|
|
Het
einde.., of toch niet..?
De volgende
klap was de sluiting van de Limburgse mijnen, vanaf de tweede helft
van de jaren zestig De Domaniale Mijn en de mijn Willem-Sophia, de
twee mijnen die het dichtst bij Simpelveld lagen, sloten respectievelijk
in 1969 en 1970. Het goederenvervoer (lees: steenkolenvervoer) valt
hierdoor in één keer weg. Overigens was al veel van
het kolenvervoer verplaatst naar het nabijgelegen Spekholzerheide,
bij Kerkrade. Gelijktijdig met de aanleg van de Miljoenenlijn werd
hier een groot rangeerterrein aangelegd. In 1975 wordt het stationsgebouw
rigoureus verbouwd, of liever gezegd: grotendeels gesloopt. Van het
eens zo majestueuze gebouw blijven alleen het middendeel en een deel
van de linkervleugel nog overeind. Van de perronluifel -ooit net zo
lang als de gehele breedte van het stationsgebouw- blijft zelfs nog
minder bewaard, ongeveer eenvijfde ervan. Vermoedelijk werd in diezelfde
tijd ook het emplacement nog wat verder ingekrompen. Van de elf doorgaande
sporen die het station voor de Tweede Wereldoorlog nog telde bleven
er slechts drie over. Het merendeel van de opstel- en uithaalsporen
werd eveneens, voor zover dit niet al eerder was gebeurt, opgeruimd.
In de jaren daarna bleef het aantal reizigers gestaag dalen. Vooral
de Miljoenenlijn was zwaar verliesgevend.
Toen in 1986 het gedeelte tussen Schaesberg en Kerkrade werd geëlektrificeerd,
het gedeelte dat blijkbaar wel goed liep, was dit feitelijk de doodsteek
voor het resterende deel van de Miljoenenlijn. Overigens werd station
Schaesberg bij die gelegenheid omgedoopt tot Landgraaf, maar dit even
terzijde. Twee jaar na de elektrificatie werd inderdaad het treinverkeer
tussen Kerkrade (Centrum) en Simpelveld geschrapt. Voor het station
Simpelveld was dit het begin van het einde
Alleen de treinen tussen Maastricht en Aken, de spoorverbinding waarmee
het allemaal ooit begon, deden nu nog Simpelveld aan. Maar de glans
van deze oudste internationale spoorlijn was allang verdwenen. Per
richting reden niet meer dan zeven treinen per dag, hetgeen neer komt
op één trein per twee uur. In 1992 werd een nieuwe spoorverbinding
tussen Aken en Heerlen in gebruik genomen. De oude spoorverbinding
met Maastricht kwam hiermee te vervallen en werd vervangen door een
busdienst (aanvankelijk een Interliner, tegenwoordig een reguliere
bus). Op 31 mei 1992 deed de allerlaatste reguliere trein een stationnement
op Simpelveld. Na bijna 139 jaar kwam er een definitief einde aan
de oudste internationale spoorlijn van ons land. Het Duitse deel van
het spoor werd zelfs grotendeels opgebroken. Het eindpunt kwam nu
te liggen bij Vetschau, een paar honderd meter over de grens. Het
grensstation Simpelveld, dat tot en met de allerlaatste dag nog volledig
operationeel bleef (dus mét een douanekantoor en een mareschaussee-afdeling),
hield op te bestaan en sloot voorgoed haar deuren. Of toch niet..?
Een paar maanden voordat de Miljoenenlijn uit de dienstregeling werd
geschrapt werd de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM) opgericht
met als (voornaamste) doel van deze bijzondere en historische spoorlijn
een museumlijn te maken en exploiteren, met station Simpelveld als
middelpunt van het museumbedrijf. Aanvankelijk verliepen de voorbereidingen
allesbehalve vlekkeloos, maar in de jaren na de definitieve opheffing
van station Simpelveld ging het aanmerkelijk vlotter. In die periode
kregen zowel het stationsgebouw als de rest van het station een grondige
opknapbeurt. Zo werden de beide seinhuizen opgeknapt en werd de complete
klassieke beveiliging weer in ere hersteld. Dit werd ook gedaan met
de waterkolom, die nog altijd op het emplacement stond. Deze werd
weer verbonden met de oude watertoren. Ook het stationsgebouw kreeg
een welverdiende opknapbeurt, waarbij tevens in het gebouw een kleine
museum en een winkeltje werden ingericht. De voormalige visitatiezaal
werd omgebouwd tot museumrestaurant. In het voorjaar van 1995 reed
de eerste ZLSM-trein op de Miljoenenlijn. Inmiddels is de ZLSM al
jaren een goed lopend museumbedrijf. Er is in de loop van de jaren
ook uitgebreidt. Zo is het nog resterende deel van de vroegere spoorlijn
naar Aken ook bij het museumbedrijf togevoegd, en wordt er in de zomermaanden
zelfs doorgereden tot Valkenburg. Op de vroegere lijn naar Duisland
rijdt -heel toepasselijk- een Duitse "Schienenbus", die
overigens niet onbekend zijn op deze lijn. Station Simpelveld fungeert
hierbij alweer ruim 15 jaar als het kloppende hart van de ZLSM. Dankzij
dit museum -en natuurlijk de mensen hierachter- is het unieke voormalige
grensstation niet in de vergetelheid geraakt. Dat bleek wel toen,
onder grote belangstelling, in het weekeinde van 12 en 13 juni 2010
het honderd jarig bestaan van het station werd gevierd..! |
|
Boven:
Station Simpelveld in de nadagen van haar bestaan als NS-station.
Een DE-2 is zojuist vanuit Aken aangekomen op spoor 1. Uitgebreide
grenscontroles waren er toen allang niet meer, korte tijd later
zou het treinverkeer tussen Maastricht en Aken via Simpelveld
worden gestaakt.
|
|
|
|
|
Onder:
Het perron wordt nu (uiteraard) veel minder gebruikt dan dat dit
vroeger het geval was. Maar op de dagen dat het gebruikt wordt
biedt het nu wel een veel levendiger aanblik. En dankzij de (goed
verzorgde) perrontuinen ziet het perron er ook stukken beter uit.
Vergelijk maar eens met de situatie in 1970 (pagina
3). De waterkolom, links op de foto, is nog de originele kolom
en functioneert ook nog steeds. Het water uit deze kolom komt
rechtstreeks vanaf de watertoren, die elders op het emplacementterrein
staat (zie ook de vorige pagina).
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
De voormalige wachtruimte op het eilandperron is tegenwoordig
ingericht als tentoonstellingsruimte. Hier staan een handelinrichting
en enkele bloktoestellen opgesteld. Ook staat hier een origineel
Bauman-toestel, een type toestel dat ook in het seinhuis van Maastricht
werd gebruikt.
|
Onder:
In het stationsgebouw is een klein museumpje ingericht. Eén
curieus item is het originele (ver)bouwbord uit 1975, dat aan
de gevel van het station was bevestigd. Te lezen staat dat "NS
hier het station verbouwt". "Grotendeels sloopt"
was misschien beter op zijn plaats geweest...
|
|
|
|
|
Onder:
Een bijzonder schilderij in de gang bij de vroegere visitatiezaal
(nu restaurant). Het beeldt 100 jaar spoorwegen in Nederland uit.
Het doet wel een klein beetje denken aan de wandschildering in
het Amsterdamse Amstelstation.
|
Onder:
De eerste grensoverschrijdende spoorlijn van Nederland eindigt
tegenwoordig bij Vetschau, zo'n 600 meter over de grens. De "Schienenbus"
van de ZLSM heeft zojuist dit eindpunt bereikt, na een korte (foto)pauze
zal deze weer terugkeren naar Simpelveld.
|
|
|
|
|
versie: 12-05-2011 |