|
|
SANTPOORT
ZUID
Afkorting: |
Sptz |
Maatschappij: |
Hollandsche IJzeren Spoorweg
Maatschappij (HIJSM) |
Architect: |
D.A.N. Margadant |
Bouwjaar:
|
1899-1900 |
Status: |
Provinciaal monument |
Baanvak: |
Haarlem-Uitgeest |
|
|
|
|
Santpoort
Zuid is ongetwijfeld na Alphen aan den Rijn het station dat het meest
van naam is veranderd. Het eerste station, een houten gebouwtje, werd
in 1867 onder de naam Zandpoort in gebruik genomen. De naam Zandpoort
werd in 1887 veranderd in Sandpoort Meerenberg, omdat de oude naam
(met een "Z" dus..) erg vaak werd verward met Zandvoort.
De toevoeging Meerenberg verwees naar het psychiatrisch ziekenhuis
Meer en Berg, dat vlakbij het station lag.
Bij de opening van het nieuwe stationsgebouw was het weer raak: de
nieuwe naam werd Santpoort Meerenberg. Kennelijk bleek de "d'
in de naam nog steeds voor verwarring met Zandvoort te zorgen. De
toevoeging "Meerenberg" verviel in 1918, zodat de stationsnaam
alleen nog maar Santpoort was. Tot slot veranderde naam in 1957 in
het huidige Santpoort Zuid, toen in Santpoort een tweede station (Santpoort
Noord) werd geopend.
Het bijzonder fraaie stationsgebouw werd ongeveer gelijktijdig met
het stationsgebouw van IJmuiden ontworpen. Het lijkt ook wel een beetje
op een kleinere variant daarvan, alhoewel er ook grote verschillen
zijn. Wat meteen opvalt zijn de driedelige gebogen vensters boven
de deuren. Doordat de buitenste vensters wat verder doorlopen, lijken
ze om de deuren heen gebouwd. Ook het balkon op de bovenverdieping
is erg fraai uitgevoerd. Bij dit stationsgebouw is de invloed van
Berlage duidelijk te zien.
Op het eilandperron staat een perrongebouw en een vrij lange perronoverkapping.
Deze kwamen een jaar nadat het stationsgebouw in gebruik was genomen
pas gereed. De gebogen vensters zijn ook weer in het perrongebouw
terug te vinden. Diezelfde gebogen vorm is zelfs in de kapspanten
aanwezig. Het is best bijzonder dat het station nog vrijwel compleet
is. Vaak werd het stationsgebouw afgebroken, als de stationsdiensten
ook wel in het perrongebouw konden worden ondergebracht. Denk bijvoorbeeld
aan Dieren, Geldrop of Koog-Zaandijk, waar dit ook daadwerkelijk gebeurde.De
wachtkamer in het perrongebouw werd onlangs afgesloten.
Het stationsgebouw verloor in de jaren negentig haar functie. Het
wordt tegenwoordig gebruikt als praktijk door een huisarts en een
fysiotherapeut.
Vlakbij het station staat nog de voormalige wachterswoning "4",
met daar weer vlakbij nog een restant van een (laad/los)perron. Op
de woning staat nog steeds de naam "Santpoort Meerenberg"
te lezen.
|
|
Boven
en onder: Het fraaie stationsgebouw heeft veel weg van een villa.
Let eens op de bijzondere details,
zoals het onregelmatige dak het houtwerk en de grote gebogen vensters.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Boven:
Het ziekenhuis "Meer en Berg" had een eigen spooraansluiting.
Op de voorgrond is de aftakking van deze lijn te zien. Na de Tweede
Wereldoorlog werd het spoor opgebroken.
|
Boven:
De perronkap is, zeker voor het formaat station, opvallend lang.
|
|
|
|
Onder: Het perrongebouw werd
iets later opgeleverd dan het stationsgebouw. In 1900 werd het in
gebruik genomen.
|
Onder:
De zijgevel van het stationsgebouw. Vooral aan deze kant doet het
denken aan het in 1995 gesloopte station van IJmuiden.
|
|
|
|
|
versie: 7-12-2007 |