Amersfoort is één van de drukste spoorwegknooppunten van Nederland Het is een belangrijke schakel in het spoorwegverkeer tussen de randstad en noord- en oost-Nederland, met intercityverbindingen naar Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Enschede, Leeuwarden en Groningen. Daarnaast is het ook een belangrijk overstapstation voor de richtingen Hilversum, Utrecht, Ede-Wageningen, Aperdoorn en Zwolle. Het enorme emplacement is één van de grootste van het land. Het grote rangeerterrein was ooit hét centrum van het goederenvervoer in Nederland. Ook het feit dat hier de hoofdwerkplaats voor het goederenmaterieel (de latere Wagenwerkplaats Amersfoort) gevestigd was herinnerd aan een rijk goederenverleden.
Het station staat opvallend ver uit het centrum. Dit is echter niet toevallig ontstaan. Het was de in 1886 aangelegde spoorlijn naar Kesteren, die de huidige plaats van het station bepaalde. Toen het eerste station op deze locatie in 1901 haar deuren opende lag het letterlijk "in the middle of nowhere", maar al snel breidde de stad zich in westelijke richting uit. Zodoende ontstond een nieuw (zaken)centrum naast de historische binnenstad, die daardoor grotendeels intact bleef.
Het stationsgebouw werd tegen een helling van een kleine heuvel gebouwd. De sporen liggen daardoor lager dan het stationsgebouw, dat aan de perronzijde één verdieping meer heeft dan aan het stationsplein. Bij het binnenkomen van het station loop je vanuit het entreegebouw dan ook meteen over het voetgangersviaduct en ga je de trap af naar de perrons. Een soortgelijke situatie komt, in Nederland, verder alleen in Zandvoort voor.
Al vanaf de jaren vijftig wordt duidelijk dat het station te klein aan het worden is. Vooral in de spits is het vaak zo druk dat het station compleet verstopt raakt. Er wordt nog wel een tweede voetgangersviaduct gebouwd. Misschien herinnert u zich die lelijke feloranje "luchtsluis" nog wel. Daarmee werd het probleem niet opgelost. In 1995 werd het oude stationsgebouw van Amersfoort gesloopt.

Boven: De dagelijkse drukte bij het stationsgebouw. Aan de groene telefooncellen te zien moet deze foto in het midden van de jaren tachtig gemaakt zijn.

Onder: Op deze historische ansichtkaart is het hoogteverschil tussen het stationsplein en de perrons goed te zien.

Onder: De perrongebouwen en de overkapping uit 1901 zijn, gelukkig, grotendeels bewaard gebleven.

Volgende pagina