|
|
Het
stationsgebouw
Het
stationsgebouw is imposant, zeker voor de grootte van de plaats destijds.
Met een gevellengte van bijna 192 meter is het na Amsterdam Centraal
Station het grootste stationsgebouw van Nederland. Maar niet alleen
de groote van het gebouw, ook de vorm ervan is opvallend te noemen.
Het is dan ook niet echt onder te verdelen in een klassiek middendeel
met zijvleugels. In feite bestaat het gebouw uit een hoofdgebouw met
een ingangsgebouw, twee zijvleugels van verschillende lengte en één
eindgebouw. Het oorspronkelijke gebouw bestond, van links naar rechts
uit een korte zijvleugel. Hier zetelde vroeger de ambtenaren van Invoerrechten
en Accijnzen (Douane). Meteen hierna steekt het gebouw een flink stuk
naar voren uit en is het een stuk hoger. Hier bevond zich vroeger
de visitatiezaal. In deze grote zaal vonden vroeger de grenscontroles
plaats voor de reizigers en hun bagage. Vroeger stopten alle internationale
treinen naar of vanuit het buitenland in Roosendaal op het eerste
perron. Alle passagiers moesten hier uitstappen en werden, via een
afgesloten route, naar de visitatiezaal geleid. Hier werden paspoorten
en bagage gecontroleerd. Was dit in orde dan mocht de reiziger via
een tweede afgesloten route weer terug naar de trein. Het spreekt
natuurlijk voor zich dat deze grensformaliteiten erg tijdrovend waren
en het is anno nu dan ook nauwelijks nog voor te stellen dat deze
manier van grenscontroles nog tot ver in de jaren zestig hebben plaatsgevonden.
Grenscontroles vinden er in de visitatiezaal al jaren niet meer plaats,
maar nog steeds herinnerd dit deel van het station aan het grensoverschrijdende
verkeer. In een deel van de visitatiezaal is namelijk een GWK gevestigd.
Ook de Koninklijke Marechaussee heeft hier nog altijd een post.
Naast de visitatieruimte is het opvallend hoge deel van het station.
In dit deel waren vroeger de diverse wachtkamers (1e tot en met 3e
klasse) en restaurants te vinden. De verschillende wachtkamers zijn
verdwenen, in de voormalige wachtkamer derde klasse is sinds jaar
en dag een restaurant (nu Brasserie) te vinden. De imposante voorgevel
van dit bouwdeel laat duidelijk zien dat Roosendaal een internationaal
station is (of was
). In fraaie tegeltableaus staan de wapens
van diverse Europese landen, die door middel van wereldbollen met
elkaar zijn verbonden Per tableau zijn dit twee landen. Hierbij zijn
(zeker voor die tijd) opmerkelijke combinaties gebruikt. Zo is bijvoorbeeld
Noorwegen met Zweden verbonden, terwijl Noorwegen tijdens de bouw
van het station juist onafhankelijk van Zweden was geworden! Andere
opmerkelijke (zeg maar gerust pikante) combinaties zijn Griekenland-Turkije
en Duitsland-Frankrijk. Een misser is het wapen van Groot-Brittanië,
dat -ten onrechte- als Engeland wordt aangeduidt. Grote afwezige is
het Belgische wapen. Een tableau met dit wapen heeft overigens wel
bestaan. Het markeerde, samen met het Nederlandse wapen, de monumentale
hoofdingang van het stationsgebouw. Helaas werden de ingang, en de
daarachter gelegen stationshal, in 1944 verwoest.
Naast het ingangsgedeelte volgt een lange, vrij lage vleugel. Dit
deel was vooral bestemd voor bagage en goederen en er waren diverse
dienstrumten. Ook dit deel is tijdens de Tweede Wereldoorlog verloren
gegaan en daarna vervangen door een nieuwe vleugel.
Het stationsgebouw eindigt met een hoog eindgebouw. Ook hier bevonden
zich vooral dienstruimten. Op de bovenverdieping waren vroeger dienstwoningen.
Of deze ook nu nog bewoond worden is mij niet bekend.
De rechtervleugel en het eindgebouw van het stationsgebouw vallen
op het eerste gezicht veel minder op. Dit kwam mede doordat het goederenemplacement
-met de bijbehorende laad- en losplaats, goederenloodsen en dienstgebouwen-
naast en (deels) voor dit deel van het stationsgebouw lag. Het goederenemplacement
is inmiddels verdwenen, maar nog altijd gaat een deel van het stationsgebouw
schuil achter bebouwing.
|
|
|
|
Boven: De monumentale hoofdingang van
het Roosendaalse station. In 1944 raakte dit deel van het station,
samen met de naastgelegen lage vleugel, door bombardementen zwaar
beschadigd en werd helaas gesloopt. Er kwam een nieuwe hoofdingang,
maar de monumentaliteit kwam eigenlijk nooit meer terug...
|
|
|
|
Onder:
Overzicht van het stationsgebouw:
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
De opmerkelijk vormgegeven zijgevel van het eindgebouw. De twee
dienstwoningen hadden ieder een eigen voordeur, hetgeen hier nog
altijd duidelijk is te zien. Opvallend zijn de twee iets terugvallende
muren, met een typische ronding aan de bovenkant en de vele smalle,
trapsgewijs lopende vensters.
|
|
Onder:
De grote visitatiezaal. Tot ver in de jaren zestig werden hier
de passagiers met hun bagage van en naar het buitenland gecontroleerd
voordat zij door mochten reizen. Het voltallige personeel poseert
hier voor een groepsfoto, die rond 1920 gemaakt moet zijn...
|
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
De wapens van Frankrijk en Duitsland, verbonden
door een wereldbol. Een opmerkelijke combinatie,
zeker als je je bedenkt dat die landen destijds
op gespannen voet met elkaar stonden...
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
versie: 30-12-2009 |