Home ] Terug naar periode 1945-1965 ]Vorige station ] Volgende station ]
  

 

ROTTERDAM BERGWEG

  
Afkorting:Rtbw
Maatschappij:Nederlandsche Spoorwegen (NS)
Architect:S. van Ravesteyn
Bouwjaar: 1960
Baanvak: Rotterdam Hofplein-Den Haag Centraal (Hofpleinlijn)
  
  
Even ten noorden van het centrum van Rotterdam ligt de Bergwerg. Een drukke straat die tegenwoordig begint bij de Ceintuurbaan en na ruim anderhalve kilometer eindigt bij de Kruising met de Schiekade / Schieweg, waarna de straat verder gaat als Walenburgerweg. Wat deze straat zo bijzonder maakte wat het feit dat er tot 2006 twee NS stations stonden; in het uiterste noorden staat station Rotterdam Noord, dat nog altijd in gebruik is. Dat andere station -het voormalige station Rotterdam Bergweg- is daarentegen allang niet meer als zodanig in gebruik, maar het staat er nog wel. Een heel bijzonder detail: beide stations zijn door dezelfde architect ontworpen..!
Station Rotterdam Bergweg stond in het zuidelijkste puntje van de wijk Liskwartier, aan de gelijknamige straat (Bergweg, dus). Het station stond aan de roemruchte "Hofpleinlijn", de vroegere spoorverbinding tussen Rotterdam Hofplein en Scheveningen, later verlegd naar Den Haag Hollands Spoor en nog veel later naar Den Haag Centraal. Ooit was het de allereerste spoorlijn waar al van meet af aan elektrisch kon worden gereden. Maar het meest bijzondere aan het traject was en is het bijna twee kilometer lange viaduct, dat zich door het noordelijke deel van Rotterdam een weg baant naar haar vroegere eindpunt; station Hofplein. Het enige tussenstation aan dat unieke viaduct is het onderwerp van deze pagina. Anders dan de situering wellicht doet vermoeden was het geen viaductstation, het bevond zich namelijk in het naast gelegen dijklichaam. Dat gold trouwens ook voor het eerste station, dat -zoals reeds aangegeven- al bij de opening van de spoorlijn in gebruik werd genomen. Het was een eenvoudig stationnetje, ontworpen door dezelfde architect die ook voor de meeste andere stations langs de lijn tekende: J.J.L. Bourdrez. Het gebouwtje stond, net als het latere exemplaar, langs het spoor voor de richting Den Haag. Het grote verschil was het feit dat het eerste gebouwtje volledig op perronniveau stond. Dit werd echter niet als een al te groot bezwaar gezien, aangezien het overgrote deel van de vertrekkende reizigers richting de Hofstad reisden. Overigens heette het stationnetje oorspronkelijk "Bergweg", dus zonder "Rotterdam" ervoor. Pas in 1955 zou de stadsnaam officieel bij de stationsnaam worden gevoegd.
Als op 14 mei 1940 de Rotterdamse binnenstad door een Duits (terreur)bombardement wordt weggevaagd heeft ook de Hofplein daar zwaar onder te lijden. Het stationsgebouw van station Hofplein wordt compleet verwoest en ook station Bergweg loopt (waarschijnlijk) enige schade op, als een pand schuin tegenover het station een voltreffer krijgt. Desondanks zou dat eerste station nog twintig jaar dienst blijven doen, tot het in 1960 werd vervangen door een geheel nieuw exemplaar. Het nieuwe station was een ontwerp van S. van Ravesteyn, de laatste uit een serie van zes naoorlogse stations voor Rotterdam (na Blaak, Noord, Hofplein, het Centraal Station en Zuid). Het was tevens het allerlaatste station van de hand van deze architect. Van Ravesteyn ontwierp hierna nog enkele tankstations, alvorens hij met pensoen ging. Van de zes naoorlogse Rotterdamse stationsgebouwen is dit zonder twijfel de meest abstracte. Van Ravesteyn lijkt hier nog één keer terug te willen gaan naar zijn periode van uitbundige lijnen, maar dan wel in een meer zakelijke vorm. Het doet wel wat denken aan de gebouwtjes van de Purfina - tankstations, die de architect in diezelfde periode ontwierp. In tegenstelling tot het eerdere station had het nieuwe stationsgebouw een ingang op straatniveau. Direct hierna was een trap naar een soort steekverdieping, halverwege straat- en perronhoogte, hier was het plaatskaartenkantoortje. Tevens kon men hier kiezen naar welk perron moest worden gegaan, het tegenoverliggende perron was namelijk van hieruit via een tunnel onder het spoor te bereiken. Veruit de meeste reizigers namen echter de trap naar het perron boven het stationsgebouw. Eenmaal daar aangekomen blijkt de "bovenverdieping" een kleine perronoverkapping te zijn. Overigens werd die verbinding naar het tweede perron maar betrekkelijk kort gebruikt. Vanaf het begin van de jaren zeventig reed de trein tussen de stations Rotterdam Kleiweg en Rotterdam Hofplein uitsluitend over het oostelijke spoor, waardoor het tweede perron overbodig werd. De perrontunnel werd dichtgemaakt. Niet veel later wordt het loket opgeheven, waardoor het stationsgebouw vanaf dat moment niet veel meer dan een overdekte trap naar het hooggelegen perron was. Door gebrek aan toezicht sloeg de verloedering al snel toe. De Hofpleinlijn leed al jaren een zwaar verliesgevend bestaan, mede door het sterk toegenomen autoverkeer, maar van opheffing wilde men gedurende lange tijd niets weten. De reden hiervoor was wellicht het feit dat het Onderhoudsbedrijf Leidschendam (waar de Sprinters al sinds jaar en dag hun onderhoud krijgen) anders niet meer bereikt kon worden. Toch werd al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw gesproken over ombouw van zowel de Hofpleinlijn als de Zoetermeerlijn tot metroverbindingen, om zo een lightrail-netwerk voor de regio Den Haag / Rotterdam te kunnen realiseren. Op 3 juni 2006 reed de allerlaatste reguliere trein, waarna de baan in een maandenlange verbouwing geschikt werd gemaakt voor de metrotreinstellen. Voor station Rotterdam Bergweg betekende dit het definitieve einde, er werd toen al gewerkt aan de tunnel tussen de stations Kleiweg (eveneens opgeheven) en het Centraal Station. Overigens zou station Hofplein nog wel tijdelijk blijven functioneren.
Jarenlang bleef het een beetje stil rondom het voormalige, inmiddels zwaar verwaarloosde station Bergweg, maar rond 2014 begon een grootscheepse renovatie. Een kleine twee jaar later kwam het gebouwtje weer als herboren uit de steigers. In het gebouw is nu een pizzeria gevestigd, maar de vroegere functie is men zeker niet vergeten. Zo is op de zijkant in een historiserende stijl de tekst "STATION BERGWEG" aangebracht. De rode neonverlichting doet daarentegen denken aan de Fina-tankstations van weleer. En laat die nu in zekere zin mede verantwoordelijk zijn voor het einde van het stationnetje…
Boven: Het stationsgebouwtje staat er tegenwoordig weer fris en fruitig bij. Na jarenlange verwaarlozing kreeg het enkele jaren geleden een grondige opknapbeurt én een herbestemming. Op de foto is goed te zien dat het gebouw aanzienlijk groter is dan het op het eerste gezicht lijkt. Ook is duidelijk waarneembaar dat het voorste gedeelte uit drie bouwlagen bestaat; op straatniveau de ingang, daar schuin boven de loketruimte en daar weer boven het perron. De perronluifel is te herkennen aan de grote ronde ramen, met daar tussenin een smalle lichtstrook. Let ook op de bijzondere trapeziumvormige vensters.
.
 
Onder (beide foto's): Station Bergweg, in de nadagen van haar bestaan (foto hieronder). Een Srinter -in een vroegere "Spitspendel"-uitvoering - is net vertrokken naar Den Haag Centraal. Duidelijk is te zien dat het linker spoor al een hele tijd niet meer wordt gebruikt. Op de tweede foto het bovenste deel van het gebouw, dat feitelijk een kleine perronluifel en een overdekte toegang naar de trap was. Beide foto's geven een goed beeld van de staat waarin het gebouwtje destijds verkeerde...
.
.
 
 
Onder: De ingang van het gebouw, zoals het er in het najaar van 2006 uitzag; de ingang is dichtgemaakt en het NS-logo -dat bovenop de luifel stond- is inmiddels verdwenen. Er passeert een treinstel van de RandstadRail (een voormalig RET-metrostel) het vroegere station. Sinds 2010 rijdt de RandstadRail door de nieuwe "Statenwegtunnel" naar het Centraal station. Sindsdien is station Bergweg "spoorloos"...
.
Onder: Een foto uit het einde van de jaren zestig. De oude letters met de stationsnaam sieren nog de luifel, maar weldra zullen deze worden vervangen door het bekende NS-logo. Het kleurige kunstwerk, dat jarenlang het trapeziumvormige vlak naast de ingang sierde, ontwreekt hier nog. Inmiddels is deze weer verdwenen, momentheel wordt het vlak versierd met een afbeelding die hoort bij de pizzeriaketen Happy Italy...
.
 
 
Onder: Op het monumentale, bijna twee kilometer lange spoorviaduct zijn diverse reliëfs aangebracht, vervaardigd door de Haagse beeldhouwer J. Altorf (zie ook deze pagina). De meeste zijn diervoorstellingen, zo zijn bij het viaduct over de Bergweg een kikker en een vogel te zien…
.
Onder: In het Twentse Glanerbrug, op slechts een paar honderd meter van de Duitse grens, staat dit tankstation. Het bijbehorende gebouwtje is overduidelijk een ontwerp van Van Ravesteyn en werd vrijwel gelijktijdig met station Bergweg gebouwd, de overeenkomsten zijn dan ook overduidelijk!
.

 

 

 

  Free counter and web stats versie: 15-07-2019