Home ] Terug naar periode 1900-1920 ]Vorige station ] Volgende station ]

   

 

MARIËNBERG

Afkorting: Mrb
Maatschappij: Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij (NOLS)
Type: NOLS-2e klasse
Architect: E.G.H.H. Cuypers
Bouwjaar: 1905
Status: Gemeentelijk monument
 
   

Nadat de NOLS het aangepaste stationsontwerp goedgekeurd kreeg, kon men eindelijk beginnen met het in serie bouwen van de stations. Ook de NOLS kende een soort standaardisatie bij haar stationsgebouwen. Maar door met de gevelindeling te "spelen" kon architect Cuypers voor diverse variaties in het stationsontwerp, waardoor er nooit grote aantallen identieke stationsgebouwen werden gebouwd. Het stationsgebouw van Mariënberg kende dan ook maar één eeneiige tweelingzusje, namelijk het -in 1966 gesloopte- stationsgebouw van Gasselternijveen.
Het stationsgebouw lijkt qua vorm sterk op dat van Dalfsen, maar de verschillen zijn best wel groot. Verdwenen zijn de gele sierbanden en het houten beschot. Ook de luifel boven de ingang is veel eenvoudiger uitgevoerd. Het gebouw is, vergeleken met "Dalfsen", een heel stuk soberder geworden. Het stationsgebouw staat -ten opzichte van Dalfsen- in spiegelbeeld. Het smallere geveldeel bevindt zich hier aan de linkerkant terwijl het bredere geveldeel rechts van de ingang staat.
Een ander groot verschil met het station van Dalfsen is de zijvleugel aan de rechterkant van het stationsgebouw. In dit gedeelte was oorspronkelijk één van de wachtkamers te vinden. Aan de andere zijkant van het gebouw stond een kleine houten goederenloods. Deze loods is al jaren geleden gesloopt, maar als je heel goed kijkt kan je in de zijgevel de contouren nog vaag herkennen.
Dat zo'n klein plaatsje als Mariënberg een dergelijk formaat station kreeg had te maken met het feit dat het een spoorwegknooppunt werd. In 1906 was dit een feit, toen de spoorlijn naar Almelo in gebruik werd. Nog steeds is deze aftakking in gebruik, al had het maar heel weinig gescheeld of deze "meest onrendabele spoorlijn van Nederland" was reeds verleden tijd.
Jarenlang was Mariënberg een dieselbolwerk. Het was zelfs het laatste spoorwegknooppunt in Nederland waar uitsluitend met dieselmaterieel werd gereden. In 1987 kwam hier definitief een einde aan nadat de spoorlijn Zwolle-Emmen werd geëlektrificeerd. Het spoorlijntje naar Almelo kwam echter niet onder de draad en werd een steeds verliesgevender lijntje. Het was dan ook niet verwonderlijk dat dit de allereerste spoorlijn was waarvan de exploitatie werd aanbesteed. Een grote bron van ergernis was de gebrekkige aansluiting van de trein vanuit Almelo op de trein naar Zwolle of Emmen. In Mariënberg moest men vaak erg lang op de aansluitende trein wachten, soms wel tot een uur. De dienstregelingen sloten dan ook -op z'n zachtst gezegd- niet erg op elkaar aan…
Inmiddels is er veel veranderd. Het oude, tot op de draad versleten boemeltje, is allang vervangen door modern dieselmaterieel, en… naar Almelo wordt er tegenwoordig in een halfuursdienst gereden!
Ooit kende Mariënberg een behoorlijk emplacement met drie perronsporen en enkele goederensporen. Ook een locomotievenloods, een waterreservoir en een draaischijf waren op het emplacement te vinden. De elektrificatie van het spoor betekende ook een flinke vereenvoudiging van het emplacement. Het spoor vanuit Almelo werd zelfs gedegradeerd tot een kopspoortje. Nog steeds kent het emplacement een omloopspoor voor goederentreinen. Dit spoor loopt -letterlijk- om het kopspoor heen, een opmerkelijk gezicht. Van alle overige goederensporen, waarvan er één zelfs voorlangs het station dwars over het stationsplein liep, is niets meer terug te vinden.
Het stationsgebouw heeft, zoals bij zo'n beetje alle NOLS-stations het geval is, haar oorspronkelijke functie allang verloren. Sinds een jaar of acht is in het voormalige stationsgebouw een café gevestigd.

* zie ook: Dalfsen.

Boven en onder: Station Mariënberg heeft een opvallend groot stationsgebouw, zeker voor zo'n klein dorp (ongeveer 700 inwoners). In het NOLS-tijdperk was het dan ook een belangrijk overstapstation, met verbindingen naar Stadskanaal, Emmen, Zwolle en Almelo.
 
 
Onder: Mariënberg anno 2007. Er is in de afgelopen 25 jaar veel veranderd, en toch ook weer niet...
..
Onder: Een foto uit de tijd dat Mariënberg nog een dieselbolwerk was. De bovenleiding is nog nergens te bekennen en het emplacement wordt nog op de klassieke manier beveiligd. De armseinen en wissels werden bediend vanuit een uitbouw aan de perrongevel van het stationsgebouw. Let ook op de positie van het sein links op de foto. Dit sein, dat bij spoor 2 hoort, staat overigens links van het spoor (normaal is dit rechts).
 
Onder: "Wegvloeien (met of zonder)". Sinds 1991 prijkt dit merkwaardige kunstwerk van Lawrence Weiner op de zijgevel van het stationsgebouw. Het maakt deel uit van het project Kunstwegen, een kunstroute in het Vechtdal tussen Zwolle en het Duitse Nordhorn. Dankzij dit project wordt de spoorlijn Zwolle-Emmen tegenwoordig ook wel eens de "Kunstlijn" genoemd.
Onder: Ook al is het stationsgebouw -vergeleken met dat van Dalfsen- veel eenvoudiger uitgevoerd, het goudkleurige tegeltableau met de witte letters is gebleven. Het tableau is net zo breed als alle andere tableaus, ondanks de langere stationsnaam. De letters zijn gewoon wat smaller en staan dichter op elkaar...
   
 
Onder: Ooit kende Mariënberg een behoorlijk emplacement, maar daar is nu weinig meer van over. Het is dan ook nauwelijks meer te zien dat er ooit veel meer sporen hebben gelegen. Naast het kopspoortje "3" ligt een goederenspoor dat om het kopspoor heenloopt. Dat zie je niet vaak...

 

 

  Free counter and web stats versie: 27-03-2009