PIJNACKER
| Afkorting: | Pnk | |
| Maatschappij: | Zuid-Hollandsche Electrische Spoorweg Maatschappij (Z.H.S.E.M.) | |
| Architect: | J.J.L. Bourdrez | |
| Bouwjaar: | 1908 | |
| Gesloopt: | augustus/september 2011 | |
| Baanvak: | Den Haag CS-Rotterdam Hofplein | |
| Over
de bekende (stations)architect S. van Ravesteyn zijn diverse boeken
geschreven en ook aan D.A.N. Margadant, G.W. van Heukelom en Ed. Cuypers
zijn diverse publikaties gewijdt. In schril contrast tot deze vier
genoemde architecten is J.J.L. Bourdrez een grote onbekende. Veel
meer dan dat hij werkzaam was in Rotterdam en omgeving heb ik hiet
kunnen achterhalen. Toch heeft deze vrij onbekende architect enkele
bijzonder aardige stationsgebouwen ontworpen. Het stationsgebouwtje van Pijnacker was zo'n typisch stationsgebouwtje. Het was een opvallend gebouw, vooral door het opmerkelijk hoge dak. Dat dak was meer dan twee keer hoger dan de zijgevels, die daardoor bijna weg leken te vallen. De ingang van het gebouw was rechts van het midden. Het stak een eindje naar voren en had een eigen puntdakje, dat weer aansloot bij de rest van het dak. Aan de perronzijde van het gebouw, precies in het verlengde van de ingang, bevond zich eveneens een uitbouw met puntdakje. Deze stak zelfs wat verder uit dan het exemplaar aan de voorzijde. Vanuit deze uitbouw werden vroeger de seinen en wissels bediend. Het stationsgebouw had, volgens het oorspronkelijke ontwerp, een klein torentje (een soort dakruitertje) op het dak. In dit torentje bevond zich de stationsklok. Onder de klok waren de letters Z.H.E.S.M. aangebracht, hetzij als een reliëf, hetzij als tegeltableau. Of dit torentje ook daadwerkelijk op het stationsgebouw heeft gezeten weet ik niet. Ik heb namelijk geen enkele oude afbeelding gevonden waarop deze te zien is. Duidelijk is in ieder geval wel dat àls het stationsgebouw ook daadwerkelijk dit torentje heeft gehad deze er maar heel kort op heeft gezeten. Pijnacker kende ooit naast de twee perronsporen ook nog enkele lossporen. Het veilingcomplex, dat pal tegenover het station stond, had ook een eigen spoorverbinding. Toch kende Pijnacker (en dat gold voor de hele Hofpleinlijn) niet echt goederenvervoer. Rond 1970 werd het vervoer van groenten per spoor dan ook geschrapt. In de jaren daarna verdwenen de spooraansluitingen. Zoals wellicht bekend reed op 2 juni 2006 de allerlaatste trein op de hofpleinlijn. Na een grondige ombouw wordt de voormalige spoorlijn nu als bovengrondse metro geëxploiteerd. Daarbij werden in Pijnacker twee nieuwe stations in gebruik genomen. Eén van die twee nieuwe stations, Pijnacker Centrum, werd verdiept aangelegd. Het ligt een kleine honderd meter van het voormalige stationsgebouw dat, door de verdiepte ligging van het spoor, geïsoleerd kwam te staan. Het stationsgebouw had overigens al lang voordat de laatste trein over de Hofpleinlijn reed haar stationsfunctie verloren. Het gebouw kreeg ook nooit meer een echte herbestemming en leek de laatste jaren van haar bestaan deels bewoond (of was het gekraakt?). De NS, die tot voor kort nog de eigenaar van het stationsgebouw en de grond er omheen was, wilde het gebouw het liefst slopen en de grond vervolgens verkopen aan een projectontwikkelaar. In het najaar van 2007 werd de sloopaanvraag al ingediend en sloop leek daarmee onafwendbaar, tenzij de gemeente het stationsgebied wilde kopen. En dat gebeurde… al bleek dit geen enkele garantie te zijn voor het behoud van het stationsgebouw. Nog steeds gingen er stemmen op om het te slopen. Op de plaats van het stationsgebouw zou dan woningbouw moeten komen. Gelukkig waren er ook evenzoveel stemmen om het te behouden daardoor leek het gebouw dan ook van de ondergang gered. Maar ondertussen lijkt zich niemand om het gebouw zelf te bekommeren, dat ondertussen best wel een opknapbeurtje kan gebruiken. En dat is in de geschiedenis al een beproefde manier gebleken om een (stations)gebouw alsnog gesloopt te krijgen: net zolang laten verwaarlozen totdat het van ellende in elkaar stort en restauratie geen enkele zin meer heeft… In het najaar van 2009 kondigde de gemeenteraad aan dat het voormalige stationsgebouw definitief moest worden gesloopt. Op die plaats was inmiddels een vier tot zes verdiepingen tellend woonblok geprojecteerd. Het was duidelijk: de gemeente wenste geen cent meer in het oude gebouw te steken, al bleef men aanvankelijk toch nog zoeken naar mogelijkheden om het nog te kunnen behouden. Eén idee was wel heel opmerkelijk (lees: bizar), namelijk een wat grotere replica van het stationsgebouw op een andere locatie te herbouwen. Daarbij zouden wat delen van het oude gebouw hergebruikt kunnen worden. Tegen het einde van augustus 2011 begonnen dan toch de sloopwerkzaamheden. Naar verluid vroeg zelfs bij het sloopbedrijf men zich hardop af waarom nu juist dit gebouw gesloopt moest worden! Maar enkele weken later was het stationsgebouw weg en wat op dit moment rest is een kale vlakte. Ondertussen is het nog maar de vraag of dat appartementencomplex, waar het allemaal om te doen was, er ook daadwerkelijk komt. De RandstadRail blijkt namelijk de geluidsnorm te overschrijden, waardoor er niet zomaar op die plaats gebouwd kan worden. Er zullen dan geluidswerende maatregelen getroffen moeten gaan worden, die uiteindelijk veel duurder zullen uitvallen dan dat het behoud van het stationsgebouw zou hebben gekost. Dat het laatste woord hierover nog lang niet gesproken is mag wel duidelijk zijn… |
 |
|
|
|
|
 |
|
|
 |
 |
|
|
versie: 20-11-2011