SCHEVENINGEN
KURHAUS
Een apart stationsgebouw
| Scheveningen
Kurhaus was veruit het grootste Z.H.E.S.M.-station. Het was dan ook
erg ruim opgezet met maar liefst vijf perrons en zes perronsporen!
Het stationsgebouw was daarentegen, zeker in vergelijking met de rest
van het stationscomplex, opvallend klein. Net als bij het -later gebouwde-
station Rotterdam Hofplein werd de vorm van het station min of meer
door de beschikbare ruimte bepaald, al stond het Scheveningse station
de eerste jaren van haar bestaan in een vrijwel onbebouwd gebied.
Het station werd gebouwd op de hoek van de (huidige) Gevers Deijnootweg
en de Zwolsestraat. De spoorbaan eindigde onder een hoek van 45 graden
ten opzichte van beide straten en is het is dan ook deze positie die
bepalend werd voor de vorm van het station. Het werd namelijk zo dicht
mogelijk tegen dit kruispunt aangebouwd, waardoor het een soort vijfhoekige
pijlvorm (!) kreeg. De perrons en de perronoverkappingen vormden het
breedste deel van het station, terwijl de voorzijde in een punt eindigde. In deze punt bevond zich de ingang van het station. Deze werd gevormd door een soort poortje met aan weerszijden een arcade-achtige galerij. Hierachter was een klein, hoog middendeel. Aan weerszijden hiervan waren twee kleine zijvleugels, die elk -ten opzichte van het middendeel- onder een hoek van 45 graden naar voren stonden. Hier tegenaan eindigden de galerijen. Ook de zijwanden van het middendeel stonden onder een dergelijke hoek, waardoor de vloer van dit bouwdeel trapeziumvormig was. Heel apart waren de samengestelde vensters boven de zijvleugels. Deze hadden de vorm van een davidsster! Overigens lijkt me dit eerder een verwijzing naar de vele driehoekige vormen die het gebouw had, dan dat de architect er religieuze bedoelingen mee had. Wie die architect was is trouwens altijd een raadsel gebleven. Nu had de Z.H.E.S.M. destijds een vaste architect, J.J.L. Bourdrez, in dienst, maar het is nog maar zeer de vraag of hij ook dit station heeft ontworpen. Opmerkelijk was verder dat het stationsgebouw geen ingebouwde dienstwoningen had, iets wat in die tijd nog gebruikelijk was. De stationschef had dan ook een eigen vrijstaande woning. Deze voormalige chefswoning bestaat overigens nog steeds! Het breedste deel van het station wordt gevormd door een hoge overkapping dat tegen de perrongevel van het stationsgebouw stond. Deze hoge kap, met haar zadeldakvorm, lijkt op het eerste gezicht een "normale" vorm te hebben, maar nee… de rechter zijwand staat onder een hoek van 45 graden. De vijf perrons werden allen overdekt door perronoverkappingen. Deze waren opgebouwd met samengestelde spanten. Van een afstandje leek het alsof de overkapping uit vier geschakelde kappen bestond, maar het was in feite één geheel. De overkapping -en dan met name de constructie van de spanten- deed wel een beetje denken aan het werk van Van Heukelom, al verwacht ik niet dat hij daar zelf de hand in heeft gehad… Wat vooral opviel was dat de kap -zeker voor die tijd- erg laag was. Kennelijk ging men er van uit dat er, door de komst van de elektrische trein, geen stoomtreinen meer op het station zouden verschijnen. Hoge overkappingen, die de rook ver boven de reizigers moest houden, waren dan ook niet meer nodig, veronderstelde men in die tijd kennelijk. De overkapping kende overigens geen zijwanden. Waarschijnlijk werden de aankomende stoomtreinen (want die kwamen er immers wel degelijk!) dan ook naar de twee buitenste perronsporen geleid. Door de flauwe hellingen deed de overkapping erg plat aan. Hierdoor, en zeker ook door de geringe hoogte, leekt het op het perron dan ook wel alsof men in een enorme hal stond… Eigenlijk was het station van begin af aan al veel te groot, al kon het er in de zomermaanden ontzettend druk zijn. Dan had men er ook echt profijt van. In de rest van het jaar werd het station zelfs voor een groot deel niet eens gebruikt! Zelfs het stationsgebouw was dan afgesloten, de reizigers betraden het station dan via een zij-ingang onder de hoge overkapping. Overigens bleek in de eerste jaren van het bestaan van het station de ruime opzet ook nog op een andere manier heel goed van pas te komen. De treinstellen van de Z.H.E.S.M. raakten in het begin nogal snel oververhit en moesten op de eindstations dan ook langdurig afkoelen… |
 |
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
 |
 |
|
|
|
|
|
[ Vorige pagina ]
|
[ Volgende pagina ]
|
|
|
versie: 22-07-2009