij het station haar nieuwe hoofdkantoor liet bouwen. Het werd -een voor die tijd- gigantisch complex van enkele honderden meters lang. Ook werd hierin een nieuw stationsgebouw voor station Mariahoeve opgenomen. Om die reden was het bedrijf Nemeog, destijds een dochteronderneming van NS, betrokken bij de bouw van het geheel. Het gebouw werd ontworpen door het bekende architectenbureau Kraayvanger. Net als bij het al genoemde station in het Utrechtse Veenendaal is het gebouw alleen als stationsgebouw te herkennen omdat er een groot NS-logo en een uurwerk zijn aangebracht. Maar anders dan station Veenendaal Centrum, waar het stations-gedeelte slechts een doorgang naar het perron is, blijkt station Mariahoeve wel degelijk over een volwaardig stationsgebouw te beschikken. Ik keek mijn ogen uit toen ik voor het eerst in de stationshal stond.
Dit neemt echter niet weg dat het station anno 2024 nogal verlaten en een nogal verlepte indruk maakt. Enkele jaren geleden verliet Aegon het hoofdkantoor en sindsdien staat het complex voor een groot deel te huur. Ook het station is al heel lang onbemensd, het geeft de ontvangstruimte een wat spookachtige sfeer... |
Boven: Het Haagse station Mariahoeve wordt volledig gedomineerd door het Aegon-gebouw. Deze verzekeringsgigant liet het gebouwencomplex in 1984 bouwen. In samenwerking met de NS, overigens. Aan de buitenzijde is alleen aan de grote lichtbak te zien dat het tevens een NS-station is. Tegenwoordig staat een groot deel van het complex te huur, ook de tram stopt al enkele jaren niet meer voor de deur. De tramrails zullen naar verwachting binnenkort worden opgeruimd.
.
Onder: Ook aan de perronzijde is het kantorencomplex nadrukkelijk aanwezig. De totale gevellengte is zelfs aanzienlijk groter dan het langste perron van dit station. Sinds 1994 telt het perron drie perrons, waarbij het eilandperron als laatste werd toegevoegd. Dit verklaart meteen de wat afwijkende vorm van de perronoverkapping. Overigens worden momenteel alleen de twee zijperrons (langs de sporen 1 en 4) gebruikt…
.
|
|
|
|
|
|
Onder (beide afbeeldingen): Station Den Haag Mariahoeve, zoals het er in 1966 uitzag. Dat eerste station werd gebouwd naar een ontwerp van ingenieur C. Douma. De halte was eenvoudig, maar wel met een loket en de beide perrons hadden een bescheiden overkapping. Het was één van de allerlaatste stations uit het tijdperk vóór de versobering en standaardisering. Was dit station een jaar of drie later gebouwd, dan had er ongetwijfeld zo’n zeskantig gebouwtje (een “Sextant”) bij gestaan. De foto rechtsonder toont de perrons in haar oorspronkelijke configuratie; twee sporen, elk met een vrij smal zijperron.
.
|
|
|
|
|
|
|
Onder: De ingang wordt duidelijk gemarkeerd door een lichtbak en een luifel. Ze is wat terugwijkend geplaatst, waardoor het wat doet denken aan haar grote zus Den Haag Centraal. Hoewel, grote zus? Het gebouw en de beschikbare kantoorruimte is bij dit complex vele malen groter..
.
|
Onder: Na de ingang volgt de grote verassing van dit station. Ze blijkt over een ruime hal te beschikken, die buitengewoon riant is voor het formaat station. Anno 2024 is het helaas een loze ruimte, waar niet veel meer gebeurt. Het loket is al heel lang geleden opgeheven…
.
|
|
|
|
|
Onder: Bij de ingang staat op een betonnen sokkel een beeldje “Meisje Op Koffer”, gemaakt door J. Dankowa. Deze van oorsprong Bulgaarse beeldhouwster, vooral bekend van haar beeldengroep op het Indisch Monument, maakte dit kleine kunstwerkje in 1979. Of het altijd bij station Mariahoeve heeft gestaan is mij niet bekend…
.
|
Onder: De tunnel onder de perrons is niet heel breed, maar ziet er wel verzorgd uit. De perrons hebben altijd al op een verhoogd terrein gelegen, dit vanwege de ongelijkvloerse kruising met de Hofplein- en de Zoetermeerlijn, die even ten noorden van het station is. De huidige perrontunnel werd rond 1994 opnieuw betegeld.
.
|
|
|
|
|
versie:
30-12-2024
|