Sinds enkele jaren vertrekken vanaf station Zevenaar weer treinen naar Duitsland, maar de tijd dat het een belangrijk grensstation was ligt al heel lang achter ons. Toch is en blijft Zevenaar het laatste Nederlandse station op de drukke spoorlijn naar Emmerich en verder. De belangrijke doorgaande internationale treinen, zoals de ICE, laten het station nog altijd links liggen. Desalniettemin groeit het grensoverschrijdend railverkeer in deze grensgemeente enorm, vooral dankzij de Betuweroute, die iets ten oosten van Zevenaar op het spoor naar Duitsland aansluit. Om dit groeiende verkeer aan te kunnen zijn inmiddels grootschalige werkzaamheden gaande, zowel het spoor als het station gaan flink op de schop.
Zevenaar ligt in het oosten van Gelderland, in de streek die Liemers wordt genoemd. Het destijds nog kleine stadje kreeg al in 1856 haar eerste station, als in dat jaar de spoorlijn tussen Amsterdam en Arnhem wordt doorgetrokken naar het Duitse Elten, vlakbij Emmerich. Zevenaar wordt een grensstation en krijgt dan ook een imposant stationsgebouw, zeker gezien de grootte van het plaatsje. In 1866 krijgt Zevenaar een tweede spoorverbinding met Duitsland, ditmaal naar Kleef. Deze spoorverbinding was echter eerder een alternatief voor de bestaande spoorlijn dan dat het een aanvulling was. De nogal omslachtige route, met daarin zelfs spoorpont over de Rijn, zou uiteindelijk tot het begin van de twintigste eeuw in de dienstregeling blijven staan. Intussen had Zevenaar een tweede station gekregen. Dat was het GOLS-station, dat zo'n tweehonderd meter ten oosten van het bestaande station werd gebouwd en eindpunt was van de lokaalspoorlijn naar Winterswijk. Het GOLS-station, welke in 1885 werd geopend, zou nog geen 33 jaar dienst doen. In 1918 werd het lokaalspoor doorgetrokken naar het hoofdstation en werd het GOLS-station overbodig. Het inmiddels in onbruik geraakte stationsgebouw zou er nog tot 1974 blijven staan.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakten zowel het stationsgebouw als het emplacement zwaar beschadigd, maar konden wel weer worden opgeknapt. Al snel was Zevenaar weer het grensstation zoals het voor die oorlogsjaren ook was. Maar vanaf het begin van de jaren vijftig verliest het grensstation steeds meer aan betekenis, mede doordat veel faciliteiten naar Arnhem werden verplaatst en de paspoortcontrole steeds meer in de trein kon worden gedaan. Het inmiddels veel te grote stationsgebouw werd aan het begin van de jaren zestig gesloopt en vervangen door een aanzienlijk kleiner exemplaar. Dit had deels te maken met het feit dat het gebouw alleen nog voor de binnenlandse treindiensten zou worden gebruikt. Ook moest NS in die tijd drastisch bezuinigen. Om de bouwkosten wat te drukken werd het op de fundamenten van het oude gebouw gebouwd. het had daardoor toch wel wat klassieks; een centraal middendeel met iets terugwijkende zijvleugels. Dit nam echter niet weg dat het een zeer eenvoudig bouwwerk was.
Zoals al aangegeven zijn er momentheel in en om het station grote veranderingen gaande. Even ten oosten van het stationsluit sinds 2007 de Betuweroute aan op het spoor naar Duitsland. Door het fors toegenomen treinverkeer moet het spoor tussen Zevenaar en Emmerich worden uitgebreid met een derde spoor. Ook bleek het handiger om de bovenleidingen op dit traject dezelfde spanning te geven als die op de Betuweroute (25000 volt). Omdat er een mogelijkheid is dat het spoor naar Winterswijk in de toekomst "onder de draad" komt, moest de spanningssluis ten oosten van Zevenaar komen, ter hoogte van het viaduct Babberichseweg. Daarnaast wordt -op dit moment van schrijven- een groot deel van het spoor tussen Zevenaar en Didam verdubbeld. Enkele jaren geleden werd in het kader van het project "Prettig Wachten" in het stationsgebouw een soort huiskamer ingericht. Dat laatste had echter een keerzijde, want om dit mogelijk te maken werd een groot deel van het stationsgebouw in de zomer van 2015 gesloopt! De gehele rechter vleugel ging tegen de vlakte, waardoor het gebouw wel heel vreemde verhoudingen kreeg. gelukkig is er ook een positieve ontwikkeling te melden. Jarenlang was Zevenaar slechts een halte aan de regionale spoorlijn naar Winterswijk of Arnhem. Sinds 2017 is het weer mogelijk om vanaf station Zevenaar weer rechtstreeks naar Duitsland te reizen, zij het met een regionale treindienst tussen Arnhem en Dusseldorf. Toch kreeg het station hiermee wel weer iets van haar internationale karakter terug…

Boven: Het huidige stationsgebouw werd in 1962 in gebruik genomen en is een ontwerp van architect K. van der Gaast, die ditmaal werd geassisteerd door S.H. Krudde. Het gebouw oogt erg eenvoudig, mede veroorzaakt door het feit dat de NS in die tijd flink moest bezuinigen. Het werd dan ook grotendeels op de fundamenten van het oude gebouw geplaatst, hetgeen nog altijd is te zien aan het iets naar voren verspringende middendeel. Deze foto (gemaakt in het voorjaar van 2011) toont het stationsgebouw in haar oorspronkelijke gedaante, enkele jaren later werd het voor een groot deel gesloopt. Het grote plein voor het station is een oase van groen. Maar het heeft ook een keerzijde; het stationsgebouw valt hierdoor nauwelijks op...

Onder: Het eerste stationsgebouw uit 1856, een groter contrast met het huidige exemplaar -zeker zoals het er nu bij staat- is haast niet denkbaar. Het gebouw links op de voorgrond is het voormalige stationspostkantoor. Dit pand uit 1915 staat er nog altijd. Let ook op de fraaie GTW-bus.
.

Onder (beide foto's): Twee foto's van de perrons, rechts gezien in de richting van het stationsgebouw en links in westelijke richting. Station Zevenaar heeft één langsperron en een eilandperron. Dat het allang geen grensstation meer is, is aan de geringe lengte van de perrons te zien. Normaal gesproken is bij dergelijke stations altijd een zeer lang perron, vanwege het uitvoeren van grenscontroles. Dat gebeurt hier allang niet meer. Op de foto links is een trein van Syntus te zien, zie zojuist is vertrokken richting Arnhem. Syntus verzorgde hier tussen 2001 en 2012 de treindiensten, tegenwoordig wordt dit door Arriva gedaan. Daarnaast rijden er tussen Arnhem en Doetinchem treinen van "Breng" en verzorgt Albelio sinds 2017 de treindienst naar Emmerich. In Zevenaar zijn dus drie vervoerders actief...
.

Onder: Op het eilandperron is een voor Nederland unieke constructie voor de bovenleiding te zien. ze bestaan uit enkele masten, waarop een zeer brede, dubbele arm is gemonteerd. Hiermee wordt vier sporen van een bovenleiding voorzien. Normaal gesproken zouden hiervoor brede portalen zijn gebruikt. Het spoor tussen Arnhem en Emmerich werd trouwens vrij laat geëlektrificeerd, pas in 1966. Het spoor naar Winterswijk moet het nog altijd zonder doen, daar schijnt in de (nabije) toekomst verandering in te kunnen komen...
.

Onder: In de zomer van 2015 werd bij het stationsgebouw de rechtervleugel geamputeerd, op deze foto (oktober 2015) zijn die werkzaamheden nog in volle gang. Het werk vond plaats in het kader van het project "Prettig Wachten", waarbij het restant van het gebouw tot een soort huiskamer werd ingericht. De "nieuwe" zijgevel bestaat nu bijna volledig uit glas, waardoor het gebouw erg licht is geworden. Helaas zijn de verhoudingen nu wel erg vreemd geworden...
.

Onder: Vlakbij het station staat het verlaten fabriekscomplex van British American Tobacco. Oorspronkelijk heette de fabriek Turmac (wat stond voor Turkish Macedonian Tobacco, de twee landen waar vanuit de tabak werd geïmporteerd), en werd rond 1920 gesticht. De Turmac hield in 1960 op te bestaan, waarna de fabriek respectievelijk door Rothmans en B.A.T. werd overgenomen. In 2008 sloot de fabriek definitief haar deuren. Overigens staat dit deel van het fabriekscomplex ongeveer op de plek waar ooit het GOLS-station was...
.

Onder: Eveneens vlakbij het station staat het flink verwaarloosde huis "Mathena". De havezate werd al aan het einde van de zestiende eeuw gebouwd en kreeg rond 1830 haar huidige vorm. Vanaf de jaren zeventig van de twintigste eeuw was het huis in bezit van de naastgelegen tabaksfabriek, zodat deze haar fabriekscomplex kon uitbreiden. Het huis werd een gezinsvervangend tehuis, later werd er een streekmuseum in gevestigd. In 2010 kwam het echter leeg te staan, met de huidige staat als eindresultaat. Maar er gloort hoop, onlangs werd bekend gemaakt dat het monumentale pand zal worden gerestaureerd.
.