|
|
Een
wereld van verschil-1-
In 1913 kwam het nieuwe station gereed, zo'n
twee jaar nadat met de bouw ervan was begonnen. En wat een verschil
vergeleken met de situatie van een paar jaar daarvoor! De houten
keet van weleer had nu plaatsgemaakt voor een fraai, en vooral veel
groter, stationsgebouw. Tussen het stationsgebouw en de perrons
lag nu een overdekte luchtbrug en ook de perrons waren nu (deels)
overdekt. Het oude stationsgebouw bleef overigens tijdens de bouw
van het nieuwe station gewoon bestaan, maar werd wel direct na het
gereedkomen van het nieuwe stationsgebouw gesloopt.
Het nieuwe station is een ontwerp van W. de Jong, die eerder al
het stationsgebouw van het Limburgse Meerssen ontwierp. Het stationsgebouw
is opvallend, asymmetrisch en wat onregelmatig van vorm. Oorspronkelijk
bestond het (en bestaat nog trouwens) uit drie hoofddelen; een hoog
bouwdeel links en een wat lager en smaller deel rechts. Daartussenin
is het lage centrale deel van het gebouw. Vooral het hoge deel aan
de linkerkant is opvallend en domineert het stationsgebouw. Aan
de rechterkant hiervan is een puntgevel. In deze gevel was vroeger
een grote dubbele deur, omvat in een fraai afgewerkte omlijsting.
Ogenschijnlijk een mooie entree.., maar dat was het oorspronkelijk
niet! De ingang bevond zich vroeger in het lage centrale deel van
het gebouw. De dubbele deur was feitelijk de uitgang van het station,
ongetwijfeld de mooiste in haar soort
Nog even terug naar
die puntgevel, want hierin is een opmerkelijk mozaïek verwerkt.
Het is een voorstelling van verschillende kleuren baksteen. Het
stelt een gevleugeld wiel voor, het symbool van de spoorwegen, maar
dan heel stilistisch vormgegeven. Het doet wel wat denken aan zo'n
ouderwetse tekening uit het begintijd van de computer. Zeg maar
een soort DrawPerfect 1.0 "avant la lettre". Veel minder
opvallend is de stationstoren, helemaal links achteraan het gebouw.
De vleugel aan de rechterkant is wat lager en smaller. Bijna aan
het einde is een soort eindgebouw. Ook deze heeft puntgevels, en
steekt zowel aan de voor- als aan de perronzijde een behoorlijk
stuk uit. Ook in deze gevel een fraaie deurpartij, dat hier (gelukkig)
wel bewaard is gebleven. Daarboven ook weer een mozaïek van
verschillende kleuren steen waarin ditmaal het woord "BESTELGOEDEREN"
is verwerkt. Tussen dit deel van het gebouw en het hoge linkerdeel
is het lage gedeelte van het gebouw. Hier bevond (en bevindt zich
deels nog steeds) de stationshal. Aan de voorgevel was ooit een
soort uitbouw met aan de zijkanten ervan deuren. Dit was de ingang
van het stationsgebouw. Een flauw hellend en uitkragend dakje moest
deze duidelijk markeren. Kennelijk lukte dat niet helemaal want
al gauw moesten bordjes uitkomst bieden. Overigens is dit lage deel
al meerdere keren verbouwd en is de oorspronkelijke ingang al enige
decennia geleden verloren gegaan. Steeds had de verbouwing als doel
een duidelijker ingang, en een wat ruimere stationshal, te creëren.
De onregelmatige vorm van het gebouw beperkt zich niet alleen tot
de voorkant. Sterker nog, aan de perronzijde van het stationsgebouw
is dit pas echt goed te zien. Waar de gevels van stationsgebouwen
langs het perron doorgaans veel minder interessant zijn, enkele
uitzonderingen daargelaten, is dit bij het Woerdense stationsgebouw
wellicht zelfs het boeiendste deel! Zeker na de laatste verbouwing,
waarbij de voorgevel weliswaar flink werd verknoeid maar de perrongevel
-net als de rest van het oude gebouw- fantastisch werd opgeknapt.
Opvallend is overigens het aantal keren dat de plaatsnaam op het
gebouw staat vermeld: niet minder dan vier keer! Was de architect
destijds bang dat reizigers het niet konden geloven dat zij in het
(nieuwe) station van Woerden waren aangekomen..?
|
|
|
|
Boven:
Een unieke foto van de twee Woerdense stationsgebouwen, gebroederlijk
naast elkaar. De foto werd gemaakt in 1913, het jaar waarin het
nieuwe stationsgebouw -waar nog de laatste hand aan wordt gelegd-
in gebruik wordt genomen. Het oude stationsgebouw (links) zal
weldra worden afgebroken en plaatsmaken voor een bij het nieuwe
stationsgebouw passend dienstgebouw, dat uit stationswoningen
zal bestaan.
|
|
Onder:
Het stationsgebouw in haar oorspronkelijke gedaante. In de uitbouw
rechts op de foto -met het hellende en uitkragende dakje- waren
de ingangen, aan iedere zijkant één. Ooit moesten
deze met borden duidelijk aangegeven worden, maar op deze foto
ontbreken ze. De foto dateert uit 1966, en in die is tijd was
de strikte scheiding tussen in- en uitgang allang opgeheven. De
grote deuren van de uitgang (in het midden van de foto) staan
nu dan ook wijd open, terwijl de ingang juist een wat gesloten
indruk maakt. Enige jaren later zou het gehele lage deel aan de
rechterkant grondig worden verbouwd. Het werd er niet bepaald
mooier op...
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
Een wat oudere foto van het stationsgebouw (2001), vanaf het eerste
perron. De achterkant van het stationsgebouw is wellicht het interessantste
deel van het gebouw. Dit deel is dan ook nagenoeg onaangetast,
afgezien van het feit dat de toegang naar de nieuwe luchtbrug
aanzienlijk breder werd gemaakt. Wat opvalt is het aantal keer
dat de stationsnaam op het gebouw staat: niet minder dan vier
keer! Let ook op de gecompliceerde vorm van het dak.
|
Onder:
Een kijkje vanaf het eerste perron op het stationsgebouw, om precies
te zijn: op de toren. Eigenlijk is deze alleen vanaf het perron
goed te zien. Aan de straatkant, en dan in het bijzonder vanaf
de Stationsweg, valt deze veel minder op. Let ook op de vele bijzondere
details, zoals het vele siermetselwerk -in de puntgevel, onder
het dak en langs de vensters- de muurankers en de pinakels op
het dak.
|
|
|
|
|
Onder:
Een detailfoto van de ingang van de bestelgoederenafdeling. Oorspronkelijk
had ook de linkerkant van het stationsgebouw zo'n dubbele deur,
maar dan iets groter en in een monumentaler omlijsting. Duidelijk
is ook te zien dat het "tableau", boven de deuren, een
soort mozaiek is van verschillende kleuren baksteen. Dergelijk
siermetselwerk is volop aanwezig op het stationsgebouw. Het grote
voordeel hiervan is dat ze niet zomaar verwijderd kunnen worden,
tenzij men het gebouw van een dikke stuclaag zou voorzien. Dat
is gelukkig nooit gebeurt, en zal ook niet meer gaan gebeuren...
|
Onder:
Nog een detailfoto, ditmaal van de puntgevel aan de voorzijde
van het stationsgebouw. Ook hier is de gevel rijkelijk versierd
met siermetselwerk. Het zeer stilistisch vormgegeven "gevleugelde
wiel" lijkt van een afstandje een tegelmozaïek, maar
ook dit is siermetselwerk. Let maar niet op de lantaarnpaal, die
het beeld op een hinderlijke manier doorsnijdt.
|
|
|
|
|
Onder
(beide afbeeldingen): Niet alleen het stationsgebouw, ook
de directe omgeving voor het station kreeg speciale aandacht.
Zo werd in 1914 tegenover het stationsgebouw een heus stationspark
aangelegd, naar een ontwerp van tuinarchitect O. Schultz (linksonder).
Ook het stationsplein zelf bestond uit een plantsoen, dat
in Woerden bekend stond als de "Luiermand". Die
Luiermand is allang verdwenen en ook het Spoorplantsoen (rechtsonder)
is inmiddels grotendeels verloren gegaan, als gevolg van verbreding
van de Stationsweg en herinrichting van het Stationsplein...
|
Ansichtkaart
(1927)
|
|
|
|
|
|
versie: 1-07-2011 |