[ Home ] [ Terug naar periode 1945-1965 ] [ Vorige station ] [ Volgende station ]
   
 
WIJLRE

 

(WIJLRÉ-GULPEN)

Afkorting: Wij
Maatschappij: Nederlandsche Spoorwegen (NS)
Type: Standaardtype Vierlingsbeek
Architect: W.B. Kloos
Bouwjaar: 1959
Baanvak: Schin op Geul-Simpelveld
   
   
IIn het Zuid-Limburgse Wijlre staat een wel heel bijzonder exemplaar van het standaardstationsgebouw "type Vierlingsbeek". Als enige werd bij dit gebouw natuursteen toegepast, waardoor het een wat luxere uitstraling kreeg. Minstens zo opvallend is het formaat van het gebouwtje, het is veruit de kleinste van de gebouwen vat dit type. De gevellengte is nog geen dertien meter, ruim acht meter korter dan de eerder gebouwde exemplaren.
Van alle stations waar ooit een door ingenieur W.B. Kloos ontworpen stationsgebouw heeft gestaan kent Wijlre de langste geschiedenis, deze gaat terug tot najaar 1853. Het station ligt aan de (deels) vroegere spoorlijn Maastricht-Aken, ooit de allereerste internationale spoorlijn van ons land en dezelfde lijn waaraan ook station Valkenburg is gelegen. Het contrast tussen de beide stations kon aanvankelijk nauwelijks groter. Want waar Valkenburg een monumentaal, uit mergelsteen opgetrokken stationsgebouw kreeg, moest Wijlre het aanvankelijk met een zeer eenvoudig houten gebouwtje doen. Rond 1890 werd tegen het bouwwerk een forse dienstwoning aangebouwd, waardoor het stationsgebouw ogenschijnlijk wat meer uitstraling kreeg. Vanaf de eerste helft van de jaren twintig kreeg het station -waarvan de naam al enige tijd tevoren was gewijzigd in "Wijlré-Gulpen"- een overstapfunctie dankzij de aanleg en ingebruikname van de tramlijn Maastricht-Vaals. Die tramlijn was trouwens geen lang leven beschoren…
Pas in 1959 kreeg het station een meer representatief stationsgebouw. Zoals al eerder aangegeven werd dit een gebouw uit een serie standaard-stationsgebouwen. Dit gebouw week echter behoorlijk af ten opzichte van de eerder gebouwde exemplaren. Bestonden die tot dan toe nog uit vijf segmenten (zie ook de pagina over station Vierlingsbeek), bij dit stationsgebouw waren het er slechts drie. Het stationsgebouw is dus aanzienlijk kleiner dan dat van (bijvoorbeeld) Doetinchem West, dat trouwens ongeveer gelijktijdig werd gebouwd. De twee uitbouwen zijn nu echter aan de linkerkant, dus tegenovergesteld aan eerdere gebouwen. Maar dit stationsgebouw had nog een bijzonderheid; de schoorsteen en de muurtjes vóór het gebouw bestaan uit natuursteen. Die schoorsteen is trouwens weer van het smalle type, zoals ook bij de eerste twee gebouwen.
Het vernieuwde station heeft nog geen dertig jaar als regulier station dienstgedaan. In 1988 werd het opgeheven, gelijktijdig met een deel van de "Miljoenenlijn". Het spoortraject tussen Schin op Geul en het Duitse Aken zou hierna nog vier jaar actief blijven, maar er werd niet meer in Wijlre gestopt. Vanaf het midden van de jaren negentig werden de opgeheven spoorlijnen opnieuw in gebruik genomen, maar nu als museumlijn. Het voormalige stationsgebouwtje kreeg hierbij ook een rol. Niet alleen voor de verkoop van kaartjes, maar ook voor de bediening van de seinen en wissels op dit stuk van het spoor. Als enige van alle "Kloos-gebouwen" heeft Wijlre nog haar originele bedieningstoestel, tot op de dag van vandaag is deze in gebruik! Het stationsgebouw wordt tegenwoordig deels door de Zuid-Limnurgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM) gebruikt. Daarnaast heeft het gebouwtje een adviesbureau gehuisvest. Enige jaren geleden maakte deze plaats voor een snackbar, die er ook nu nog zit…
.
Boven: Het stationsgebouwtje van het vroegere station Wijlre is de kleinste van de stationsgebouwen van dit type. Het is zelfs maar een fractie groter dan een klein standaardgebouw type Velsen Zeeweg. Waarom de architect niet voor dat type gebouw koos is niet bekend, misschien was die toch net iets te klein. Het geringe formaat ging vooral ten koste van de publieksruimte, de hal en wachtruimte werden gecombineerd en waren de helft kleiner dan voorheen. Ook ontbrak bij dit gebouw een bagageruimte. Wat aan de buitenkant direct opvalt is het gebruik van natuursteen, bij de (smalle) schoorsteen en bij de muurtjes voor het gebouw. Architect Kloos wilde het gebouw op die manier een "lokaal tintje" geven. De brede trap, zoals bij station Doetinchem West was toegepast, ontbreekt hier. Station Wijlre had nog een ouderwets laag perron, die heeft ze trouwens nog altijd…
.
 
 
 
Onder: Een ansichtkaart uit de tijd dat het nog een NS-station was. Alhoewel het station aan de oostelijke rand van het dorp Wijlre staat heeft het een groot deel van haar actieve bestaan onder de naam "Wijlré-Gulpen" in de spoorboekjes gestaan, mogelijk vanwege het feit dat het ruim twee kilometer zuidwestelijk gelegen Gulpen een veel grotere en bekendere plaats is. Sinds 1974 heet het station weer simpelweg "Wijlre", de naam die het station in haar beginjaren ook had…
.
(Ansichtkaart)
Onder: Station Wijlre werd op 29 mei 1988 opgeheven, nadat er een einde was gekomen aan de treindienst Valkenburg-Kerkrade Centrum, via Simpelveld. Het spoor bleef hierna nog vier jaar in gebruik ten behoeve van de treindienst naar Aken, maar die stopte niet meer in Wijlre. In 1992 kwam ook hieraan een einde en leek het gedaan met de oudste internationale spoorlijn van Nederland. Maar enkele jaren later werd de spoorlijn tussen Schin op Geul en Kerkrade Centrum weer nieuw leven ingeblazen, nu als museumlijn van de ZLSM. Station Wijlre kreeg hierbij ook een rol…
.
 
 
Onder: Een afbeelding van het eerste stationsgebouw. Het hoge gedeelte op de achtergrond is een dienstwoning, die rond 1890 tegen het stationsgebouw werd aangebouwd en -net als het stationsgebouw- geheel van hout was. Het eigenlijke stationsgebouw was dus alleen het lage gedeelte. Toch had het alles wat de reiziger nodig had, er was zelfs een restaurant. Overigens heette het station op de afbeelding al "Wijlre-Gulpen".
.
Onder: Even ten zuiden van Gulpen, vlakbij het gehucht Euverem, stond ooit dit enorme viaduct. Deze brug was ooit onderdeel van de tramlijn Maastricht-Vaals en werd in 1924 gebouwd. Het gevaarte was ruim 620 meter lang en op het hoogste punt bijna 20 meter hoog. De tramlijn werd aangelegd door de Limburgsche Tramwegmaatschappij en had bij station Wijlre-Gulpen een eigen station. De "duurste tramlijn van Nederland" was geen lang leven beschoren, in 1938 werd ze alweer opgeheven. Het enorme viaduct over het Gulpdal werd kort na de beëindiging van de tramdienst gesloopt...
.
(Ansichtkaart)
   
   
 

 

  Free counter and web stats versie: 6-02-2019