Home ] Terug naar periode 1880-1900 ]Vorige station ] Volgende station ]
   

 

SANTPOORT ZUID

Afkorting: Sptz
Maatschappij: Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM)
Architect: D.A.N. Margadant
Bouwjaar: 1899-1900
Status: Provinciaal monument
Baanvak: Haarlem-Uitgeest
   
Santpoort Zuid is ongetwijfeld na Alphen aan den Rijn het station dat het meest van naam is veranderd. Het eerste station, een houten gebouwtje, werd in 1867 onder de naam Zandpoort in gebruik genomen. De naam Zandpoort werd in 1887 veranderd in Sandpoort Meerenberg, omdat de oude naam (met een "Z" dus..) erg vaak werd verward met Zandvoort. De toevoeging Meerenberg verwees naar het psychiatrisch ziekenhuis Meer en Berg, dat vlakbij het station lag.
Bij de opening van het nieuwe stationsgebouw was het weer raak: de nieuwe naam werd Santpoort Meerenberg. Kennelijk bleek de "d' in de naam nog steeds voor verwarring met Zandvoort te zorgen. De toevoeging "Meerenberg" verviel in 1918, zodat de stationsnaam alleen nog maar Santpoort was. Tot slot veranderde naam in 1957 in het huidige Santpoort Zuid, toen in Santpoort een tweede station (Santpoort Noord) werd geopend.
Het bijzonder fraaie stationsgebouw werd ongeveer gelijktijdig met het stationsgebouw van IJmuiden ontworpen. Het lijkt ook wel een beetje op een kleinere variant daarvan, alhoewel er ook grote verschillen zijn. Wat meteen opvalt zijn de driedelige gebogen vensters boven de deuren. Doordat de buitenste vensters wat verder doorlopen, lijken ze om de deuren heen gebouwd. Ook het balkon op de bovenverdieping is erg fraai uitgevoerd. Bij dit stationsgebouw is de invloed van Berlage duidelijk te zien.
Op het eilandperron staat een perrongebouw en een vrij lange perronoverkapping. Deze kwamen een jaar nadat het stationsgebouw in gebruik was genomen pas gereed. De gebogen vensters zijn ook weer in het perrongebouw terug te vinden. Diezelfde gebogen vorm is zelfs in de kapspanten aanwezig. Het is best bijzonder dat het station nog vrijwel compleet is. Vaak werd het stationsgebouw afgebroken, als de stationsdiensten ook wel in het perrongebouw konden worden ondergebracht. Denk bijvoorbeeld aan Dieren, Geldrop of Koog-Zaandijk, waar dit ook daadwerkelijk gebeurde.De wachtkamer in het perrongebouw werd onlangs afgesloten.
Het stationsgebouw verloor in de jaren negentig haar functie. Het wordt tegenwoordig gebruikt als praktijk door een huisarts en een fysiotherapeut.
Vlakbij het station staat nog de voormalige wachterswoning "4", met daar weer vlakbij nog een restant van een (laad/los)perron. Op de woning staat nog steeds de naam "Santpoort Meerenberg" te lezen.
Boven en onder: Het fraaie stationsgebouw heeft veel weg van een villa. Let eens op de bijzondere details, zoals het onregelmatige dak het houtwerk en de grote gebogen vensters.
 
Boven: Het ziekenhuis "Meer en Berg" had een eigen spooraansluiting. Op de voorgrond is de aftakking van deze lijn te zien. Na de Tweede Wereldoorlog werd het spoor opgebroken.
Boven: De perronkap is, zeker voor het formaat station, opvallend lang.
 
   
Onder: Het perrongebouw werd iets later opgeleverd dan het stationsgebouw. In 1900 werd het in gebruik genomen.
Onder: De zijgevel van het stationsgebouw. Vooral aan deze kant doet het denken aan het in 1995 gesloopte station van IJmuiden.

 

 

  Free counter and web stats versie: 7-12-2007