[ Home ] [ Terug naar periode 1880-1900 ] [ Vorige station ] [ Volgende station ]
   

 

BEUKELSDIJK

Afkorting: Bkd
Maatschappij: Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM)
Architect: D.A.N. Margadant
Bouwjaar: 1899
Status: Gemeentelijk monument
Baanvak: Schiedam Centrum-Rotterdam Centraal
   
   
Aan de RFC-weg in Rotterdam -vlak bij de spoorbruggen over de Delfshavanse Schie, de Van Nelle en de Mevlana moskee- staat het oudste, nog overgebleven stationsgebouw van de havenstad. Het is het voormalige stationsgebouw van de vroegere halte Beukelsdijk, wellicht het meest obscure stationsgebouw van Nederland. Het meer dan 110 jaar oude gebouw heeft namelijk nooit als stationsgebouw dienstgedaan…
Over de halte Beukelsdijk is maar weinig bekend, een succes is de halte dan ook nooit geweest. De geschiedenis van de halte gaat in ieder geval terug tot 1890. In dat jaar hield de Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij (NRS) op te bestaan en werd overgenomen door Staatsspoor. Dit betekende dat laatstgenoemde maatschappij een tweede verbinding naar Rotterdam kreeg. Naast de al bestaande verbinding Rotterdam-Dordrecht-Breda/Roosendaal kwam nu ook de vroegere Rhijnspoor Utrecht-Rotterdam Maas in handen van Staatsspoor. Samen met HIJSM, dat nog altijd eigenaar en exploitant was van de "Oude Lijn" (Amsterdam-Rotterdam DP, via Haarlem, Leiden en Den Haag) én medegebruiker van station Rotterdam Delftsche Poort, werd een plan uitgewerkt om een verbindingsbaan tussen de Rotterdamse stations Deltsche Poort en Maas aan te leggen. Daarbij werden ook aansluitbogen aangelegd, zowel vanuit de richting Schiedam alsmede vanuit de richting Nieuwerkerk. Die Ceintuurbaan, zoals de verbindingsbaan werd (en nog steeds wel wordt) genoemd, kwam in 1899 gereed. De halte Beukelsdijk kwam in de "vork" van de meest westelijke verbindingsboog te liggen, waarmee het meteen een volwaardig vorkstation werd. Het was trouwens op dat moment pas het tweede vorkstation van ons land, na het station van Kesteren (1886).
Het exacte bouwjaar van de halte is niet helemaal duidelijk, hierover bestaan meerdere, totaal verschillende lezingen. Sommige bronnen houden als bouwjaar 1894 aan, anderen menen dat dit 1903 was. Wellicht dat het ontwerp van het gebouw al uit 1894 stamde en dat 1903 het jaar had moeten zijn dat de halte in gebruik zou worden genomen. Het meest waarschijnlijke bouwjaar is echter 1899, en dat is dan ook het jaartal waar hier van uit wordt gegaan. Over de mogelijke architect van het gebouw, want ook dat is officieel niet bekend, is iedereen het wel eens: dat kan bijna niet anders of dit was D.A.N. Margadant geweest. Bij het haltegebouw staan twee dienstwoningen die beiden door Margadant werden ontworpen, dus waarom zou dit niet voor het haltegebouw zelf gelden..?
Het gebouw is behoorlijk groot, zeker voor een "haltegebouw". Men had er dan ook behoorlijk hoge verwachtingen van. Dat gold trouwens niet in de laatste plaats ook voor de gemeente Rotterdam, die er mede voor zorgde dat de halte tot stand was gekomen. Zo had de halte zelfs een stopplaats moeten worden voor het internationale treinverkeer tussen Hoek van Holland en Duitsland, zodat niet meer op station Deltsche Poort hoefde te worden gekeerd. Maar toen de ceintuurbaan eenmaal gereed was koos HIJSM echter hiervoor het Maasstation te gaan gebruiken. Dat leek nogal onlogisch, maar station Maas was al een bestaand en volwaardig station, dat bovendien veel beter toeberust was op internationaal treinverkeer. Ook als "gewone" halte heeft Beukelsdijk nooit dienstgedaan. De halte lag destijds namelijk een behoorlijk eind uit de bebouwde kom, dit was trouwens ook een reden waarom het als internationale halte afviel.
De halte Beukelsdijk had in 1903 haar deuren moeten openen, maar dat is dus nooit gebeurd. De aanleg van de omliggende stadswijken, waar overigens al tijdens de bouw van de halte sprake van was, zou pas na 1915 starten. Het haltegebouw was toen enige jaren tevoren reeds omgebouwd tot drie woningen. Achteraf kan je je afvragen waarom de halte überhaupt gepland en gebouwd werd… Beukelsdijk heeft, voor zover ik weet, de twijfelachtige eer het enige station van Nederland te zijn dat wel volledig werd afgebouwd, maar nooit als zodanig heeft dienstgedaan.
Eigenlijk is het voormalige haltegebouwtje alleen al vanwege dit gegeven behoudenswaardig. Maar sinds enige jaren zijn daar nog twee heel goede redenen bijgekomen. Het is tegenwoordig niet alleen het oudste nog bestaande houten stationsgebouw van ons land, sinds 2011 is het ook het langst bestaande exemplaar. In dat jaar bestond het gebouw 112 jaar en loste daarmee het vroegere (deels houten) stationsgebouw van Breda af, dat zo'n 111 jaar oud was toen het in 1974 werd gesloopt.
Dat Beukelsdijk er heden ten dage nog staat is overigens allerminst een vanzelfsprekendheid geweest. Al decennialang is het terrein voorbestemd om herontwikkeld te worden, maar tot echt concrete plannen is het vooralsnog niet gekomen. Een van de tot nu toe laatste pogingen vond alweer een jaar of vier geleden plaats, toen zorginstelling Humanitas plannen presenteerde om hier een gigantisch appartementencomplex neer te zetten. Het had een bijna 800 (!!) meter lang gebouw moeten worden, waarmee in feite in een keer het hele gebied tussen het Marnix Gymnasium en de Mevlana-moskee uit één groot bouwblok zou bestaan. Mede door de economische crisis, maar ook door protesten van omwonenden, verdween dit megalomane plan gelukkig van tafel. Voorlopig althans, want inmiddels heeft het voormalige haltegebouw haar verdiende monumentale status gekregen. Sinds maart 2012 is het gebouw een gemeentelijk monument.
Foto: Boy Fagnotti.
 
Boven en onder: Het voormalige haltegebouw Beukelsdijk is het oudste nog over gebleven stationsgebouw van de stad Rotterdam. Het is echter niet het oudste binnen de gemeentegrenzen, het stationsgebouw van de deelgemeente Hoek van Holland -dat immers óók onder Rotterdam valt- is negen jaar ouder. Het bijzondere aan dit gebouw is dat bijna helemaal van hout is (om precies te zijn: Orion Pine, een Amerikaanse grenensoort), alleen in de fundering is steen verwerkt. Niet alleen is dit het oudste nog bestaande houten stationsgebouw van ons land, voor zover na kon worden gegaan heeft geen enkel ander houten stationsgebouw in Nederland de tand des tijds zo goed doorstaan! Het gebouw is inmiddels bijna 114 jaar oud en verkeert nog altijd in prima staat. Met de pas verworven monumentale status is het voortbestaan van het gebouw voorlopig gegarandeerd!
Foto: Boy Fagnotti
 
 
Bron: Boy Fagnotti
 
 
 
 
Onder: De voormalige halte Beukelsdijk (1) lag precies in de splitsing tussen de spoorlijn Schiedam-Rotterdam (2) en de westelijke verbindingsboog (3) naar het spoor richting Gouda, de Ceintuurbaan (4). Beukelsdijk had een stop moeten worden voor de internationale trein tussen Hoek van Holland en Duitsland, zodat niet meer op Rotterdam Deltsche Poort (6) hoefde te worden gekeerd. De halte werd echter nooit in gebruik genomen. Later werd het doorgaande spoor naar het noorden verlegd (5), aan de andere kant van het haltegebouw. Op de plek van het oude spoor werd later de RFC-weg aangelegd.aangelegd.
Onder: Een helaas wat onduidelijke, maar wel heel interessante afbeelding van de halte Beukelsdijk en de omgeving ervan. En het is al direct duidelijk waarom de halte geen succes was, het lag namelijk "in-the-middle-of-nowhere". Dit zou in een landelijke omgeving niet zo'n probleem zijn geweest, er waren destijds talloze plattelandstations die behoorlijk ver van de bewoonde wereld lagen, maar in een grote stad is dit eigenlijk al bij voorbaat tot mislukken gedoemd. Zeker als er nog geen concrete plannen zijn voor woningbouw in de directe omgeving. Station Delftsche Poort was gewoonweg veel beter bereikbaar, zelfs voor diegenen die indertijd het dichtst bij de halte woonden! Er is in 100 jaar tijd veel veranderd. Het water werd rond 1920 gedempt, maar anders dan eigenlijk de bedoeling was kwam hier geen woonwijk maar een sportpark. De Rotterdamsche Football Club (RFC) had hier haar thuisbasis. De club bestaat allang niet meer, maar de naam leeft hier nog altijd voort. Niet in de laatste plaats dankzij de RFC-weg. Het terrein is overigens nog altijd een sportpark.
Bron: Boy Fagnotti
 
 
Onder: In het najaar van 2008 presenteerde Humanitas een plan voor een appartementencomplex dat onder andere op de plaats van de voormalige halte zou moeten komen. Het complex zou bijna 800 meter lang worden, voor Nederlandse begrippen absurd lang, en had zelfs deels over het spoor uit moeten steken. Hiermee dreigde niet alleen een einde te komen aan het voormalige haltegebouw maar ook aan een uniek stukje Rotterdam. De plannen zijn echter (gelukkig) van tafel, in ieder geval voorlopig althans...

Bron: Essenburgsingel.info

 

 

  Free counter and web stats versie: 23-11-2012