| |
EMMEN
| |
| | | | | Decoratie: | C.T.
Wuisman (glasmozaïek) | Verbouwd: | 2018-2019 | | |
| |
Zoals op
de vorige pagina al aangegeven was de economische toestand van Zuidoost Drenthe
al sinds de jaren twintig van de vorige eeuw zeer zorgwekkend geweest, vooral
veroorzaakt door de sterk afgenomen vraag naar turf. Maar daar kwam na de Tweede
Wereldoorlog verandering in, vooral in de jaren vijftig en zestig maakten Emmen
en omgeving grote ontwikkelingen door en werd het zelfs een economische aanjager
voor noordoost Nederland. Dat dit kon gebeuren lag aan een unieke combinatie van
factoren. Allereerst werd het gebied rond Emmen door het Rijk aangewezen als stimuleringsgebied
aangewezen en kwamen er -mede dankzij Marshallhulp- financiele middelen beschikbaar.
Bovendien had Emmen in die tijd een gemeentebestuur die dit in concrete projecten
kon omzetten, vooral de toenmalige burgemeester K.H. Gaarlandt had hierin een
bepalende rol. En dan was er ook nog een jonge, ambitieuze stedenbouwkundige,
die de snelle transitie van plattelandsdorp naar industriestad op een unieke wijze
wist vorm te geven. Deze architect, N. de Boer genaamd, zorgde ervoor dat de nieuwe
wijken op enige afstand van de dorpskern werden gebouwd. Dit gaf Emmen haar unieke
"lobben"-vorm. Op die manier bleef er volop ruimte over voor de natuur,
wat in die tijd zeer vooruitstrevend was! Een tweede reden voor deze ruime opzet
was dat Emmen haar dorpse karakter zoveel mogelijk moest behouden, al bleef er
van het oude dorp weinig meer over. Ondertussen had het "oude" stationsgebouw
(het was toen net een halve eeuw oud) haar langste tijd gehad. De bouwkundige
staat was al jaren slecht, een dikke pleisterlaag had daarbij al veel van haar
uitstraling afgenomen. Bovendien was het gebouw simpelweg te klein voor het snel
uitdijende Emmen. Het werd dus tijd voor een nieuw stationsgebouw. Voor het gemeentebestuur
was dit echter niet voldoende, zij zagen het liefst dat het station enkele honderden
meters naar het zuiden zou worden verplaatst. Daar zou het beter aansluiten bij
het nieuwe centrum van Emmen. Voor de NS, die toen al flink moest bezuinigen,
was dit niet aan de orde. Het station bleef op dezelfde plek. Desondanks kreeg
Emmen een representatief stationsgebouw, welke in december 1965 in gebruik werd
genomen. Het werd gebouwd naar een ontwerp van architect C. Douma. Met een gevellengte
van circa 50 meter is het aanzienlijk groter dan haar voorganger. Het is echter
ook beduidend lager, waardoor het in de omgeving dreigde weg te vallen. Iets wat
trouwens meer voorkwam bij de stationsgebouwen uit deze periode. Douma loste dit
allereerst op door het gebouw op perronhoogte te plaatsen, waardoor het iets hoger
werd. Bovendien kreeg de hal wat extra hoogte en werd het afgedekt met een opvallend
"vouwdak". Deze vormde tevens een forse luifel boven de ingang, die
mede dankzij de brede bordestrap en de wat teruggetrokken positie monumentaal
oogt. In feite is alleen al de ingangpartij breder dan het oude stationsgebouw
(minus de goederenloods, overigens). De aanzienlijk grotere omvang van het gebouw
werd vooral benut door er een riante restauratie in te kunnen herbergen. Maar
ook het plaatskaartenkantoor en de hal annex wachtruimte werden aanzienlijk groter
dan voorheen. Tevens kwam er een ruime, inpandige fietsenstalling. Het gebouw
valt -afgezien van het al genoemde dak- eigenlijk niet zo heel erg op, al is de
nagenoeg geheel uit glas bestaande voorgevel vermeldenswaardig. Hierdoor is het
in het gebouw erg licht. De perrongevel is meer gesloten. Wel heeft deze over
de gehele breedte een ver uitkragend dak, waardoor het eerste perron van een behoorlijke
beschutting is voorzien. Dit was vooral goed nieuws voor de treindienstleider,
die nog tot in de tweede helft van de jaren tachtig de seinen en wissels in de
buitenlucht moest bedienen
In de loop van de tijd zijn er wat aanpassingen
in en bij het station geweest. Zo werd in de jaren tachtig het smalle tweede perron
verplaatst naar de andere zijde van het spoor, waardoor deze wat breder kon worden.
In 1987 het spoor tussen Zwolle en Emmen geëlektrificeerd en werd tegelijkertijd
de beveiliging gemoderniseerd. Het station behield tot zeker 2004 haar loketfunctie,
hierna bleef het "lokettenblok" nog zo'n 14 jaar ongebruikt. Enkele
jaren geleden werd de hal echter omgebouwd tot "Huiskamer", deze werd
in 2019 met enig feestelijk vertoon in gebruik genomen. in het vroegere restaurant
zit al geruime tijd een vestiging van een bekende pizzaketen...
|
(Ansichtkaart)
. Boven:
Het stationsgebouw, zoals het er kort na de ingebruikname uitzag. Er is, voor
wat betreft de buitenkant, niet eens zo heel veel veranderd. Het station beschikte
over een riant restaurant, welke in het rechter deel van het gebouw was. Er was
zelfs een buitenterras, die is helemaal aan de rechterkant te zien. Tegenwoordig
is het vroegere restaurant een Domino's. Het terras bestaat trouwens nog altijd...
. Onder:
De ingang van het stationsgebouw is, mede door de hoogte en de brede bordestrap,
monumentaal te noemen. Ondanks het feit dat de NS al sinds 2012 niet meer op de
"Emmerlijn" rijdt prijkt de naam van de vroegere vervoerder nog altijd
trots op de gevel. Het zijn de originele letters uit 1965... .
| |
| | | | Onder
(beide foto's) : Het interieur van het stationsgebouw, zoals het er vóór
2018 uitzag. Wat vooral opvalt is het vele glas, waardoor de ruimte erg licht
is. Het maken van een goede foto van de loketten (foto rechts) was daardoor wel
erg lastig. In dat lokettenfront waren vijf glasmozaïeken van C.T. Wuisman
verwerkt. De mozaïeken vormden tezamen een (stoom)trein met reizigers, het
mozaiek met de locomotief is helemaal bovenaan deze pagina te zien. Het station
behield tot circa 2005 haar loketfunctie, daarna bleef de hal gewoon open als
overdekte wachtruimte, het lokettenblok bleef gedurende lange tijd ongebruikt.
Enkele jaren geleden werd de hal grondig verbouwd tot StationsHuiskamer. De glasmozaïeken
kregen er een prominente plek... .
| | | | | | | Onder:
De perronzijde van het stationsgebouw ziet er wat rommelig uit, mede veroorzaakt
doordat het platte dak doorloopt als forse perronluifel. Station Emmen heeft twee
perrons met evenzoveel sporen. Oorspronkelijk lag dat tweede perron ingeklemd
tussen de twee sporen, dat verklaart ook meteen waarom de sporen zover uit elkaar
liggen. Het tweede perron is waarschijnlijk ergens in de jaren tachtig aangelegd.
Overigens heeft alleen het eerste perronluifel, het tweede exemplaar moet het
met een glazen wachthok doen. .
| Onder:
Nogmaals een blik op de sporen in noordelijke richting, maat nu anno 2016. Op
spoor 2 staat een Arriva-trein van het type "SPURT" gereed voor vertrek
naar Zwolle, een tweede exemplaar staat iets verderop op het opstelspoor. Arriva
nam in 2012 het treinvervoer over van de NS. In plaats van de gebruikelijke rode
kleur zijn deze treinstellen in het blauw van de Vechtdallijnen gestoken. Sinds
2017 worden de trein- en busdiensten onder de naam "Blauwnet" uitgevoerd... .
| | | | | Onder:
Op het eerste perron stond ooit het bedieningstoestel voor de seinen, wissels
en de overweg. Dit was op stations aan secundaire lijnen bepaald geen ongebruikelijke
situatie, maar dat dit bij een nieuw stationsgebouw bleef gehandhaafd kwam eigenlijk
niet meer voor. Sterker; bij veel amdere stations langs deze lijn werd een erker
om de handelinrichting gebouwd. Wellicht ging men er hier vanuit dat de beveiliging
binnen afzienbare tijd zou worden gemoderniseerd. Uiteindelijk gebeurde dit pas
in 1987, toen het spoor werd geëlektrificeerd. .
| Onder:
Armseinen zijn in Emmen nog heel lang een vertrouwd beeld gebleven. (zie ook het
bijschrift hiernaast) Na de modernisering van de beveiliging bleef één
exemplaar bewaard en stond jaremlang als een soort monument ter hoogte van het
overpad tussen de twee perrons. Deze foto werd in 2007 gemaakt, toen de sloopwerkzaamheden
aan de vroegere Van Gend en Loos-loods bijna waren afgerond. Op deze plek staat
nu het "Werkplein". Dit armsein is trouwens allang verdwenen, wat ermee
is gebeurd is mij niet bekend
bekend
.
| | |
| |
versie: 15-04-2021 |