|
|
Een
imposant stationsgebouw van een onbekende architect
In het
voorjaar van 1910 werd het nieuwe station, dat iets ten oosten van
het eerste station werd gebouwd, in gebruik genomen. De ontwerper
van het tweede station is -voor zover ik weet- altijd onbekend gebleven,
maar er wordt wel eens vermoedt dat dit G.W. van Heukelom is geweest.
Dit is op zich wel verklaarbaar: Van Heukelom was in die tijd verantwoordelijk
voor de stationsontwerpen van Staatsspoor in het zuiden des lands.
Ook bevat het gebouw enkele "Van Heukelom-kenmerken", zoals
die typische dakkapelletjes, die later bij de stationsgebouwen van
Voerendaal en Klimmen-Ransdaal weer terug zouden keren. Maar het gebouw
zelf is -mijns inziens- alles behalve een typisch stationsgebouw van
Van Heukelom. Vooral de -ietwat rommelige- gevelindeling is totaal
anders dan wat we van hem gewend zijn
Het was in ieder geval wel een indrukwekkend gebouw, met een gevellengte
van ruim 100 meter. Het bestaat uit een hoog en opvallend vormgegeven
middendeel, met aan weerszijden zijvleugels. Deze waren bepaald niet
gelijk van vorm en al helemaal niet even lang. De rechtervleugel was
vrij kort en voorzien van een een eindgebouwtje. Daarna volgde nog
een laag gedeelte met een plat dak. De linkervleugel was daarentegen
erg lang en ook hier sloot nog een lager deel aan, ditmaal wat hoger
dan aan de rechterkant en voorzien van een zadeldak. Een eindgebouw
kent de linkervleugel niet, wel wordt ze als het ware onderbroken
door een verspringend gedeelte -zowel aan de voorkant als aan de achterkant-
met een haaks staand puntdak. Het verschil in lengte tussen de bouwdelen
is enorm. De linkervleugel nam meer dan de helft van de totale lengte
van het gebouw in beslag, oftewel: de hele linkervleugel was langer
dan de rest van het stationsgebouw. Dit deel van het gebouw was dan
ook voornamelijk ingericht voor het grensoverschrijdende verkeer.
Hier waren de dienstruimten van de marechaussee en douane. In het
eerder genoemde verspringende gedeelte bevond zich de visitatiezaal.
De rechterkant van het stationsgebouw was vooral voor het binnenlandse
treinverkeer ingericht, en bestond -ondermeer- uit wachtkamers en
dienstruimten voor het treinpersoneel.
Het symmetrische middendeel valt op door de verspringende geveldelen
op de hoeken. Vooral het dak is opmerkelijk vormgegeven, met name
aan de voorzijde van het gebouw op de verspringende delen. Het zijn
een soort uitkragende wolfdakjes, een constructie die wel eens bij
pakhuizen werd toegepast om zo een hijsinstallatie beschutting te
kunnen bieden. In dit geval dienen ze louter en alleen een decoratieve
functie. Smaken verschillen, maar persoonlijk vind ik ze wat afbreuk
doen aan het gebouw
De vorm van het dak aan de voorzijde wordt
aan de perronzijde niet zoorgezet. In plaats van wolfs- of puntdakjes
wordt hier de vorm van het centrale deel van het gebouw voortgezet,
maar dan wat naar voren versprongen. Het geheel komt dan ook wat plomp
over. Ogenschijnlijk lijkt het alsof het gebouw wat voorover leunt
Over de gehele lengte van de perrongevel was vroeger een brede perronluifel.
Deze luifel -waarvan nu nog een meter of twintig van over is gebleven-
heeft een zeer eenvoudige constructie. Het is dan ook deze luifel
die verraad dat het stationsgebouw mijns inziens niet door Van Heukelom
werd ontworpen. De constructie van de perronkap is totaal anders dan
die van de perronoverkappingen die door genoemde architect werden
bedacht. Bovendien heeft het middenperron nooit een overkapping gehad.
Dat strookt niet met de ontwerpen van Van Heukelom, waarbij luifels
of perronoverkappingen een belangrijk onderdeel van zijn stationsontwerpen
vormen. Zeker bij de grotere stations uit die tijd
Blijft de vraag waarom de naam van Van Heukelom als ontwerper van
het station wordt genoemd, als hij het hoogstwaarschijnlijk niet heeft
ontworpen. Misschien heeft het te maken met het feit dat hij betrokken
was bij het ontwerp van de Miljoenenlijn, vanaf de tweede helft van
de jaren twintig. In Simpelveld werd hiervoor het emplacement aangepast
en uitgebreid. Daarbij werden ook de twee seinhuizen gebouwd, en die
zouden zomaar eens van de hand van Van Heukelom kunnen zijn
|
|
|
|
Boven:
Het stationsgebouw in haar oorspronkelijke gedaante. Vooral de
linker-vleugel had een behoorlijke lengte, al is dit op deze foto
niet zo duidelijk te zien. In het rechter eindgebouw (op de voorgrond)
bevond zich de wachtzaal. Ook deze is gesloopt.
|
|
|
Onder:
De perrongevel is wat eenvoudiger vormgegeven dan de voorzijde
van het gebouw, maar op de één of andere manier
oogt het wel wat evenwichtiger. Onder de perronoverkapping is
een soort erker-achtige uitbouw te zien. Hier bevindt zich post
T, de post van de treindienstleider. Van hieruit werden de seinhuizen
I en II aangestuurd en gecontroleerd. Ook deze post is nog altijd
in gebruik.
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
Een zeldzame kleurenfoto (in dit geval een ansichtkaart) van
het complete stationsgebouw. Het hoge perron op de voorgrond
is het middenperron, maar door vertekening lijkt dit het eerste
perron te zijn. Dat perron werd overigens nooit verhoogd. De
kaart is in ieder geval van vóór 1975, in dat
jaar werd een groot deel van het gebouw gesloopt. De perronluifel
werd zelfs nog verder ingekort; hier bleef nog maar eenvijfde
van de luifel over...
|
|
|
|
|
|
Onder:
Station Simpelveld anno 1970. Het middenperron was vroeger vooral
erg leeg. De -later aangelegde- perrontuinen en bloembakken ontbreken
hier nog. De enige beschutting werd gevormd door een eenvoudig
wachthokje. Dankzij het brede dak zijn er aan weerszijden van
de wachtruimte ook nog twee kleine luifels, maar het was erg minimaal.
Een perronoverkapping heeft dit perron nooit gekend. Het wachthokje
is inmiddels alweer enkele decennia geleden vervangen door een
wat smaller exemplaar. Het brede dak keerde overigens nooit meer
terug.
|
Onder:
De perrongevel van het stationsgebouw doet sterk denken aan dat
van het vroegere stationsgebouw van Oldenzaal uit 1865, en dan
met name dat van na de grote verbouwing van 1887 (afgebeeld) Of
dit gebouw daadwerkelijk model heeft gestaan is mij niet bekend,
maar de gelijkenissen zijn opvallend
Overigens ging het
Oldenzaalse stationsgebouw op 14 juli1953 door een grote brand
verloren.
(ansichtkaart)
|
|
|
|
|
|
versie: 8-04-2011 |