| |
GOUDA
| | |
Afkorting: | Gd |
Maatschappij: | Nederlandsche
Rhijnspoorweg Maatschappij (NRS) | Architecten: | J.
Verloop en/of A.W. van Erkel | | S.
van Ravesteijn (herbouw) | Bouwjaar:
| 1869,
1949 (gedeeltelijke herbouw) | Gesloopt: | 1983 |
| | | |
Het eerste station van Gouda was een klein houten gebouwtje.
Het werd in 1855 gebouwd tijdens de aanleg van de NRS-lijn Utrecht-Rotterdam.
De complete spoorlijn werd overigens pas drie jaar later in gebruik genomen. Aan
het einde van de jaren zestig van de negentiende eeuw wordt Gouda een knooppunt
als de NRS een spoorlijn naar Den Haag aanlegt. De "directiekeet" kon
nu -eindelijk- vervangen worden door een volwaardig stationsgebouw. Wie het
stationsgebouw heeft ontworpen is niet helemaal duidelijk. Hoewel de meeste NRS-stations
in die tijd voornamelijk door A.W. van Erkel werden ontworpen, lijkt het er op
dat dit stationsgebouw een ontwerp is van ir. J. Verloop. Het stationsgebouw bestond
uit een hoog middendeel met aan weerszijden eindgebouwen die haaks ten opzichte
van het middendeel stonden. De vensters en deuren op de begane grond zijn voorzien
van segmentbogen, de vensters op de eerste verdieping hebben rondbogen. Een opvallende
combinatie, die je normaal gesproken in omgekeerde volgorde (dus rondbogen beneden,
segmentbogen boven) zou verwachten. Ook het stationsgebouw in Vught heeft zo'n
"omgekeerde" combinatie. Tussen de verdiepingen heeft de gevel een opvallende
gekartelde gevelversiering. Tegen het linker eindgebouw was een locomotievenloods
aangebouwd. Rond 1911 werd deze loods drastisch ingekort. Aan de rechterkant werd
nu een lage goederenloods gebouwd. Op het platte dak van deze loods werd een dakterras
aangelegd. Aan het einde van de jaren dertig kreeg het perron een nieuwe,
moderne overkapping. Voor het stationsgebouw werd een voorbouw geplaatst. Waarschijnlijk
is architect H.G. Schelling verantwoordelijk geweest voor deze verbouwing. De
perronkap lijkt namelijk sterk op de kap die later in Amsterdam Muiderpoort gebouwd
zou worden en de voorbouw is in dezelfde bouwstijl als de stations van Boskoop
en Waddinxveen. Het station werd in november 1944 getroffen door een bombardement.
De bovenverdieping van het stationsgebouw raakt daarbij onherstelbaar beschadigd
en ook de perrongebouwen en de perronkap lopen zware schade op. De perronkap kon
na de oorlog worden hersteld, maar het stationsgebouw moest het voortaan zonder
bovenverdieping doen. Doordat de begane grond behouden bleef, werd dit het
uitgangspunt voor het vernieuwde station. De bovenverdieping verdween, en maakte
plaats voor een plat dak. Dit dak kreeg een geprofileerde daklijst en werd boven
de, bestaande, vertanding geplaatst. Verder werden enkele bijgebouwtjes en een
façade gebouwd. Het geheel werd opgesierd door beelden van Jo Uiterwaal.
Het stationsgebouw werd in 1983 gesloopt omdat enerzijds de bouwkundige staat
erg slecht was (het viel door scheurvorming bijna letterlijk uit elkaar) en anderzijds
doordat het te klein werd. Bij de bouw van het nieuwe station zijn een aantal
fraaie beelden van het vorige stationsgebouw opnieuw geplaatst. In 1984 werd het
nieuwe station geopend. | |
Boven:
Het oorspronkelijke stationsgebouw in de jaren dertig. |
| Onder:
Het herbouwde stationsgebouw na de Tweede Wereldoorlog, dat tot 1983 dienst deed. |
|
versie: 22-06-2007 |