|
|
BOSKOOP
en WADDINXVEEN
|
|
|
Afkortingen: |
Bsk, Wad |
Maatschappij: |
Maatschappij tot Exploitatie
van Staatsspoorwegen (Staatsspoor) |
Architect: |
H.G.J. Schelling |
Bouwjaar:
|
1934 |
Gesloopt: |
2004 (Waddinxveen) |
Status: |
Gemeentelijk
monument (Boskoop) |
Baanvak:
|
Gouda-Alphen
aan den Rijn |
|
|
|
|
In 1934
teisterde een wereldwijde economische crisis al jaren het dagelijks
leven, ook in ons land. Mede door die crisis, maar uiteraard ook door
de opkomst van de bus en de vrachtauto, waren al diverse onrendabele
lijnen en stations geschrapt. Toch werd op 7 oktober van dat jaar
het spoorwegnet uitgebreid met een nieuwe, slechts 17 kilometer lange
hoofdspoorweg tussen Gouda en Alphen aan den Rijn. Hierbij werden
tevens twee nieuwe stations (Boskoop en Waddinxveen) geopend en werden
de bestaande stations van Gouda en Alphen aan den Rijn verbouwd en
uitgebreid. Het zou voorlopig de laatste nieuwe spoorlijn van ons
land zijn
Dat deze spoorlijn in die crisisjaren überhaupt nog in gebruik
werd genomen is best opmerkelijk. De eerste plannen voor de aanleg
van een spoorlijn door deze streek werden al aan het einde van de
negentiende eeuw gemaakt. Met name in Boskoop maakte men zich hier
sterk voor. Boskoop was ook toen al internationaal bekend vanwege
haar boomkwekerijen. Al jarenlang verliep het vervoer van de bomen
en het hout over het water naar Alphen aan den Rijn of Gouda, waarvandaan
deze weer verder werden vervoerd. Toch duurde het nog tot 1916 voordat
er wat schot in de zaak leek te komen, maar toen gooide voortduren
van de Eerste Wereldoorlog in de ons omringende landen roet in het
eten. Pas in de eerste helft van de jaren twintig waren er concrete
plannen dacht men met het verwerven van de benodigde gronden te kunnen
beginnen. Maar toen bleek dat men in Waddinxveen eigenlijk helemaal
niet meer op een spoorlijn zat te wachten
Aanvankelijk was men daar, evenals in het naburige Boskoop, een voorstander
van de komst van het spoor, maar rond 1923 was het toenmalige gemeentebestuur
"ineens" van mening veranderd. De spoorwegen werden nu als
een achterhaalde en geldverslindende vorm van vervoer gezien, en men
zag dan ook veel meer in de aanleg van een nieuwe autoweg. Dat had
immers de toekomst, vond men daar. Nu gaat het verhaal dat men in
Waddinxveen bij het goedkeuren van de plannen had bedongen dat er
daar ook een losplaats cq overlaadstation zou komen, maar dat dit
werd geweigerd. Die weigering was voor het gemeentebestuur kennelijk
aanleiding om de aanleg te gaan dwarsbomen. De impasse zou zich uiteindelijk
ruim vier jaar lang voortslepen, met als gevolg een fikse ruzie met
buurgemeente Boskoop. Pas aan het einde van de jaren twintig waren
de plooien helemaal gladgestreken en kon men eindelijk met de aanleg
van de spoorlijn gaan beginnen.
Ook de aanleg van de spoorlijn verliep allesbehalve vlekkeloos. Meerdere
keren moest de aanleg worden stilgelegd, hoofdzakelijk vanwege de
unieke (maar voor de aanleg van een spoorlijn slechte) bodemgesteldheid
in dit gebied. Dat bestaat hier voornamelijk uit veengrond. Maar in
grote tegenstelling tot veel andere veengebieden was dit veen niet
geschikt om te worden afgegraven en als turf te worden verwerkt, hetgeen
hier dan ook niet is gebeurt. De grond bleek echter bijzonder geschikt
voor de tuinbouw, en dan met name de teelt van bomen en sierheesters.
Zodoende ontstond hier een uniek landschap, met haar vele smalle sloten.
Het behoeft dan ook geen betoog dat de bouw van het spoortracé
hier voor de nodige hoofdbrekens heeft gezorgd. En als de aanleg weer
eens was stilgelegd ontstond ook weer de discussie over het nut en
de noodzaak van de spoorlijn, waarbij inmiddels "vele miljoenen
in het veen waren gedumpt". Uiteindelijk werd besloten om het
project toch af te bouwen, wellicht wel juist omdat er al veel tijd,
geld en materialen waren gebruikt. Overigens werd op datzelfde moment
in Zuid-Limburg gewerkt aan wat al snel de "Miljoenenlijn"
ging heten. De aanleg van die ruim twaalf kilometer lange spoorlijn
kostte een veelvoud vergeleken bij dit project. Per kilometer had
men aan die spoorverbinding tussen Simpelveld en Schaesberg namelijk
ruim 1,2 miljoen gulden moeten uitgeven, de spoorlijn Gouda-Alphen
aan den Rijn kostte per kilometer nog geen drie ton
Op 6 oktober 1934 werden de spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn
en de stations Boskoop en Waddinxveen dan eindelijk in gebruik genomen,
bijna veertig jaar nadat er voor het eerst werd gesproken over de
aanleg ervan. De regionale krant "de Rijnbode" deed uitgebreid
verslag van die openingsplechtigheid, waarbij -onder andere- nog maar
eens gememoreerd dat de aanleg vooral in het belang van Boskoop werd
gedaan. En passant werd ook nog maar eens duidelijk gesteld dat dit
gebied helemaal niet geschikt voor vrachtvervoer over de weg werd
geacht, hetgeen natuurlijk vooral als sneer naar het gemeentebestuur
van Waddinxveen was bedoeld. De burgemeester van Waddinxveen reageerde
hierop met de mededeling dat, nu de spoorlijn er eenmaal lag, zijn
gemeente er maar het beste van zou maken. Desondanks ging de opening
gepaard met enig feestelijk vertoon, uiteraard met name in Boskoop
|
|
Boven:
Het stationsgebouw van Boskoop is sinds 2004 voor een groot deel
in gebruik als sportschool. In de voormalige goederenloods, in
de rechtervleugel, zit tegenwoordig een antiekzaak. Op deze foto
uit 2006 is het gebouw nog in de staat vóórdat het
werd opgeknapt. Het zag er toen nogal grauw en verlept uit. Enkele
jaren geleden werd het gebouw echter flink opgeknapt. (zie de
foto onderaan deze pagina)
|
|
|
Onder:
Het stationsgebouw van Waddinxveen, in haar oorspronkelijke gedaante.
De foto werd ergens halverwege de jaren negentig gemaakt. Vanaf
de tweede helft van datzelfde decennium zou het gebouw in gedeelten
verdwijnen. Als eerste verdween het hoge gedeelte aan de linkerkant,
wat ooit de goederenafdeling was. Het restant van het stationsgebouw
verdween, op een klein stukje muur na, in de zomer van 2004. Het
enige dat verder nog rest is een dienstwoning, hier overigens
niet te zien, dat schuin tegenover het station staat.
|
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
Het stationsgebouw, zoals het er nu uitziet. Het grauwe, sombere
uiterlijk van weleer is geheel verdwenen en het gebouw heeft weer
de heldere en strakke lijnen, zoals architect Schelling het destijds
had bedoeld...
|
|
|
|
|
|
Onder
(beide foto's): Tweemaal een foto van de perrongevel. De linkerfoto
toont het gebouw zoals het er in 2006 nog uitzag, rechts een foto
uit 2014. De verschillen zijn wederom overduidelijk. De grote
blikvanger is de stationsnaam, welke prominent op de perrongevel
prijkt. Architect Schelling paste dit eerder al toe bij het stationsgebouw
van Putten. Schelling Ditmaal zijn de letters in een wat meer
tijdloze stijl. Wie trouwens goed naar de rechter foto kijkt ziet
dat men bij het schoonmaken van het gebouw de schoorsteen lijkt
te hebben overgeslagen. Deze heeft nog dezelfde donkere kleur
dat het hele gebouw tot enkele jaren geleden nog had. Zou dit
soms bewust zijn gedaan..?
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
Het Boskoopse station (links) staat in een bijzondere omgeving,
met op de voorgrond het rosarium en rechts op de achtergrond het
Flora-gebouw. Dit vroegere tentoonstellingsgebouw werd enige jaren
geleden volledig gerestaureerd en in 2010 door onze toenmalige
koningin Beatrix heropend. Het rosarium werd voor deze gelegenheid
eveneens opgeknapt, en hoewel ik er geen enkel bewijs voor heb
kunnen vinden, heb ik toch de stellige indruk dat de opfrisbeurt
van het stationsgebouw hiermee in direct verband staat...
|
Onder:
Even ten noorden van het station staat de voormalige goederenloods.
De loods is wat groter dan het stationsgebouw, evenals dit in
Waddinxveeen trouwens het geval was. Boskoop en Waddinxveen kenden
beiden jarenlang goederenvervoer per spoor, waarbij men in Boskoop
zelfs de beschikking had over een spoorhaventje. Uiteindelijk
kwam aan het goederenvervoer per spoor in beide plaatsen een einde.
Opmerkelijk genoeg heeft het goederenvervoer het in Waddinxveen
het langst volgehouden...
|
|
|
|
|
versie: 3-03-2014 |