[ Home ] [ Terug naar de eerste pagina ] [ Vorige pagina ] [ Volgende pagina ]
  
 
STEENWIJK

 

Trein en tram

 
  
  
In 1914 kreeg het spoor in Steenwijk aanvulling, in de vorm van een interlokale tramverbinding naar het Friese Makkinga. Het was één van de tramlijnen die de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM) in Friesland, Drenthe en het noordwesten van Overijssel liet aanleggen. Voor het personenvervoer voorzag de tram aanvankelijk in een behoefte, maar de komst van de bus zou de tram uiteindelijk de das omdoen. Toch bleef deze nog tot 1947 reizigers vervoeren. Voor wat betreft het goederenvervoer lag de situatie anders. Omdat het NTM-netwerk dezelfde spoorbreedte had als de trein konden tram- en treinsporen aan elkaar worden gekoppeld. In de jaren vijftig werd het goederenvervoer zelfs met NS-materieel verzorgd. Maar in 1962 werd het goederenvervoer over het tramspoor definitief gestaakt. Niet lang daarna werden alle sporen opgebroken en verloor het station een groot deel van haar emplacement.
Destijds was het spoor tussen Zwolle en Leeuwarden reeds geëlektrificeerd en was er naast het stationsgebouw een nieuwe fietsenstalling gekomen. Ook kwam er een nieuw en breder eilandperron. Wel moest men het tussen Steenwijk en Wolvega met enkelspoor doen. Tijdens de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog werd de spoorlijn tussen Meppel en Leeuwarden -evenals andere spoorlijnen in ons land- enkelsporig, doordat Duitsers grote hoeveelheden spoorstaven roofden en ontelbare vernielingen hadden aangericht. Na de bevrijding werd het spoor stapsgewijs weer dubbelsporig gemaakt, alleen het gedeelte tussen Steenwijk en Wolvega werd op de lange baan geschoven. Pas in 1975 zou ook dit traject weer over dubbelspoor beschikken…
Halverwege de jaren zestig werd duidelijk dat het stationsgebouw haar langste tijd had gehad en dat het op termijn zou worden vervangen door nieuwbouw. Vervolgens bleef het nog enige tijd stil, maar in 1969 maakte NS bekend een aantal nieuwe stationsgebouwen te realiseren, waaronder in Gorinchem, Bergen op Zoom en Steenwijk. Voor de twee laatstgenoemden werd gekeken of de nieuwbouw ook onderdak zou kunnen bieden aan een externe huurder. Aanvankelijk werd voor "Steenwijk" gedacht aan een winkelbedrijf, maar uiteindelijk werd een geschiktere partner gevonden in de vorm van het toenmalige staatsbedrijf PTT (het huidige PostNL), die in Steenwijk een nieuw postkantoor wilde bouwen. De zoektocht in Bergen op Zoom liep trouwens op niets uit…
Desondanks is duidelijk te zien dat de stationsgebouwen van Bergen op Zoom en Steenwijk vrijwel gelijktijdig en door dezelfde architect zijn ontworpen. Na het -toch wel teleurstellende- eindresultaat in Heemskerk, waarbij het NS-loket als een soort servicebalie in een supermarkt was ondergebracht, moest bij de twee nieuwe gebouwen duidelijk worden gemaakt dat het in de eerste plaats een stationsgebouw is. in beide gevallen werd daarom gekozen voor een gebouw dat uit twee separate delen zou bestaan, die werden verbonden door een gezamenlijke ingang. Bij het stationsgebouw van Bergen op Zoom, waar -zoals al aangegeven- geen externe huurder werd gevonden, werd het voor verhuur bestemde bouwdeel een overmaatse fietsenstalling. Het Steenwijkse stationsgebouw werd zelfs in twee aparte delen gebouwd en opgeleverd. De rechterhelft kwam in het voorjaar van 1972 in gebruik genomen, het postkantoor volgde een kleine elf maanden later…
.
Boven: In 1952 kwam de elektrificatie van de spoorlijnen Zwolle-Leeuwarden en Meppel-Groningen gereed. Dit was een belangrijke mijlpaal in het elektrificeren van het Nederlandse spoornet. In de diverse plaatsen langs de genoemde lijnen werd dit groots gevierd. Zo ook in Steenwijk, waar op 17 mei van dat jaar de ingebruikname feestelijk werd ingeluid. De toenmalige president-directeur van de NS, F.Q. den Hollander, kwam hoogstpersoonlijk naar de Overijsselse stad, alwaar een uurwerk op de voorgevel van het stationsgebouw werd onthuld. De foto toont het perron, waar een fanfare en een grote menigte wachten op de dingen die komen gaan. Het spoor was nu weliswaar geëlektrificeerd, maar tussen Steenwijk en Wolvega was de lijn nog altijd enkelsporig, waardoor de trein naar Leeuwarden in Steenwijk moest wachten tot de trein uit Wolvega was aangekomen. Pas in 1975 kwam hieraan een einde. Let trouwens ook op het balkonnetje, dat op de perronluifel lijkt te zijn gemonteerd...
.
 
 
 
Onder: Nogmaals de perronzijde van het eerste station. Ditmaal een foto uit 1970, kort voor de sloop van het stationsgebouw. Langs spoor 1 staat een "Hondenkop" gereed voor vertrek, vermoedelijk richting Zwolle. Duidelijk is te zien dat het huidige eilandperron er toen ook al lag, wanneer deze is aangelegd is mij niet bekend. Met de sloop van het oude station verween ook het eerste perron. Vanaf dat moment stoppen de treinen uitsluitend langs het eilandperron.
.
Onder: Het tweede Steenwijkse stationsgebouw bestaat feitelijk uit twee delen. Opmerkelijk genoeg werd het gebouw zelfs in twee delen gebouwd en opgeleverd. Als eerste werd op 13 maart 1972 het zuidoostelijke deel van het gebouw in gebruik genomen, het eigenlijke stationsgebouw. Meteen hierna begon de bouw van het noordwestelijke gedeelte (het postkantoor), evenals de corridor die de beide bouwdelen verbindt. Begin februari 1973 was het nieuwe stationsgebouw-annex-postkantoor gereed. De hier getoonde afbeelding is een zeer zeldzaam beeld van het "halve" stationsgebouw, zoals deze er in het voorjaar van 1972 uitzag. Het is een krantenfoto, vandaar de mindere kwaliteit én het afwijkende formaat.
.
Bron: Leeuwarder Courant, 11 maart 1972
 
 
Onder: Een oude gekleurde ansichtkaart, met daarop het stationsgebouw en het tramstation. Bij het stationsgebouw ontbreekt het tochtportaal voor de ingang, dit betekent dat de kaart van vóór 1926 is. het tramstation stond schuin tegenover het stationsgebouw, ongeveer bij de plek waar nu het metalen kunstwerk van Van Iersel staat. Het tramstationsgebouw was een typisch NTM-stationsgebouwtje. Een nog bestaand exemplaar van dit type is te vinden in het Drentse Hijkersmilde. (foto rechtsonder) Deze stond aan de tramlijn naar Meppel, met een aansluiting naar Oosterwolde en Lippenhuizen. In het NS-tijdperk werd Hijkersmilde ook wel eens vanuit Steenwijk bediend. Het vroegere tramverleden is in Steenwijk nagenoeg volledig uitgewist, maar het voormalige haltegebouw van Hijkersmilde staat er nog altijd.
.
(Ansichtkaart)
 
 

 

  Free counter and web stats versie: 24-10-2023