EMMEN
 | ||
| Afkorting: | Emn | |
| Maatschappij: | Nederlandse Spoorwegen (NS) | |
| Architect: | C. Douma | |
| Bouwjaar: | 1965 | |
| Baanvak: | Zwolle-Emmem | |
| Al sinds
jaar en dag is het Drentse Emmen het eindpunt van de regionale spoorlijn vanuit
Zwolle. Emmen, ooit een klein dorpje, groeide in de twintigste eeuw uit tot de
grootste gemeente van Drenthe. Aanvankelijk werd die veroorzaakt door de turfwinning
in de omgeving, waardoor plaatsen als Klazienaveen en Nieuw Weerdinge ontstonden.
Vanaf de jaren vijftig van de twintigste eeuw maakt Emmen zelf enorme ontwikkelingen
door , dankzij de vele industrieën, die zich juist hier vestigden. Zowel
de tufwinning als een groot deel van de industrie zijn inmiddels verdwenen, het
gebied is tegenwoordig aangemerkt als "anticipeerregio"… Emmen kent een zeer lange geschiedenis,. De hunebedden in het gebied herinneren aan het feit dat hier al zeker vijf eeuwen geleden werd gewoond, geleefd en gestorven. Het dorp Emmen bestaat uiteraard veel minder lang, maar kent desondanks een historie die bijna negen eeuwen beslaat. Emmen ontstond ooit als brinkdorp, waar eeuwenlang de landbouw de belangrijkste bron van bestaan was. Vanaf het midden van de negentiende eeuw komt de grootschalige vervening op gang. Voor het dorp Emmen veranderde er aanvankelijk niet zo veel, maar door het ontstaan van de diverse veenkoloniën groeide het inwonertal van de ook toen al uitgestrekte gemeente wel flink. Aan het begin van de twintigste eeuw wordt Emmen aangesloten op het spoornet, dankzij de aanleg van een lokaalspoorlijn tussen Zwolle en Stadskanaal. Deze spoorverbinding werd aangelegd door de Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij (NOLS), die in noordoost Nederland een tamelijk omvangrijk netwerk bouwde. Naast de lijn Zwolle-Emmen-Stadskanaal kwam er ook een spoorverbinding tussen Almelo en Mariënberg, tussen Assen en Gasselternijveen, tussen Stadskannal en Zuidbroek en van Zuidbroek naar Delfzijl. De initiatiefnemer van dit spoornetwerk was de Winterswijkse industrieel Jan Willink (jazeker, die van de Twents/Achterhoekze GOLS-spoorlijnen!), die zijn bestaande netwerk verder wilde uitbreiden met een eigen spoorverbinding naar Delfzijl. De sterk opkomende textielindustrie zou hierdoor een (min of meer) directe route naar deze noordelijke zeehaven krijgen. Het eerst kwam in 1903 het spoor tussen Zwolle en Ommen gereed, in het najaar van 1905 was de lijn tot Stadskanaal gevorderd en kreeg ook Emmen haar eerste station. Het laatste stuk tussen Stadskanaal en Delfzijl, via Veendam en Zuidbroek zou pas in 1910 worden voltooid. Jan Willink maakte de totstandkoming van de NOLS-lijnen trouwens niet meer mee. Hij stierf in 1896, ver voordat de bouw ervan begon. Het eerste station van Emmen werd in 1905 in gebruik genomen. Het bijbehorende stationsgebouw was een typisch NOLS-gebouw, ontworpen door E. Cuypers (een neef van de beroemde bouwmeester P.J.H. Cuypers) en was van hetzelfde type zoals nu nog in het Sallandse Mariënberg is aan te treffen. Een relatief groot gebouw, zeker gezien de grootte van het dorp Emmen destijds. In de eerste jaren van haar bestaan gaat het goed, mede dankzij de aanleg van enkele aanvullende tramlijnen. Maar in de jaren dertig van de twintigste eeuw gaat het mis en wordt zelfs gedreigd met het opheffen van alle NOLS-lijnen. Belangrijkste oorzaken waren de economische crisis en de opkomst van de bus. Met name die economische crisis kwam in het zuidoosten van Drenthe extra hard aan, door de sterk afgenomen vraag naar turf was de werkloosheid in dit deel van het land enorm. Van de spoorverbinding tussen Zwolle en Stadskanaal bleef alleen het deel tussen Zwolle en Emmen open voor het reizigersvervoer. Het gedeelte tussen Emmen en Gasselternijveen sloot in 1938. Op dat traject speelden zich tijdens de Tweede Wereldoorlog nogal merkwaardige taferelen af. Nadat aan het begin van de oorlog de lijn weer enkele maanden voor reizigersvervoer in gebruik was geweest werd aan het einde van diezelfde oorlog in opdracht van de Duitse bezetter het spoor tussen Emmen en Gasselternijveen opgebroken, zodat het vrijgekomen ijzer voor andere doeleinden kon worden gebruikt. Maar men krijgt al heel snel spijt van deze beslissing en werd het traject weer van rails voorzien. Er werden zelfs weer even passagiers vervoerd. Overigens niet voor lang, in 1946 werd het spoor tussen Weerdinge en Buinen wederom opgebroken en nu voorgoed. Een jaar later viel ook het doek voor de tramlijnen... |
.
 |
 (Ansichtkaart)
|
 |
 (Ansichtkaart) |
 (Ansichtkaart)
|
 | |
[ Volgende pagina ] | |
|
|
versie: 31-03-2021