[ Home ] [ Terug naar periode 1920-1940 ] [ Vorige station ] [ Volgende station ] [ Volgende pagina ]
   

 

VLEUTEN

   
Afkorting: Vtn
Maatschappij: Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (Staatsspoor)
Architect: A. van der Steur
Bouwjaar: 1922
Gedeeltelijke sloop: 1945
Status: Gemeentelijk monument
Baanvak: Utrecht Centraal-Woerden
   
   
Nog niet eens zo heel lang geleden was Vleuten nog een zelfstandig dorp, landelijk gelegen onder de rook van Utrecht. Een dorp dat samen met het nabij gelegen De Meern de gemeente Vleuten-De Meern vormde, een gemeente van tuinders en later ook van forenzen. Veruit de beroemdste bezienswaardigheid in deze voormalige gemeente is het beroemde kasteel De Haar in Haarzuilens, even ten noordwesten van Vleuten gelegen, midden in de spoordriehoek Utrecht-Harmelen-Breukelen. Maar die zelfstandigheid is inmiddels voorgoed voorbij. Sinds 2001 is Vleuten een wijk van Utrecht. De meeste tuinders zijn inmiddels verdwenen, ze moesten plaatsmaken voor de nieuwe woonwijk Leidsche Rijn. Ook het spoor ontkwam niet aan grote veranderingen. Zo werd het spoor tussen Utrecht en Woerden onlangs verdubbeld naar vier sporen, waarbij het spoor door Vleuten ook nog eens werd verhoogd. Te midden van al deze veranderingen staat, onderaan de spoordijk, een bijzonder voormalig stationsgebouwtje.
De spoorlijn Utrecht-Woerden bestond al ruim 25 jaar toen Vleuten in 1881 haar eerste halte kreeg. Die halte was niet bepaald zonder slag of stoot tot stand gekomen want eigenlijk zag de Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij (NRS), die de spoorlijn Utrecht-Den Haag/Rotterdam liet aanleggen en tot 1890 zou exploiteren, helemaal niets in een station of een halte bij Vleuten. Onder druk van de Vleutense gemeenteraad, die daarbij ook aangaf mee te zullen betalen bij de aanleg van de halte, stemde de NRS uiteindelijk toch in. Wel moest men het aanvankelijk met een beperkt aantal treinen per dag doen. Per dag zouden in elke richting slechts drie treinen per dag stoppen. Maar daar stond tegenover dat de halte wel meteen een permanent haltegebouw kreeg. Dat was op zich al een bijzonderheid. Bij de NRS was het namelijk niet gebruikelijk dat nieuwe halten en stations meteen al van een permanent gebouw werden voorzien, al ging het in dit geval dan om een eenvoudige halte. Ter vergelijking: Woerden moest het op dat moment nog altijd met een houten "directiekeet" doen…
Dat eerste haltegebouw stond aan de zuidkant van het spoor, dus in feite van het dorp af. Het was erg eenvoudig van opzet, het leek nog het meest op een groot uitgevallen huis. Dat was het deels ook, maar er waren -uiteraard- ook ruimten voor de diverse stationsfuncties.
Vanaf het begin van de twintigste eeuw ontwikkelden Vleuten en De Meern zich steeds meer tot regionaal tuinbouwgebied, vooral de glastuinbouw maakte hier een grote groei door. Die tuinders kwamen vooral uit Utrecht, waar ze vanwege stadsuitbreidingen (ook toen al...) moesten vertrekken. De tuinbouw bracht ook randactiviteiten met zich mee. Zo kwamen er toeleveringsbedrijven, een tuinbouwschool en een veiling. Het grappige hierbij is het feit dat het spoor nu eens niet in de eerste plaats voor deze bedrijvigheid zorgde, al hielp het natuurlijk wel dat Vleuten nu een eigen halte had. Voor de bevolkingsgroei maakte deze nieuwe bedrijvigheid aanvankelijk nog niet zo veel uit. Toch groeide Vleuten vanaf de jaren twintig. Dit had echter een andere reden, eentje waarbij de halte juist wel een bepalende factor bleek: de forens had Vleuten als woonplaats ontdekt. Die groei zorgde er mede voor dat een nieuw, en vooral groter, stationsgebouw noodzakelijk werd.
Boven: Het voormalige stationsgebouw staat er nu eigenlijk een beetje verloren bij, langs die hoge spoordijk. In 2007 werd het station verplaatst. Het stationsgebouw had haar oorspronkelijke functie al in 2001 verloren, sinds 2004 zit er een bloemenzaak in.
 
Onder: In 2007 werd station Vleuten zo'n 300 meter westwaarts opgeschoven. Dat had enerzijds te maken met het feit dat het spoor hier verdubbeld werd naar vier sporen, waarbij deze ook nog eens werd verhoogd. Maar de voornaamste reden van deze verplaatsing is het feit dat het station nu wat beter aansluit bij de nieuwe wijk Leidsche Rijn. Helemaal rechts op de foto is nog net het dak -met de kenmerkende drie schoorstenen- van het voormalige stationsgebouw te zien.
 
 
Onder: De eerste halte werd in 1881 geopend en was erg eenvoudig van opzet. De bediening van de halte was aanvankelijk erg mager, per richting stopten er maar drie treinen per dag. Maar daar stond tegenover dat de halte van meet af aan van een behoorlijk haltegebouw was voorzien. Dat was voor NRS-begrippen nogal ongebruikelijk, deze maatschappij stond er namelijk o, bekend nieuwe halten en stations eerst van een tijdelijk gebouw te voorzien. Vaak was dit niet veel meer dan een houten keet. Die tijdelijke accommodaties hielden het in een enkel geval nog behoorlijk lang uit, zo moest Woerden het tot 1913 met haar schamel stationsonderkomen doen...
Onder: Nadat in 1922 het nieuwe stationsgebouw in gebruik werd genomen bleef het oude haltegebouw nog jarenlang bestaan als dienstwoning. Op deze foto uit 1954 zijn de beide stationsgebouwen te zien, op de voorgrond het voormalige haltegebouw uit 1881 en op de achtergrond haar opvolger. Twee jaar later ging het oude stationsgebouw alsnog tegen de vlakte. Ook het "nieuwe" stationsgebouw heeft haar oorspronkelijke functie allang verloren, maar het heeft wel een monumentale status.
 
 
Onder: Ten noordwesten van Vleuten, middenin de sporendriehoek tussen Breukelen, Harmelen en Utrecht, staat kasteel De Haar. Het is het grootste kasteel van ons land en is in deze vorm ook een van de jongste. Het is namelijk maar iets meer dan een eeuw oud! Zo'n 125 jaar geleden stond hier nog een ruïne van een eerder kasteel, toen de toenmalige eigenaar het besloot te laten herbouwen. De architect van het kasteel is niemand minder dan P.J.H. Cuypers, die toen net klaar was met het Amsterdamse Centraal Station. Kosten noch moeite werden gespaard en het eindresultaat was dan ook ronduit indrukwekkend. Maar het is wel een typisch 19e eeuwse interpretatie van hoe een middeleeuws kasteel er uit zou moeten zien... Toch is en blijft het een bijzonder monument!
 

 

 

  Free counter and web stats versie: 12-12-2012