Home ] Terug naar de eerste pagina ] Vorige pagina ] [ Volgende pagina ]
   
 
SIMPELVELD

 

Een imposant stationsgebouw van een onbekende architect

   
   
In het voorjaar van 1910 werd het nieuwe station, dat iets ten oosten van het eerste station werd gebouwd, in gebruik genomen. De ontwerper van het tweede station is -voor zover ik weet- altijd onbekend gebleven, maar er wordt wel eens vermoedt dat dit G.W. van Heukelom is geweest. Dit is op zich wel verklaarbaar: Van Heukelom was in die tijd verantwoordelijk voor de stationsontwerpen van Staatsspoor in het zuiden des lands. Ook bevat het gebouw enkele "Van Heukelom-kenmerken", zoals die typische dakkapelletjes, die later bij de stationsgebouwen van Voerendaal en Klimmen-Ransdaal weer terug zouden keren. Maar het gebouw zelf is -mijns inziens- alles behalve een typisch stationsgebouw van Van Heukelom. Vooral de -ietwat rommelige- gevelindeling is totaal anders dan wat we van hem gewend zijn…
Het was in ieder geval wel een indrukwekkend gebouw, met een gevellengte van ruim 100 meter. Het bestaat uit een hoog en opvallend vormgegeven middendeel, met aan weerszijden zijvleugels. Deze waren bepaald niet gelijk van vorm en al helemaal niet even lang. De rechtervleugel was vrij kort en voorzien van een een eindgebouwtje. Daarna volgde nog een laag gedeelte met een plat dak. De linkervleugel was daarentegen erg lang en ook hier sloot nog een lager deel aan, ditmaal wat hoger dan aan de rechterkant en voorzien van een zadeldak. Een eindgebouw kent de linkervleugel niet, wel wordt ze als het ware onderbroken door een verspringend gedeelte -zowel aan de voorkant als aan de achterkant- met een haaks staand puntdak. Het verschil in lengte tussen de bouwdelen is enorm. De linkervleugel nam meer dan de helft van de totale lengte van het gebouw in beslag, oftewel: de hele linkervleugel was langer dan de rest van het stationsgebouw. Dit deel van het gebouw was dan ook voornamelijk ingericht voor het grensoverschrijdende verkeer. Hier waren de dienstruimten van de marechaussee en douane. In het eerder genoemde verspringende gedeelte bevond zich de visitatiezaal. De rechterkant van het stationsgebouw was vooral voor het binnenlandse treinverkeer ingericht, en bestond -ondermeer- uit wachtkamers en dienstruimten voor het treinpersoneel.
Het symmetrische middendeel valt op door de verspringende geveldelen op de hoeken. Vooral het dak is opmerkelijk vormgegeven, met name aan de voorzijde van het gebouw op de verspringende delen. Het zijn een soort uitkragende wolfdakjes, een constructie die wel eens bij pakhuizen werd toegepast om zo een hijsinstallatie beschutting te kunnen bieden. In dit geval dienen ze louter en alleen een decoratieve functie. Smaken verschillen, maar persoonlijk vind ik ze wat afbreuk doen aan het gebouw… De vorm van het dak aan de voorzijde wordt aan de perronzijde niet zoorgezet. In plaats van wolfs- of puntdakjes wordt hier de vorm van het centrale deel van het gebouw voortgezet, maar dan wat naar voren versprongen. Het geheel komt dan ook wat plomp over. Ogenschijnlijk lijkt het alsof het gebouw wat voorover leunt… Over de gehele lengte van de perrongevel was vroeger een brede perronluifel. Deze luifel -waarvan nu nog een meter of twintig van over is gebleven- heeft een zeer eenvoudige constructie. Het is dan ook deze luifel die verraad dat het stationsgebouw mijns inziens niet door Van Heukelom werd ontworpen. De constructie van de perronkap is totaal anders dan die van de perronoverkappingen die door genoemde architect werden bedacht. Bovendien heeft het middenperron nooit een overkapping gehad. Dat strookt niet met de ontwerpen van Van Heukelom, waarbij luifels of perronoverkappingen een belangrijk onderdeel van zijn stationsontwerpen vormen. Zeker bij de grotere stations uit die tijd…
Blijft de vraag waarom de naam van Van Heukelom als ontwerper van het station wordt genoemd, als hij het hoogstwaarschijnlijk niet heeft ontworpen. Misschien heeft het te maken met het feit dat hij betrokken was bij het ontwerp van de Miljoenenlijn, vanaf de tweede helft van de jaren twintig. In Simpelveld werd hiervoor het emplacement aangepast en uitgebreid. Daarbij werden ook de twee seinhuizen gebouwd, en die zouden zomaar eens van de hand van Van Heukelom kunnen zijn…
Boven: Het stationsgebouw in haar oorspronkelijke gedaante. Vooral de linker-vleugel had een behoorlijke lengte, al is dit op deze foto niet zo duidelijk te zien. In het rechter eindgebouw (op de voorgrond) bevond zich de wachtzaal. Ook deze is gesloopt.
 
Onder: De perrongevel is wat eenvoudiger vormgegeven dan de voorzijde van het gebouw, maar op de één of andere manier oogt het wel wat evenwichtiger. Onder de perronoverkapping is een soort erker-achtige uitbouw te zien. Hier bevindt zich post T, de post van de treindienstleider. Van hieruit werden de seinhuizen I en II aangestuurd en gecontroleerd. Ook deze post is nog altijd in gebruik.
 
 
 
Onder: Een zeldzame kleurenfoto (in dit geval een ansichtkaart) van het complete stationsgebouw. Het hoge perron op de voorgrond is het middenperron, maar door vertekening lijkt dit het eerste perron te zijn. Dat perron werd overigens nooit verhoogd. De kaart is in ieder geval van vóór 1975, in dat jaar werd een groot deel van het gebouw gesloopt. De perronluifel werd zelfs nog verder ingekort; hier bleef nog maar eenvijfde van de luifel over...
 
 
Onder: Station Simpelveld anno 1970. Het middenperron was vroeger vooral erg leeg. De -later aangelegde- perrontuinen en bloembakken ontbreken hier nog. De enige beschutting werd gevormd door een eenvoudig wachthokje. Dankzij het brede dak zijn er aan weerszijden van de wachtruimte ook nog twee kleine luifels, maar het was erg minimaal. Een perronoverkapping heeft dit perron nooit gekend. Het wachthokje is inmiddels alweer enkele decennia geleden vervangen door een wat smaller exemplaar. Het brede dak keerde overigens nooit meer terug.
Onder: De perrongevel van het stationsgebouw doet sterk denken aan dat van het vroegere stationsgebouw van Oldenzaal uit 1865, en dan met name dat van na de grote verbouwing van 1887 (afgebeeld) Of dit gebouw daadwerkelijk model heeft gestaan is mij niet bekend, maar de gelijkenissen zijn opvallend… Overigens ging het Oldenzaalse stationsgebouw op 14 juli1953 door een grote brand verloren.
(ansichtkaart)
 

 

 

  Free counter and web stats versie: 8-04-2011