|
|
BLERICK
Afkorting: |
Br |
|
Maatschappij: |
Nederlandsche
Spoorwegen (NS)
|
Type: |
Standaardtype
Vierlingsbeek |
Architect: |
W.B. Kloos |
Bouwjaar:
|
1960 |
Gesloopt:
|
2001 |
|
|
|
|
De door ingenieur W.B. Kloos ontworpen standaard
stationsgebouwen werden voornamelijk gebouwd bij eenvoudige stations,
veelal langs regionale spoorlijnen. Een opmerkelijke uitzondering
hierop was station Blerick; een spoorwegknooppunt met niet minder
dan drie perrons, vier perronsporen, een groot emplacement en een
belangrijke onderhoudswerkplaats. Het is zelfs een intercitystation.
Dat laatste is trouwens best wel opvallend, aangezien het grotere
en belangrijker station van \Venlo nog geen anderhalve kilometer
verderop ligt. Blerick ligt dan ook pal tegenover Venlo, aan de
westelijke oever van de Maas. Het is tegenwoordig een stadsdeel
van deze stad aan de Maas, maar ooit was Blerick een zelfstandig
dorp. Het kent een zeer lange en bewogen geschiedenis. Al in de
Romeinse tijd was sprake van een nederzetting, genaamd Blariacum
(niet te verwarren met het Gooise Blaricum). De stadswijk zoals
we die nu kennen is ontstaan uit drie afzonderlijke dorpen; Blreick
Hour-Blerick en Boekender, die samen een kerspel vormden. Helaas
is veel van die geschiedenis verloren gegaan. Door haar ligging
nabij de vesting Venlo kreeg de plaats het geregeld zwaar te verduren.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Blerick zelfs nagenoeg met de
grond gelijk gemaakt
Gedurende lange tijd bleef Blerick dus relatief klein. Dat verandert
vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw, mede met dank aan
het spoor. In 1868 krijgt Blerick haar eerste station, twee jaar
nadat de spoorlijn tussen Eindhoven en Venlo (onderdeel van de Staatslijn
E, de verbinding Breda-Maastricht) gereed was gekomen.
Waarom er twee jaar met een station werd gewacht is niet bekend.
Mogelijk wilde men wachten tot de vestingstatus van Venlo was opgeheven,
het station werd namelijk vlakbij het vroegere Fort Sint Michiel
gebouwd. Het station kreeg destijds geen standaard stationsgebouw,
zoals toen wel gebruikelijk was. naar het scheen was het een eenvoudig
en laag gebouwtje, afbeeldingen ervan zijn mij niet bekend.
Vanaf 1883 wordt Blerick een overstapstation. In dat jaar werd namelijk
de nieuwe spoorlijn Nijmegen-Venlo in gebruik genomen, bij station
Blerick sloot deze aan op de Staatslijn. Desondanks behield het
station aanvankelijk nog haar bescheiden afmetingen. Maar aan het
einde van de negentiende eeuw ontstond behoefte aan een groter
Stationsgebouw. De Staatsspoorwegen hadden inmiddels besloten om
in Blerick een grote werkplaats te gaan bouwen. Dit betekende dat
het emplacement flink moest worden uitgebreid. Ook kwam er een nieuw,
en groter stationsgebouw, welke in 1893 gereedkwam. Het was een
opvallend hoog gebouwd, dat nog het meest deed denken aan een wat
grotere versie van het stationsgebouw van Wolfheze. Overigens stond
het stationsgebouw -net als haar voorganger- opvallend ver van het
perron.
Aan het begin van de twintigste eeuw begint het inwonertal van Blerick
flink toe te nemen. Belangrijke factoren hierbij waren het opheffen
van de vestingstatus en de sterk toegenomen werkgelegenheid, dankzij
de werkplaats en de nieuwe, nabijgelegen Frederik Hendrikkazerne.
Ook streken er steeds meer mensen vanuit Venlo neer. Op dat moment
hoorde Blerick nog tot de toenmalige gemeente Maasbree, alleen het
gebied rondom de kazerne- waaronder ook het station- hoorde toen
al bij de gemeente Venlo. Die stad kon toen allang niet meer binnen
haar toenmalige gemeentegrenzen uitbreiden. Het deed daarom al rond
1909 een poging Blerick in te lijven, hetgeen daar tot felle protesten
leidde. Pas in het najaar van 1940 werd Blerick definitief een deel
van Venlo, nog altijd tegen de zin van Blerick. Maar de inwoners
hadden op dat moment wel wat anders aan hun hoofd, de Tweede Wereldoorlog
was inmiddels al aan de gang

|
Boven:
Het huidige station Blerick bestaat tegenwoordig uit niet veel
meer dan drie perrons, die uitsluitend via een sombere tunnel
zijn te bereiken. Er zijn geen liften of hellingbanen, de trappen
hebben niet eens een fietsgoot. Het meest kenmerkende element
was tot voor kort dit dubbele bord, het NS-logo met daaronder
de stationsnaam. De perrons langs de sporen 1 en 2 worden gebruikt
door NS, hier stoppen de intercity's van en naar Eindhoven en
Venlo. Deze perrons zijn veel langer dan die langs de sporen 3
en 4, welke tegenwoordig door Arriva worden gebruikt. De zuidelijke
helft van het brede eilandperron is zelfs bijna twee keer zo lang
als het deel langs spoor 3...
.
|
|
|
Onder:
Tot halverwege het jaar 2001 had Blerick wel degelijk een stationsgebouw.
Het was een standaardstationsgebouw, type Vierlingsbeek, en werd
ontworpen door ingenieur W.B. Kloos. Vooral de positie van het
gebouw was bijzonder. Het stond namelijk op het brede middenperron,
vlakbij de trap naar de onderdoorgang. Ook de vorm van het gebouw
week wat af ten opzichte van de eerder gebouwde exemplaren van
dit type. Het stationsgebouw verloor aan het einde van de twintigste
eeuw haar functie. Na een aantal jaren van leegstand, verwaarlozing
en vandalisme werd het gesloopt...
.
|
|
|
|
|
|
|
|
Onder
(beide afbeeldingen): Een ansichtkaart (linksonder) met daarop
het tweede stationsgebouw uit 1893, van het eerste exemplaar
is mij geen afbeelding bekend. Het hier getoonde gebouw was
-naar later zou blijken- het stationsgebouw dat het langst
dienst deed, zo'n 51 jaar. Het deed wel wat denken aan een
wat grotere, en fraaier afgewerkte versie van het stationsgebouw
van Wolfheze, welke nog altijd bestaat. Het dak had zowel
aan de voor- als aan de perronzijde twee zogenoemde dakhuisjes
en was rijkelijk versierd met fraai houtwerk. Let ook op de
manier waarop de stationsnaam destijds werd gespeld: "BLERIK",
dus zonder C. Dit duidt erop dat de kaart van vóór
1923 is, sinds dat jaar wordt namelijk de huidige schrijfwijze
gebruikt. Overigens stond het stationsgebouw niet bij de plek
waar nu de onderdoorgang annex perrontunnel is, maar stond
het een meter of vijftig verder naar het noordwesten, ter
hoogte wan de huidige Fort Michielstraat (foto rechtsonder).
Op de plek waar het gebouw stond ligt nu de drukke Eindhovenseweg...
.
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
Gedurende lange tijd bestond het station uit slechts perrons,
het brede eilandperron en die lanhs spoor 1. Ergens in de jaren
tachtig werd het derde perron aangelegd, dat -evenals het eerste
perron, trouwens- als jukkenperron was gebouwd. Op dat nieuwe
perron stond een voor dat decennium zo kenmerkend type wachthokje,
naar een ontwerp van J. Bak. Oorspronkelijk was het een gesloten
bouwwerkje, met gemetselde wanden en vensters. In 2006 werden
de inmiddels dichtgetimmerde wanden gesloopt, waarna alleen het
dak overbleef. Inmiddels is ook deze verleden tijd. Het perron
werd onlangs vernieuwd, waarbij tevens voor een nieuw wachthokje
werd gezorgd...
.
|
Onder:
Even ten noordwesten van het station, nabij de splitsing van de
spoorlijnen naar Nijmegen en Eindhoven, staat de voormalige Wagenwerkplaats.
In 1889 begon de bouw van dit grote complex en kwam enkele jaren
later gereed. Rond 1920 werd het uitgebreid. In deze werkplaats
werd goederenmaterieel onderhouden, met name wagons die gebruikt
werden voor het steenkolenvervoer. Het wegvallen van dat vervoer
betekende dan ook het einde van de Werkplaats, ook al omdat in
de jaren vijftig een deel van de werkzaamheden naar Amersfoort
was overgeheveld. In 1969 sloot de Wagenwerkplaats Blerick haar
(grote) deuren. Na jarenlange verwaarlozing werd het complex onlangs
gerestaureerd. Inmiddels is het een rijksmonument, het wordt tegenwoordig
als museumdepot voor het Spoorwegmuseum gebruikt.
.
|
|
|
|
|
Onder:
Vanaf het eerste perron een blik op het grote emplacement.
De sporen naar Eindhoven buigen af naar links, die naar Nijmegen
en het emplacement van Cabooter verdwijnen in het midden naar
de achtergrond. Het grijze gebouw de rechterkant is de onderhoudswerkplaats
van Stadler, waar de treinstellen van Arriva worden onderhouden.
Links van het midden is nog net een klein stukje van de vroegere
Wagenwerkplaats te zien. Let ook op de bijzondere constructie
van de bovenleidingportalen...
.
|
|
|
|
|
versie: 18-03-2019 |