RAALTE
 | ||
| Afkorting: | Rat | |
| Maatschappij: | Nederlandse Spoorwegen (NS) | |
| Type: | vereenvoudigd Standaardtype Douma (klein) | |
| Architect: | C. Douma | |
| Bouwjaar: | 1978 | |
| Baanvak: | Zwolle - Almelo | |
| Honderd jaar
geleden was Raalte een regionaal spoorknooppunt. Vanaf de drie perrons kon men
met de trein rechtstreeks naar Zwolle, Almelo, Deventer en Ommen reizen. Erg lang
heeft dit niet geduurd. Al in 1935 kwam hieraan een einde, toen het zeer onrendabele
lijntje Deventer - Ommen op hield te bestaan en werd opgebroken. Tot overmaat
van ramp raakte het sierlijke stationsgebouw tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar
beschadigd en raakte het zo'n veertig procent van haar totale omvang kwijt. In
1978 werd het vervangen door een nieuw stationsgebouw, één van de
laatsten van het "vereenvoudigde Standaardtype Douma". De spoorlijn
Zwolle - Almelo was tot enkele jaren geleden het laatste traject waar NS-diesels
hebben gereden. Samen met het Kamperlijntje, trouwens. Beide spoorlijnen werden
in 2017 geëlektrificeerd en sindsdien rijdt Arriva hier met elektrisch materieel… Raalte ligt in het hart van het Overijsselse Salland, zo'n twintig kilometer ten zuidoosten van Zwolle. Het dorp zal in 2023 haar 900-jarig bestaan vieren, wat ongetwijfeld groots zal worden aangepakt. Vooral in de afgelopen anderhalve eeuw heeft Raalte enorme ontwikkelingen doorgemaakt, van een klein agrarisch dorpje groeide het in relatief korte tijd uit tot een plaats met circa 20.000 inwoners. Die groei is mede mogelijk gemaakt dankzij de aanleg van land-, water- en spoorwegen, waardoor het een uitstekende bereikbaarheid kreeg. Vooral de aanleg van het Overijssels Kanaal en een doorgaande weg tussen Zwolle en Almelo (de voorloper van de huidige N35) zorgde voor toenemende bedrijvigheid. De komst van het spoor liet daarentegen nog enige tijd op zich wachten. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de Staatslijn Arnhem-Leeuwarden via Raalte zou worden aangelegd, maar het uiteindelijke tracé tussen Deventer en Zwolle kwam westelijker te liggen, via Olst en Wijhe. Pas in 1881 kreeg Raalte een spoorverbinding, toen in het kader van de Derde Staatsaanleg de spoorlijn Zwolle - Almelo werd gebouwd. Raalte kreeg hierbij een relatief fors stationsgebouw, zeker gezien de grootte van het toenmalige plaatsje. Het gebouw leek qua bouwstijl sterk op het nog bestaande stationsgebouw van het naburige Heino, maar dan met de puntgevel in het midden. Het gebouw had hierdoor dus twee zijvleugels en was bovendien veel groter. De gevels waren gedecoreerd met sierbanden en het gebouw had aan de puntgevels houtwerk. De perrongevel had over de volle lengte een riante luifel. De architect was vermoedelijk M.A. van Wadenooijen, maar dit is niet zeker… In 1910 kwam de lokaalspoorlijn Deventer - Ommen gereed. Deze door de Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij Deventer - Ommen (oftewel: de OLDO) gebouwde spoorverbinding kruiste bij Raalte het bestaande spoor, waardoor het station een bescheiden spoorknooppunt werd. Het stationsemplacement werd hiertoe wat uitgebreid, waarbij het station zelfs een derde perron kreeg. Wel met telkens slechts één spoor er tussen, trouwens. Een heel groot succes was de lokaallijn niet, al na 25 werd ze opgedoekt en werd de spoorlijn opgebroken. De later aangelegde provinciale weg N-348 volgt ten noorden en ten zuiden van Raalte het tracé van het vroegere OLDO-spoor. Overigens behield station Raalte nog zeker dertig jaar haar drie smalle perrons. Vanaf het midden van de jaren zestig werden stapsgewijs de nog overgebleven negentiende eeuwse stations langs de spoortraject Zwolle-Almelo-Enschede gesloopt en vervangen door gestandaardiseerde nieuwbouw, zoals dit bij meerdere spoorlijnen gebeurde. Als eerste werd in 1964 Wierden van een nieuw standaardstationsgebouw voorzien, zeven jaar later gevolgd door Nijverdal. De twee andere stations waarvan het gebouw moest worden vervangen, Borne (1975) en Raalte (1978) werden voorzien van het eenvoudiger type standaardgebouw. Heino was het enige station dat de dans ontsprong. Daar werd het stationsgebouw afgestoten en kreeg het een woonbestemming. In Raalte had het oude stationsgebouw al veel van haar glans verloren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het gebouw als gevolg van een bombardement zwaar beschadigd, de rechtervleugel was verwoest en werd niet meer herbouwd. Het restant van het stationsgebouw werd witgepleisterd. Aan het begin van de jaren zeventig verloor het haar perronluifel. Deze was kennelijk niet meer nodig toen het emplacement werd vereenvoudigd en er slechts één eilandperron overbleef. In 1978 was het definitief gedaan met het stationsgebouw, dat net niet meer haar eeuwfeest mocht meemaken. Maar voordat het tegen de vlakte ging werd naast het oude gebouw het nieuwe stationsgebouw van Raalte gebouwd. Het nieuwe stationsgebouw werd dus een "vereenvoudigd Standaardtype Douma", één van de laatsten die zijn gebouwd. Raalte was tevens het laatste station dat slachtoffer werd van de systematische stationsvervangingen. Het gebouw is één van de elf kleinere gebouwen van dit type, toch is het iets afwijkend ten opzichte van de eerdere exemplaren. Net als het vrijwel gelijktijdig gereed gekomen stationsgebouw van station Barneveld Centrum, trouwens. Voor deze twee gebouwen werd namelijk slechts één kleur baksteen gebruikt, het "torentje" had dus dezelfde kleur als de rest van het gebouw. Een ander verschil was dat aan de perrongevel geen uitbouw meer was, maar daarin was dit gebouw bepaald niet de enige. Als stationsgebouw heeft het maar iets meer dan vijftien jaar dienstgedaan. Halverwege de jaren negentig verloor het haar loket en kreeg het een horecafunctie. In 2012 of 2013 werd het gebouw in een zwart jasje gestoken. |
.
 |
 Bron:
Stationsweb.nl
| |
 |
 |
|
|
versie: 9-11-2022