| |
Het
huidige station
STATION
II | |
| | |
Decoratie: | G.
van Iersel (metaalplastiek vóór het gebouw) |
| | | |
| |
Het tweede en huidige
stationsgebouw van Steenwijk werd vrijwel gelijktijdig met dat van Bergen op Zoom
ontworpen. Er zijn dan ook een aantal opvallende overeenkomsten. Zo is de hoofdopzet
vrijwel hetzelfde; het gebouw bestaat in beide gevallen uit twee aparte bouwdelen,
die middels een gezamenlijke toegang worden verbonden. In Bergen op Zoom was dit
(oorspronkelijk) een brede, open -maar wel overdekte- doorgang naar het perron,
in Steenwijk is dit een met glaswanden en schuifdeuren afgesloten passage. Een
ander verschil is dat in Steenwijk het restaurant weer "gewoon" op straatniveau
was. Mede hierdoor werd het stationsgebouw een stuk lager dan het Brabantse gebouw.
Ook is het qua gevellengte iets kleiner, maar daarentegen wel aanzienlijk dieper.
Met een totale gevellengte van circa 80 meter is het gebouw uiteraard veel groter
dan haar voorganger. Daarbij dient men wel rekening te houden met het feit dat
het vroegere postkantoor zo'n tweederde van het totale gebouw innam. Door een
slimme truc wordt die scheve verhouding echter grotendeels gemaskeerd. Beide bouwdelen
beschikken namelijk aan de voorzijde over een verhoogd gedeelte, om zo de verschillende
functies te onderscheiden. Bij het postkantoor is deze verhoging een volwaardige
bouwlaag en is daardoor een stuk hoger dan dat van het stationsgedeelte. Daar
dient het louter en alleen om het gebouw wat meer "vulling" te geven.
Het hoge deel van het postkantoor is -en dat is die slimme truc- weliswaar aanzienlijk
forser dan dat van het stationsgebouw, maar is zeker niet twee keer zo breed.
Aan de buitenzijde is vooral de gevelbekleding opvallend, ze bestaan uit talloze
witte vierkante reliëftegels, die het gebouw ontegenzeggelijk een eigen gezicht
geeft. Of deze mooi of lelijk is mag men zelf beoordelen. Aan de buitenzijde vallen
verder de forse luifels op, die één geheel met het dak van de lage
gedeelten van het gebouw vormen, waaronder de ingang van het station. Die ingang
bevindt zich tussen de twee bouwdelen en geeft toegang aan een ruim twintig meter
lange en zes meter brede gang. Daar vond men aan de linkerkant de toegang naar
het postkantoor en rechts de publieksruimten van het stationsgebouw. De corridor
gaf -en geeft nog steeds- rechtstreeks route naar het perron. De ruimte doet helaas
wat somber aan, ondanks alle tl-verlichting en de vijf forse lichtkoepels in het
plafond. Voornaamste oorzaak zijn de donkere wanden, die bestaan uit donkerbruine
geglazuurde stenen. Ook de relatief forse lengte speelt hierbij een rol. Opvallend
detail hier is een rond venster, niet ver van de doorgang naar het perron. Het
eigenlijke stationsgebouw heeft een bijna vierkante plattegrond en had oorspronkelijk
een nogal opmerkelijke indeling. Men zou verwachten dat de loketten in de buurt
van de ingang waren. In werkelijkheid was het plaatskaartenkantoor in het achterste
deel van het gebouw, nabij de deur naar het perron. Hierdoor was er volop ruimte
voor een riant restaurant, die een flink deel van de beschikbare ruimte innam.
Het restaurant bevond zich in het voorste deel van het gebouw, waar het -dankzij
de brede luifel- zelfs over een deels overdekt terras beschikte. Dat terras werd
duidelijk afgebakend door een grote, L-vormige gemetselde plantenbak, waarop buitenlampen
waren gemonteerd. Helaas is deze afbakening al lang geleden verdwenen, waarschijnlijk
gebeurde dit rond de laatste eeuwisseling. Nog even terug naar de luifel, die
aan de voor- zij- en perrongevel van het gebouw voor wat beschutting zorgt. Beschutting
is er ook op het perron, in de vorm van een perronoverkapping. Deze is met een
lengte van circa tachtig meter is deze iets korter dan de totale gevellengte van
het gebouw, maar in de dagelijkse praktijk lijkt het voldoende te zijn. Halverwege
de overkapping prijkten twee grote, vierkante uurwerken. Een wat minder geslaagde
wijziging is de vervanging van deze klokken door ronde exemplaren. Datzelfde geldt
ook voor het uurwerk boven de ingang. Deze had vierkant moet blijven, omdat dit
nu eenmaal beter past bij een "kubistisch" vormgegeven stationsgebouw.
Dat de exemplaren op de kolommen van de perronoverkapping zijn vervangen is logischer,
maar had dan wel even de kolommen overgeschilderd
Het stationsgebouw
ziet er na bijna een halve eeuw nog praktisch hetzelfde uit als toen het in 1973
werd opgeleverd. Toch is er -met name in de afgelopen twintig jaar- veel veranderd.
Zo sloot het loket in 2003 en ook het restaurant heeft allang een andere huurder,
al heeft het nog altijd een horecabestemming. Ook het postkantoor bestaat al heel
lang niet meer. Wel bleef een klein deel van het gebouw nog jarenlang in gebruik
als Buisiness Point. Ook heeft het een tijdje dienstgedaan als infocentrum Poly
Plasticum, tot deze in 2013 verhuisde naar Zwolle. Sindsdien staat het combinatiegebouw
grotendeels leeg en woedt er al jarenlang discussie over de toekomst ervan
|
Boven:
Een detailfoto van de voorgevel van het stationsgebouw. Deze bestaat voornamelijk
uit glas, alleen het bovenste gedeelte is volledig gesloten. Hier bestaat de gevelbekleding
uit vele reliëftegels van kunststof. Het doet wel wat denken aan een kunststroming
dat "op-art" wordt genoemd, waarbij één van de bekendere
kunstenaars J.J. Schoonhoven was. Nu wil het toeval dat diezelfde Schoonhoven
destijds naast kunstenaar ook werkzaam was bij de PTT, en wel bij de Centrale
Afdeling Gebouwen... .
Onder:
Het stationsgebouw, zoals het er kort na de opening uitzag. Voor het gebouw stond
een brede, gemetselde plantenbak, die doorliep langs de zijkant van het gebouw.
Hier achter was het terras van het stationsrestaurant, welke werd verlicht middels
tien bolvormige lantaarns. Helaas is de terrasafscheiding al lang geleden verdwenen.
Het terras is er trouwens nog wel, zeker in de zomermaanden. Boven de ingang prijkt
nog de originele vierkante klok, die het gebouw mijns inziens hoort te sieren.
Helemaal aan de linkerkant is de vroegere goederenloods te zien, deze is waarschijnlijk
vrij kort na het maken van deze foto gesloopt. .
| | | | | Onder:
De overdekte gang tussen het Stationsplein en het overpad naar het perron. Ondanks
de grote, vierkante daglichten en de talloze tl-lichten is deze corridor vrij
somber. Voornaamste redenen hiervan zijn de donkerbruine wanden én het
feit dat de ruimten aan weerszijden van de gang grotendeels buiten gebruik -en
dus niet of nauwelijks verlicht- zijn. Het witgelakte plafond helpt hier niet
echt bij. Maar net als in een tunnel gloort ook hier het licht aan het einde
.
| Onder:
Het lokettenfront zoals deze er in de jaren tachtig uitzag. Ook hier is de opvallende,
zilverkleurige reliëfband te zien, die ook al onder de loketten van de stationsgebouwen
van Gorinchem en Bergen op Zoom te zien zijn of waren. De loketten sloten in september
2003, sindsdien zijn reizigers aangewezen op de kaartautomaat. Wat er met het
vroegere plaatskaartenkantoor wordt gedaan is mij niet bekend. De lokettenwand
is in ieder geval verdwenen... .
| | | | | Onder:
Een bijzonder detail is dit ronde venster in de corridor, vlakbij de uitgang Waartoe
het diende weet ik eigenlijk niet, mogelijk om vanuit de gang een blik te kunnen
werpen in de wachtruimte. Het zorgt er in ieder geval voor dat de wel erg donkere
wand een onderbreking heeft. .
| Onder:
Het vroegere postkantoor nam het grootste deel van het combinatiegebouw in beslag.
Een groot deel hiervan valt nauwelijks op omdat het maar één bouwlaag
heeft. Het postkantoor sloot in 2004. Bij mijn weten bleef een groot deel van
het gebouw hierna nog jarenlang in gebruik bij TNT Post en later PostNL. In ieder
geval was er nog tot 2017 een Buisiness Point. .
| | | | | Onder:
Gelijktijdig met de bouw van het nieuwe stationsgebouw werd het perron van een
overkapping voorzien. De lengte van circa 80 meter lijkt op het eerste gezicht
bescheiden. Toch is deze overkapping iets langer dan die van station Heerenveen,
een station dat dagelijks bijna tweemaal zoveel reizigers verwerkt. Oorspronkelijk
stonden er tussen de kolommen schotten, deze zijn rond het jaar 2013 vervangen
door volledig glazen wanden. Er heeft zelfs een glazen abri op het perron gestaan,
maar hierdoor werd het toch al niet al te brede perron wel erg smal. Het wachthokje
is dan ook weer weggehaald... .
| | | | | Onder:
Een opvallend detail waren twee grote, vierkante klokken, die op de middelste
kolommen van de overkapping waren aangebracht. Helaas zijn deze onlangs vervangen
door ronde exemplaren, waarbij men het kennelijk niet nodig vond om de kolommen
even over te schilderen. Dat die uurwerken juist daar geplaatst zijn had een reden;
het station kende gedurende lange tijd geen Centrale Trein Aanwijzers (cta's).
Die bekende bakken (inmiddels schermen), waarop de eerstvolgende vertrekkende
trein staat aangegeven, verschenen pas ergens in de jaren tachtig. .
| Onder:
In de afgelopen decennia breidde Steenwijk flink uit, waarbij vooral ten noorden
van de spoorlijn nieuwe woonbuurten werden gerealiseerd. Om ook deze kant van
Steenwijk een betere toegang tot het station te geven werd aan de achterzijde
van het station een P&R-terrein aangelegd en werd van hieruit een voetgangersbrug
over de sporen gebouwd. deze brug is een ontwerp van T. van der Lune en kwam in
2008 gereed. Hier is goed te zien dat om de brug te bereiken een flinke klim is
vereist. Een lift is er niet
.
| | | | |
versie: 16-09-2022 |