|
|
RILLAND-BATH
|
|
|
Afkorting: |
Rb |
Maatschappij: |
Nederlandsche
Spoorwegen (NS)
|
Architect: |
S. van Ravesteyn |
Bouwjaar:
|
1951 |
Gesloopt: |
2006 |
Baanvak: |
Roosendaal-Vlissingen |
|
|
|
|
In 2006
verloor station Rilland-Bath haar stationsgebouw. Hiermee ging opnieuw
een door Van Ravesteyn ontworpen exemplaar tegen de vlakte. Rilland-Bath
is het meest oostelijk gelegen station van Zeeland en is één
van de drie stations van de gemeente Reimerswaal (die andere twee
zijn Krabbendijke en Kruiningen-Yerseke). Van die drie is dit de jongste,
al is dit een nogal relatief begrip. Het werd namelijk in 1872 in
gebruik genomen, zo'n vier jaar later dan de andere stations langs
dit deel van de Zeeuwse Lijn.
Over het eerste station is niet zo heel veel bekend. Het had een eenvoudig
stationsgebouwtje, dat trouwens van een afstandje verdacht veel op
het latere exemplaar leek. Ten tijde van de opening scheen het simpelweg
Rilland te hebben geheten en werd die naam later veranderd in de huidige.
Wellicht gebeurde dit rond 1878, toen de toenmalige gemeente Rilland-Bath
ontstond. Een andere logische reden is eigenlijk niet te bedenken
(als die naamswijziging al daadwerkelijk heeft plaatsgehad), het station
ligt namelijk niet bepaald tussen de beiden plaatsen in. Het dorp
Rilland ligt namelijk zo'n anderhalve kilometer ten zuidoosten van
het station. Het plaatsje Bath -dat overigens nog geen honderd inwoners
telt- ligt op haar beurt weer enige kilometers ten zuidoosten van
Rilland.
In 1951 kwam het tweede stationsgebouw gereed, nadat zes jaar eerder
het eerste in vlammen was opgegaan. Het nieuwe stationsgebouw was
een ontwerp van S. van Ravesteyn en werd gezien als een zuiver voorbeeld
van een bouwstijl die Delftse school wordt genoemd. Feitelijk was
het stationsgebouw een wat aangepaste variant van een type dienstwoning,
dat Van Ravesteyn kort na de Tweede Wereldoorlog had ontworpen voor
de NS. Het gebouw was dan ook maar voor de helft als stationsgebouw
in gebruik, het westelijke deel was een dienstwoning. In het stationsgedeelte
waren een loket en een aparte wachtruimte, welke zich achter het plaatskaartenkantoor
bevond. Het loket bevond zich in het oostelijke deel, de ingang was
dan ook in de kopgevel. Die oriëntatie was overigens bewust gekozen,
aangezien de twee perrons in een zogenoemde bajonetligging zijn geplaatst.
Sinds het midden van de jaren negentig zijn al diverse kleine Zeeuwse
stations (soms meer dan eens) met sluiting bedreigd en station Rilland-Bath
vormde hierop geen uirzondering. Toch voorziet het station nog altijd
duidelijk in een behoefte, niet voor niets staat het tot op de dag
van vandaag nog gewoon in de dienstregeling. Maar klaarblijkelijk
ging dit niet op voor wat betreft de kaartverkoop aan het loket, want
dat werd al in 1988 gestaakt. De wachtruimte bleef aanvankelijk nog
gewoon toegankelijk, maar ook deze moest later worden afgesloten.
Ook de dienstwoning was inmiddels leeg komen te staan. Geprobeerd
werd nog om het gebouw een andere bestemming te geven, maar dat is
klaarblijkelijk niet meer gelukt. Jarenlange leegstand en vandalisme
werden het stationsgebouwtje uiteindelijk fataal
|
|
|
|
Boven:
Het stationsgebouwtje van Rilland-Bath in betere tijden. Het was
misschien wel het meest gave voorbeeld van een stationsgebouwtje
in Delftsche School-stijl. Maar eigenlijk was het een aangepaste
dubbele dienstwoning, waarbij de helft als stationsgebouw werd
gebruikt. De achterste helft was dan weer wel woonruimte, in het
voorste gedeelte was een plaatskaartenkantoortje. Daartussenin
was een wachtruimte. de ingang was in de oostelijke kopgevel.
Het stationsgebouwtje werd in februari 2006 gesloopt, nadat het
al geruime tijd had leeggestaan. Kennelijk is dit heel snel gegaan
want het was mij niet bekend dat het op de nominatie stond om
gesloopt te worden. Ik heb dan ook geen enkele (eigen) foto van
Rilland-Bath en, eerlijk gezegd, daar baal ik best wel van...
|
|
|
|
|
|
Onder:
En dit is het "station" nu, het stationsgebouw stond
ooit achter de slagboom (links van het midden op de foto). De
twee perrons zijn in een bajonetligging geplaatst, schuin tegenover
elkaar met daartussenin een verkeersweg, dat het spoor onder een
opvallende hoek kruist. Het station staat overigens in het gehucht
Stationsbuurt, een buurtschap van circa 100 inwoners (daarmee
is het iets groter dan Bath), dat dankzij het station is ontstaan.
|
Onder:
In Raalte staat nog een opmerkelijk authentiek bewaard gebleven
voorbeeld van het type dienstwoning waarop ook het vroegere stationsgebouw
van Rilland-Bath was gebaseerd. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog
zijn door hele land tientallen van deze dienstwoningen gebouwd,
waarvan overigens het merendeel alweer is gesloopt. Ze konden
uit één tot vier woningen bestaan. Dit is een dubbele
woning, dus hetzelfde formaat als het vroegere stationsgebouw
van Rilland-Bath. Zelfs de kenmerkende "geveltekens"
op het dak zijn aanwezig. Ik heb me laten vertellen dat deze exemplaren
nog niet zo heel lang geleden zijn teruggeplaatst. Zouden ze soms
van het vroegere Zeeuwse stationsgebouw afkomstig zijn..?
|
|
|
|
|
Onder:
Rilland-Bath heeft in het verleden ook goederenvervoer gekend,
en dan met name vervoer van landbouwgoederen. Hiervoor had het
station een derde spoor en een losplaats, recht tegenover het
stationsgebouw. In 1969 kwam hier een einde aan, halverwege
de jaren zeventig werd het goederenspoor opgebroken. Toch zijn
er nog makkelijk restanten van dit verleden terug te vinden.
Zo is de vroegere losplaats (foto links) nog duidelijk te herkennen,
zelfs de originele klinkers liggen nog in de grond. Een andere
herinnering aan het goederenvervoer is de aanwezigheid van een
weegbrug (foto rechts), naast de vroegere losplaats. De weegbrug
is overigens nog altijd in gebruik.
.
|
|
|
|
|
|
|
versie: 22-05-2015 |