Home ] Terug naar periode 1900-1920 ]Vorige station ] Volgende station ] [ Volgende pagina ]

   
 
BILTHOVEN

 

(DE BILT)

Afkorting: Bhv
Maatschappij: Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS)
Architect: onbekend
Bouwjaar: 1901
Verbouwd: 1914, 1962, 1997
Baanvak: Utrecht-Amersfoort
   
   
Dat steden en dorpen dankzij het spoor flink kunnen uitgroeien, daarvan zijn er in Nederland legio voorbeelden van te vinden. Maar dat er dankzij een (afgelegen) station een compleet nieuwe plaats ontstaat komt veel minder vaak voor. Het Achterhoekse dorpje Lievelde ontstond dankzij het station Lichtenvoorde-Groenlo. Omdat dit station destijds in "the middle of nowhere" stond, op grote afstand van zowel Lichtenvoorde als Groenlo, ontstond er bij het station vanzelf een nieuw dorp.
Bilthoven is in feite op precies dezelfde manier ontstaan. Het is dan ook een vrij jonge plaats, net een eeuw oud. De ontstaansgeschiedenis gaat echter terug tot 1863, als de NCS de spoorlijn Utrecht-Amersfoort in gebruik neemt. Het was aan de toenmalige bewoner van het landgoed Jagtlust (het huidige gemeentehuis) te danken dat er bij De Bilt een station kwam. Deze eigenaar, jonkheer Van den Bosch, was bereid grond af te staan voor de spoorlijn op voorwaarde dat er op zijn landgoed een station kwam. De NCS ging hiermee akkoord, Van den Bosch stelde de grond namelijk gratis ter beschikking. Bovendien was hij ook nog eens (groot)aandeelhouder bij de NCS! Het gevolg was echter wel dat het station op ruim twee kilometer afstand van het dorp kwam te liggen.
Het stationsgebouwtje was een eenvoudig klein gebouwtje dat identiek was aan het -nog bestaande- stationsgebouw van Hulshorst. Dit station lag echter ver buiten de bebouwde kom. Rond 1876 kreeg dit gebouwtje een verdieping, evenals Hulshorst overigens.
Rond de eeuwwisseling werd De Bilt een klein spoorwegknooppunt. In 1898 werd de spoorlijn naar Baarn in gebruik genomen gevolgd in 1901 door de spoorwegverbinding met Zeist.
Het kleine stationsgebouwtje werd vervangen door een nieuw station. Het werd een eilandstation, een stationsvorm die de NCS vrij vaak toepaste. Het station bestaat uit twee gebouwen die één gezamenlijk dak hebben. Dit dak is een groot, flauw hellend zadeldak dat aan alle kanten een flink stuk uitsteekt. Zodoende vormt het meteen een perronoverkapping. De twee gebouwtjes zijn verschillend van grootte. In het kleine gebouwtje, dat zich aan de westelijke kant van het station bevindt, bevond zich vroeger de bagage-afdeling. In het grotere gebouw bevonden zich het plaatskaartenkantoor en twee wachtkamers.
Rond 1913 werd de perronoverkapping in oostelijke richting verlengd. Sommige bronnen melden echter dat de kap in die tijd ook aan de westelijke richting zou zijn verlengd. Als ik de oude ansichtkaarten en de bouwtekening vergelijk met de huidige situatie zou dat zomaar eens het geval kunnen zijn, aangezien de kap op dezelfde manier werd verlengd als aan de oostelijke kant van het station.
Inmiddels was rond het station een nieuw dorp ontstaan. Dit dorp werd aanvankelijk De Bilt-Station genoemd, maar deze naam zorgde voor veel onduidelijkheid. De naam van het dorp (De Bilt-Station) en het "station De Bilt" werden dan ook vaak met elkaar verward. Mensen die de trein naar De Bilt namen dachten dat ze daar ook echt aankwamen, terwijl anderen - die in De Bilt-Station moesten zijn- de tram naar de oude dorpskern van De Bilt namen. Om aan deze onduidelijke situatie een einde te maken stemde de gemeenteraad in met de, door één van de raadsleden voorgestelde, naam Bilthoven. Op 1 januari 1918 was de naamsverandering een feit. Het station, dat nog steeds de naam De Bilt voerde, volgde enkele maanden later.
Boven: Station Bilthoven is een eilandstation. De twee gebouwen worden overdekt door één groot dak dat tevens de perronoverkapping is.
 
Onder: Een fraaie kleurige ansichtkaart van het station in haar oorspronkelijke gedaante. De perronkap werd later aan weerszijden aanzienlijk verlengd.
 
 
Onder: Een ansichtkaart van het station uit de tijd dat het nog "De Bilt" heette. De kaart is in ieder geval van na 1914, de perronkap is inmiddels al verlengd.
Onder: Een krantenbericht uit de Eembode van 28 december 1917 waarin de naamswijziging van De Bilt-station wordt aangekondigd. Let ook op de schrijfwijze van de gemeente De Bildt (dus met "dt"!). Dit moet een typefout geweest zijn, de gemeentenaam wordt, juist om verwarring met het Friese Het Bildt te voorkomen, altijd zonder "d" geschreven.
 
 
Onder: De wachtkamer 3e klasse verdween in 1962
Onder: Ook deze wachtkamer 2e klasse is tijdens een verbouwing verdwenen.

 

 

 

  Free counter and web stats versie: 2-02-2009