Home ] Terug naar periode 1945-1965 ]Vorige station ] Volgende station ] [ Volgende pagina ]
   

 

SANTPOORT NOORD

Afkorting: Sptn
Maatschappij: Nederlandsche Spoorwegen (NS)
Architect: K. van der Gaast
Bouwjaar: 1958
Baanvak: Haarlem-Uitgeest
   
   

Dit station werd vrijwel tegelijk met dat van het naburige Driehuis ontworpen (zie vorige pagina) en heeft dan ook dezelfde ontstaansgeschiedenis. De beide stations werden eind september 1957 geopend, maar bij station Santpoort Noord werd toen nog volop gebouwd aan het nieuwe stationsgebouw. Die kwam in het voorjaar van 1958 gereed. Santpoort Noord kreeg dan ook aanzienlijk meer allure dan het 750 meter verderop gelegen station Driehuis. De aanleg van de Velserspoortunnel betekende niet alleen dat de spoorlijn Haarlem-Uitgeest moest worden verlegd, ook de aansluiting met de IJmuiderlijn moest worden verplaatst. Takte die lijn voorheen af bij station Velsen-IJmuiden Oost, vanaf 1957 kwam die aftakking iets ten noorden van station Santpoort Noord te liggen. Dat station werd een (zeer bescheiden) spoorknooppuntje, waar zelfs treinen gecombineerd en gesplitst werden.
Evenals station Driehhuis werd ook dit station door architect K/ van der Gaast ontworpen. Qua uiterlijk zijn de twee stations totaal vershillend. Santpoort Noord is opvallend vormgegeven, vooral dankzij de hoogteverschillen in het brede dak. Daardoor is het gebouw in twee delen te onderscheiden. In het hogere deel aan de linkerkant waren de loketten, een wachtruimte en wat dienstruimten. Opvallend is het vele glas aan deze kant, waardoor het gebouw van binnen erg licht is. In het lagere deel aan de rechterkant was -onder andere- de fietsenstalling. Hier zijn de gevels meer gesloten. Tussen die twee delen, waar het dak in hoogte verspringt, is de ingang. deze is duidelijk herkenbaar aan het brede, betonnen portaal. Een bekend element van Van der Gaast en datzelfde geldt ook voor het al genoemde breed uitkragende dak. De brede, geribbelde rand, die tijdgenoten zoals Vlaardingen Oost, Oldenzaal en Hardinxveld-Giessendam wel hebben, ontbreekt op dit gebouw. Dat komt wellicht door die hoogteverschillen. Een dikke rand zou die lijnen behoorlijk verstoren. Langs de onderkant van het dak is houtwerk aangebracht. Op de voorgevel is een subtiele versiering in de vorm van een soort betonplastiek, waarop in reliëf een driehoekpatroon is verwerkt. Oorspronkelijk waren de vlakken om en om wit en blauw gekleurd, tegenwoordig is het -helaas- geheel wit.
Het station beschikt over twee perrons, één langs het stationsgebouw en één langs het derde spoor. Dat tweede perron kan uitsluitend via een tunneltje worden bereikt. Op het perron stond een perrongebouwtje, dat in heel grote lijnen dezelfde vorm had als het hoofdgebouw, dus met een hoger en lager gedeelte en een breed uitkragend dak. Het gebouwtje bestond uit een wachtruimte en een overdekte trap naar de perrontunnel. Bij de trap naar het tunneltje is het schuine gedeelte, zodat het plafond als het ware met de trap mee omlaag gaat. Exact hetzelfde effect is trouwens ook te zien in de opgang naar het stationsgebouw. Helaas moest het perrongebouwtje als gevolg van aanhoudend vandalisme in 2007 grotendeels worden gesloopt, waarbij alleen de overdekte trap overbleef.



 

.

Boven en onder: Het stationsgebouw ziet er, nadat het jarenlang wat was verwaarloosd, tegenwoordig weer tiptop uit. wat direct opvalt zijn de hoogteverschillen in het dak, het staat namelijk deels op perronhoogte en deels op straatniveau. Alhoewel de opzet van het gebouw vrij simpel is heeft architect Van der Gaast ook dit stationsgebouw met aandacht voor detail ontworpen. Eén van die details is de betonnen borstwering in het hogere deel van de voorgevel, daarin is in reliëf een driehoekpatroon aangebracht. Oorspronkelijk vlakken om en om blauw en wit gekleurd (zie de foto hieronder), tegenwoordig is het -helaas- geheel wit. Opvallend is ook de gemetselde uitbouw aan de linkerkant. De foto hieronder stamt nog uit de tijd dat het stationsgebouw nog echt als zodanig in gebruik was. De loketten werden in 1998 gesloten…
.
 
 
Onder: De ingang van het stationsgebouw wordt gemarkeerd door een betonnen portaal. Het is kenmerkend voor de kleinere stationsgebouwen die in die tijd door Van der Gaast werden ontworpen. Deze foto werd in september 2014 gemaakt, vóórdat het gebouw een welverdiende opknapbeurt kreeg...
.
Onder: Het interieur van het stationsgebouw, met het plaatskaartenkantoor. De loketten waren aan de rechterkant, waarbij het front lijkt te bestaan uit natuursteen. Bestaan, want deze blauwgrijze wand staat er nog altijd! Let ook op het fraaie hekwerk, hier was vroeger de in- en uitgangscontrole. Achter het hekje (dat er trouwens niet meer staat) is nog net de trap naar de perrontunnel te zien. De doorgang naar zowel die perrontunnel als naar het eerste perron werd enige jaren geleden hermetisch afgesloten.
.
 
 
Onder: De trap naar de perrontunnel bestaat tegenwoordig uit twee delen, dit omdat de perrontunnel uitsluitend vanaf het eerste perron is te bereiken. Dit korte trapje diende oorspronkelijk om vanuit de stationshal het eerste perron te bereiken, maar de doorgang naar de hal werd in 2003 of 2004 dichtgemaakt. Dit kleine stukje is nog het enige van het stationsgebouw dat voor treinreizigers wordt gebruikt. Let ook op het schuine plafond.
.
Onder: De perrontunnel is nog grotendeels in originele staat en is opmerkelijk smal. Dat is voor dit station niet zo'n heel groot probleem, met gemiddeld nog geen duizend reizigers per dag is het er maar zelden erg druk. De afgeronde hoeken in de wanden doen denken aan het werk van architect S. van Ravesteyn, maar zeer waarschijnlijk moet dit niet als een soort "eerbetoon" worden opgevat. De ronde hoeken maken de krappe tunnel iets minder benauwend...
.
 
 
Onder: De perronzijde van het stationsgebouw, ook hier is het lagere deel van het stationsgebouw wat breder. De overgang naar dat bredere gedeelte wordt gemarkeerd door de deur naar de perrontunnel. Op deze foto is dat niet zichtbaar, omdat de kaartautomaat ervoor staat. Het uitzicht wordt vooral bepaald door de doorzichtige omheining met de ov-poortjes. Dit station was één van de allereerste waarbij die poortjes in gebruik werden genomen, al in de zomer van 2014 ging Santpoort Noord "dicht".
.
Onder: Tussen de bladeren, aan het einde van het eerste perron, is nog net een glimp van de voormalige baanwachterswoning te zien. Deze staat opvallend ver van het spoor, dit omdat voor de aanleg van de Velserspoortunnel het spoor zo'n 25 meter in oostelijke richting is verschoven. Even ten zuiden van de Kemmegaardeweg, die op haar beurt direct ten zuiden van het station ligt, vervolgt het spoor naar Haarlem haar weg op de oorspronkelijke plek…
.
 

 

 

  Free counter and web stats versie: 5-12-2017