HAREN
| Afkorting: | Hrn | |
| Maatschappij: | Nederlandse Spoorwegen (NS) | |
| Type: | Standaardgebouw type "Sextant" | |
| Architect: | C. Douma | |
| Bouwjaar: | 1968 | |
| Verbouwd: | 2019 | |
| Baanvak: | Assen-Groningen | |
| Enkele maanden
na de ingebruikname van het grootste naoorlogse standaardstationsgebouw (zie de
vorige pagina) werd in het Groningse Haren het tot dan toe kleinste stationsgebouw
in dienst gesteld. Het was de eerste van een serie van maar liefst zeventien nagenoeg
identieke gebouwtjes, die vooral opvielen vanwege haar merkwaardige, zeskantige
vorm. Het leverde de bouwwerkjes een al even merkwaardige bijnaam op… Haren ligt even ten zuidoosten van de stad Groningen en is vooral bekend vanwege de Hortus Botanicus, de grootste van haar soort in ons land. Daarnaast werd het dorp in 2012 wereldnieuws vanwege een "Project X' volksoploop, die volledig uit de hand liep en zelfs uitmondde in rellen en plunderingen. En dat in een dorp dat als bijnaam "Wassenaar van het noorden" heeft. Bij spoorfanaten geniet Haren bekendheid dankzij de nabijgelegen Nedtrain-werkplaats Onnen. Haren heeft sinds 1968 weer een station, maar de geschiedenis van het spoor in deze plaats gaat uiteraard veel verder terug. Sterker nog; toen in 1870 de spoorlijn Groningen-Meppel in gebruik werd genomen kreeg ook Haren een eigen station, dat trouwens enkele honderden meters zuidelijker ten opzichte van het huidige exemplaar was gelegen. Anders dan de andere stations aan deze Staatslijn kreeg Haren geen standaardstationsgebouw. Kennelijk werd voor het negentiende eeuwse Haren zelfs het kleinste type nog te groot geacht. In plaats daarvan kreeg het een simpel, éénlaags gebouwtje. Een heel groot succes was dat station trouwens niet, wellicht speelde de forse afstand naar het toenmalige dorp mede een rol. In 1936 werd de halte Haren opgeheven. Het haltegebouwtje bleef nog tot ver in de jaren zestig bestaan… In de twintigste eeuw ontwikkelde Haren zich steeds meer tot forenzenplaats. Aanvankelijk bestond het nieuwe woningaanbod vooral uit villa's, dit omdat forenzen een eeuw geleden vrijwel zonder uitzondering "welgestelden" waren. Vanaf de jaren zestig begint Haren fors te groeien, zooral door de sterke bevolkingsgroei en dankzij de gunstige ligging ten opzichte van de stad Groningen. Die ontwikkelingen waren voor de NS reden om Haren na ruim dertig jaar weer van een station te voorzien, ditmaal wat noordelijker gelegen. Zodoende sloot het beter aan bij het dorp, alsook bij een nieuwbouwwijk dat ten oosten van het spoor werd gerealiseerd. Er moest dus een geheel nieuw station komen. En dat in een tijd dat Haren bepaald niet de enige plaats was dat van een nieuw station moest worden voorzien. Bovendien verkeerde de NS destijds financieel in zeer zwaar weer. De oplossing werd gevonden in het nog verder standaardiseren van het begrip "standaardontwerp". Met andere woorden: er zou niet meer worden gevarieerd in formaat of indeling van een gebouw. Bovendien moesten de afmetingen zo minimaal mogelijk zijn. Architect Douma bedacht een serie gebouwtjes, die zowel qua vorm als formaat opvielen. En qua bouwmaterialen, dit waren de eerste stationsgebouwtjes waar geen steen of beton is toegepast, afgezien dan van de betonnen fundering. Ook de vorm van het gebouwtje is -zeker voor een stationsgebouw- zeer opmerkelijk te noemen; het heeft de vorm van een evenwijdige zeshoek, de zes gevels hebben allen dezelfde afmetingen. Op die manier waren de bouwwerkjes flexiebel te plaatsen, ongeacht de positie ten opzichte van de perrons. Dat was althans de theorie, in de praktijk bleken de gebouwtjes slechts als stationsgebouw herkenbaar omdat er een uurwerk en een NS-logo aan bevestigd is. Dankzij die vorm kregen de bouwsels al snel de bijnaam "Sextanten", waarschijnlijk ontstaan als verbastering van het woord "zeskant". De indeling van de gebouwtjes is bij allen hetzelfde; het gebouw is in feite in tweeën gedeeld. De ene helft bestaat uit een wachtruimte voor reizigers, het andere deel uit een plaatskaartenkantoor en een kleine dienstruimte. Het snelgroeiende Haren kreeg in 1968 de primeur. Hier kwam het gebouwtje bij het uiteinde van het westelijke perron te staan. Dat perron -waar de treinen richting Assen stoppen- was tot voor kort via een brede trap te bereiken, het tegenoverliggende perron middels een naast gelegen overpad. In de afgelopen jaren is het Harense station flink op de schop gegaan. Directe aanleiding hiervoor is de aanleg van een nieuwe fiets- en voetgangerstunnel, op de plaats van het beruchte overpad. Sinds kort zijn de perrons uitsluitend via deze onderdoorgang bereikbaar. De brede trap naar het eerste perron verdween, wat tijdens de avondspits ongetwijfeld voor drukke situaties zal gaan zorgen. Het stationsgebouw, dat al sinds enige jaren een opvallende -maar niet bijster fraaie- groene kleur heeft, staat anno 2021 leeg… |  .
 |
 |
 |
 | |
 |
 Bron:
Wikipedia.nl
|
#/media/Bestand:Tramwachthokje_in_Haren.jpg){kind=link}
|
|
versie: 22-04-2024