| |
SUSTEREN
| | |
Afkorting: | Swk
| Maatschappij: | Nederlandse
Spoorwegen (NS) | Type: | Standaardgebouw
type "Sextant" | Architect: | C.
Douma | Bouwjaar:
| 1975 | Baanvak:
| Roermond
- Sittard | | |
| |
Ooit was
Susteren het kloppend hart van het steenkolenvervoer per spoor. Op een rangeerterrein
-even ten noorden van het station- werden de goederentreinen samengesteld, waarna
de kolen werden afgevoerd naar de rest van het land. Die tijd is voorgoed voorbij,
de laatste kolentreinen reden in de jaren zeventig, hierna bleef het nog tot 1988
als rangeerterrein in gebruik. Daarna werd het een opslagplaats voor afgedankt
spoormaterieel. Inmiddels zijn alle sporen verwijderd. Toch zijn de contouren
van het vroegere emplacement nog makkelijk terug te vinden. Ook is er nog altijd
een bijna 90 meter lange onderdoorgang (de Julianatunnel) aan de weg tussen Susteren
en Heide, en aan de Heerestraat -even ten zuiden van het station- staan nog enkele
dienstwoningen
Het stadje Susteren ligt zo'n 6 kilometer ten noorden
van Sittard en vlakbij het smalste stukje Nederland, een strook van slechts 4,8
kilometer waarmee Zuid-Limburg met de rest van Nederland is verbonden. Het plaatsje
kreeg bijna 750 jaar geleden stadsrechten. Eeuwenlang bleef het een klein stadje,
maar vanaf de negentiende eeuw begon het zich langzaam maar zeker uit te breiden.
In 1865 kreeg Susteren haar eerste station, welke gelijktijdig met de spoorlijn
Maastricht-Roermond in gebruik werd genomen. Deze spoorlijn lijn is onderdeel
van de spoorverbinding Maastricht-Breda (Staatslijn E). Het station kent een bewogen
geschiedenis, waarbij ze meerdere keren werd opgeheven en weer heropend. Sinds
1949 staat het permanent in de dienstregelingen. Omdat het station aan een
Staatslijn ligt was het eerste stationsgebouw een standaardgebouw van het type
5e klasse. Tijdens haar bestaan heeft het gebouw bestaan diverse gedaanten gekend.
Zoals bij meer gebouwen van dit type gebeurde werd ook in Susteren één
van de zijvleugels een flink stuk verlengd. In 1911 werd de rechtervleugel vier
keer zo lang, op datzelfde moment werden drie Limburgse soortgenoten op een zelfde
wijze vergroot. In diezelfde tijd begonnen de voorbereidende werkzaamheden voor
de aanleg van het reeds genoemde rangeerterrein. Mede dankzij de komst van dit
goederenemplacement maakte Susteren een enorme groei door, in een tijdsbestek
van twintig jaar was het aantal inwoners verdubbeld. Het is mij dan ook een raadsel
waarom juist dit station in 1938 moest sluiten. Overigens was Susteren slechts
één van de circa dertig (!) stations en haltes die dat jaar werden
geschrapt. Zoals al aangegeven keerde het station elf jaar later definitief
terug in de spoorboekjes. Met een aanzienlijk kleiner stationsgebouw, trouwens.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft Susteren het flink te verduren gehad. Vooral
tijdens de laatste zeven maanden, waarin de omgeving een tijdlang frontgebied
is geweest, waren er hevige gevechten en talloze bombardementen. Het stationsgebouw
raakte daarbij zwaar beschadigd, waarbij de in 1911 gebouwde vleugel compleet
werd verwoest. Na de oorlog kreeg het gebouw dan ook -min of meer- haar oorspronkelijke
gedaante weer terug, al was de rechtervleugel wel wat korter geworden. In 1975
werd het 110 jaar oude stationsgebouw gesloopt en vervangen door het bekende,
zeshoekige haltegebouwtje, ook wel een "Sextant" genoemd. Het gebouwtje
staat er nog altijd, al heeft het allang geen stationsfunctie meer. De kaartverkoop
werd aan het begin van deze eeuw gestaakt, sindsdien zijn er al diverse huurders
in geweest. De afgelopen jaren was het een bloemenzaak, deze ging echter in de
zomer van 2022 failliet. Wat er met het gebouwtje gaat gebeuren is nog niet bekend
|
.
BBoven: Het huidige haltegebouwtje van Susteren kwam in het najaar van 1975 gereed, maar werd pas in maart 1976 officieel in gebruik genomen. Het was één van de drie zogenoemde "Sextanten" die in Limburg zijn neergezet en gelijktijdig zijn geopend. De twee andere stations waren trouwen Geleen-Lutterade en Beek-Elsloo. Station Susteren had toen al een wonderlijke geschiedenis van sluitingen en heropeningen achter de rug. In 1938 werd het station voor het eerst gesloten, maar het werd kort vóór of kort na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog weer heropend. In 1947 werd het station andermaal opgeheven, een beslissing die twee jaar weer ongedaan werd gemaakt. Van de drie Limburgse "Sextanten" is dit exemplaar als enige overgebleven. Uiteraard heeft het allang geen stationsfunctie meer, omstreeks het jaar 2004 werd het loket gesloten. Sinds die tijd werden invullingen afgewisseld met perioden van leegstad. Tussen 2015 en 2022 was er een bloemenzaak in gevestigd. .
| |
| | | | Onder:
Het eerste stationsgebouw van Susteren, kort voordat het werd gesloopt. wie goed
kijkt ziet dat de rechtervleugel wat korter is dan normaal. Dat was nog een herinnering
aan de Tweede Wereldoorlog, waarbij een groot deel van het gebouw onherstelbaar
werd beschadigd (zie ook de foto hiernaast). Voor de autoliefhebbers: voor het
gebouw staat een Toyota Corolla uit 1972 geparkeerd... .
| Onder:
Het zwaar gehavende stationsgebouw, kort na de bevrijding. In het najaar van 1944
was een groot deel van Limburg frontgebied geworden, met alle gevolgen van dien.
Daarnaast was het rangeerterrein een belangrijk doelwit. Bij de oorlogshandelingen
bleef -naar verluid- "geen huis onbeschadigd". Ook het stationsgebouw
kreeg het zwaar te verduren, de rechtervleugel werd zelfs verwoest. .
Bron:
onbekend
| | | | | Onder:
Susteren is bij spoorliefhebbers vooral bekend vanwege haar rangeerterrein, even
ten noorden van het station. Het emplacement werd in 1917 in gebruik genomen en
zou bijna 85 jaar blijven bestaan. Dat het juist hier werd aangelegd is logisch;
het lag relatief dicht bij de mijnen. Bovendien komen alle spoorlijnen vanuit
Zuid-Limburg naar de rest van Nederland langs Susteren. Het totale terrein was
zo'n 2,5 kilometer lang en bijna 200 meter breed. emplacement telde maximaal 35
(verdeel)sporen, een rangeerheuvel, 4 seinhuizen en een ontelbaar aantal seinen
en wissels. Ook was er een wagenwerkplaats en een opstelterrein. Op deze foto
uit de jaren twintig rollen twee goederenwagons vanaf de rangeerheuvel naar één
van de verdeelsporen, waar al diverse kolenwagens staan. Aan de linkerkant is
één van de vier seinhuizen te zien, waarschijnlijk Post II. .
| | | | | Onder:
(beide foto's) Het verlaten emplacement, zomer 2001. Nadat het kolenvervoer was
vervallen bleef het goederenemplacement nog tot het einde van de jaren tachtig
in gebruik als een soort "dependance" van het rangeerterrein Venlo.
Daarna werd het nog een tijdje gebruikt als opslag voor afgedankt spoormaterieel.
Zo stonden er in 1993 diverse diesellocomotieven uit de serie 2200 gestald en
in de zomer van 2001 stonden hier een aantal karakteristieke bollenwagens, een
blauwe "HBIS" en diverse andere soorten goederenmaterieel hun lot af
te wachten. Duidelijk is te zien dat er weinig meer aan onderhoud werd gedaan,
waardoor er een soort natuurgebied tussen de rails ontstond. Enkele jaren na het
maken van deze foto's zijn de rails alsnog opgeruimd. Het terrein bleef vervolgens
ongebruikt. Tot op de dag van vandaag... .
| | | | | | |
versie: 22-04-2024 |