SCHAGEN
 | ||
| Afkorting: | Sgn | |
| Maatschappij: | Nederlandse Spoorwegen (NS) | |
| Type: | Standaardtype Douma ("plint") | |
| Architect: | C. Douma | |
| Bouwjaar: | 1968 | |
| Verbouwd: | 2009 | |
| Baanvak: | Alkmaar - Den Helder | |
| Het is anno
nu haast niet meer voor te stellen, maar een eeuw geleden was Schagen een belangrijk
spoorknooppunt. Voor het regionale tramverkeer, welteverstaan. Vanuit Schagen
reden trams naar Wognum, Alkmaar en naar de Wieringerwaard, waarbij de teams gebruik
maakten van het bestaande tramstation. Die tijd is voorgoed voorbij. Na het opheffen
van de tramlijnen zijn alle sporen opgeruimd, al zijn er hier en daar nog enkele
overblijfselen in het Noord Hollandse landschap te vinden. In Schagen zelf is
zo goed als niets meer van het tramverleden terug te vinden. Zelfs het treinstation
is inmiddels onherkenbaar veranderd. Station Schagen ligt aan de spoorlijn Alkmaar - Den Helder. Sinds 1996 is dit de plek waar de dubbelsporige lijn vanuit Alkmaar verder gaat als enkelsporig traject. Tegenwoordig is Schagen een forenzenplaats, gelegen zo'n twintig kilometer ten noorden van Alkmaar. De bijna 20.000 inwoners tellende plaats maakte vooral in jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw een flinke groeispurt mee. Alhoewel Schagen steevast een dorp wordt genoemd is het eigenlijk een stad, het kreeg namelijk in 1415 stadsrechten. Desondanks mist het die typische kenmerken van een stad, zoals Alkmaar, Hoorn of Enkhuizen die wel hebben. Eeuwenlang bleef het een betrekkelijk klein plaatsje, dat vooral een marktfunctie had. Dit veranderde enigszins in 1865, toen de spoorlijn Alkmaar in gebruik werd genomen en Schagen haar eerste station kreeg. Die spoorlijn was het eerste deel van de door de Nederlandse Staar aangelegde spoorverbinding tussen Amsterdam en Den Helder, ooit aangeduid als Staatslijn K. En omdat het een Staatslijn betrof kreeg Schagen een standaardstationsgebouw, en wel één van het kleinste formaat (vijfde klasse). Dit gebouw werd aanvankelijk groot genoeg geacht voor een plaats als Schagen. Toch moest het kort na de ingebruikname al uitgebreid met een extra vleugel. Aan het begin van de twintigste eeuw werd het gebouw wederom uitgebreid, ditmaal werd de genoemde vleugel nog eens fors vergroot, waarbij ook de voorzijde van het oorspronkelijke gebouw van een extra voorbouw werd voorzien. Van een fraai en samenhangend geheel was allang geen sprake meer… Ongeveer in diezelfde tijd begon Schagen zich tot een regionaal knooppunt van tramlijnen te ontwikkelen. De tramlijn naar Wognum bestond al sinds 1898, maar nu kwamen er ook tramlijnen naar Van Ewijksluis (in de Wieringerwaard) en naar Alkmaar (via Warmenhuizen en Schoorl). Aanvankelijk had die tram een eigen station aan de Zuiderweg, waar ook de remise was. Voor de reizigers die van de tram naar de trein (en vice versa) overstapten betekende dit een wandeling van circa 500 meter. Al snel werd besloten om het treinstation uit te breiden met enkele tramperrons. Doordat die trams allemaal op normaalspoor reden was het uitbreiden en verbouwen van het sporenemplacement niet zo ingewikkeld. Een bijkomend voordeel was dat de HIJSM, die de spoorlijn exploiteerde, ook de tramdiensten verzorgde. Met de komst van de tramlijn naar Alkmaar, in 1913, werd het tramstation definitief verlaten. Rond 1920 had station Schagen haar grootste omvang bereikt. Er waren niet minder dan vier perrons, waarvan de achterste twee voor de trams waren bedoeld. Daarnaast waren er enkele goederensporen en er was een forse tramremise. Schagen was in die tijd een waar spoorknooppunt. Erg lang zou dit trouwens niet duren. De opkomst van zowel de bus als de vrachtauto en de economische crisis van de jaren dertig deden de tramlijnen één voor één de das om. De tramlijn naar Van Ewijksluis werd in 1935 als laatste opgeheven. Kort hierna werden de tramsporen verwijderd en werd de remise ontmanteld. Vanaf dat moment werd Schagen weer een bescheiden halte aan de enkelsporige lijn naar Den Helder… | 
 Bron:
foto
|
 | |
 |
 |
 (Ansichtkaart)
|
 . |
[ Volgende pagina ] | |
|
|
versie: 05-05-2021