In de negentiende eeuw ontwikkelde Maastricht zich steeds meer van een vestingstad tot een industrieel centrum. Maastricht was, samen met Haarlem, één van de allereerste industriesteden van ons land. Vooral de papier, glas en kristal, cement en -uiteraard bovenal- de keramische industrie werd van groot belang. De ontmanteling van de beklemmende vestingwerken betekende dan ook dat de stad flink kon uitbreiden.
Eén van de plekken waar dit gebeurde was in het stadsdeel Wyck, mede dankzij de aanwezigheid van het spoor én twee van de drie Maastrichtse stations. Oorspronkelijk was Wyck een kleine nederzetting, al tijdens de Romeinse tijd ontstaan. Al zolang als er een oeververbinding over de Maas is vormt Wyck een soort voorstad aan de oostelijke Maasoever. Rond 1880 werd, in het verlengde van de sint Servaasbrug een doorbraak (de Percée) gerealiseerd. Ongeveer tegelijkertijd werd begonnen aan een grootschalige herinrichting en uitbreiding van Wyck, volgens een plan van de stadsarchitect Brender à Brandis. Ruggengraat van dit plan vormden twee monumentale lanen, een noord-zuid laan (de huidige Wilhelminalaan) en een oost-west laan (de huidige Stationsstraat. Toen deze laatstgenoemde laan werd bedacht was het nog allerminst zeker of hier ook daadwerkelijk een nieuw station zou worden gebouwd. Toch werd in 1884 begonnen met de aanleg van deze boulevard, die -via de Wycker Brugstraat- een kaarsrechte verbinding vormde tussen de Servaasbrug en een al bestaande overweg bij de Meerssenerweg. Het moest een deftige laan worden, er golden dan ook strikte bouwregels. De Stationsstraat werd dan ook een lommerrijke laan van luxe winkels, restaurants en (vooral) hotels. Een telg uit de beroemde Regout-familie dacht hierbij zijn kans schoon te zien. Alver voordat met de aanleg van de Stationsstraat werd begonnen liet hij aan de Meerssenerweg, precies tegenover de geplande laan, een villa bouwen. Hij dacht hiermee te bereiken dat deze villa (villa Wyckerveld) precies op het denkbeeldige einde van de Percée zou staan en daardoor voor iedereen al van ver was te zien. Hij was alleen even vergeten dat er ook nog een spoorbaan lag, waardoor zijn gedroomde "verlengde oprijlaan" in werkelijkheid een drukke overweg was..!
Ondertussen waren er nog altijd drie verschillende spoorwegmaatschappijen (de AM was overigens in 1867 opgegeaan in de GCB) actief, die vanuit twee aparte stations hun treinen lieten rijden. Al jaren werd er gepraat over het samenvoegen van de stations tot één gezamenlijk station, maar het zou uiteindelijk nog tot 1884 -hetzelfde jaar waarin met de aanleg van de Stationsstraat werd begonnen- duren voordat dit een feit was. Vanaf dat jaar werden alle treindiensten ondergebracht in het Staatsspoorstation, dat voor deze gelegenheid werd uitgebreid. Het AM (GCB) -station kwam hiermee te vervallen en werd (vermoed ik) vrijwel meteen gesloopt.
In 1898 kwamen alle "buitenlandse" spoorlijnen in handen van de Nederlandse Staat. Vanaf dat moment werden deze tot de grens door Staatsspoor geëxploiteerd. Ondertussen begint het station veel te klein te worden door het toegenomen treinverkeer. Bovendien was het contrast tussen het simpele stationsgebouw en de deftige aangrenzende stationswijk enorm. Desondanks zou het nog ruim vijftien jaar duren voordat de Stationsstraat haar waardige afsluiting kreeg…

Boven: Het Staatsspoorstation aan het begin van de twintigste eeuw. Op deze ingekleurde ansichtkaart lijkt het vakwerk inmiddels "weggewerkt" te zijn. Dit is echter door de illustrator gedaan, in werkelijkheid heeft het gebouw haar duidelijk zichtbare houten stijl- en regelwerk altijd behouden...

Onder: Villa Wijckerveld is in de loop van de jaren een aantal keren grondig verbouwd. Het toegangshek voor deze villa (linksonder op de foto) is echter nog onaangetast (zie ook de foto onderaan de vorige pagina). Ooit werd deze villa gebouwd voor een lid van de bekende familie Regout. Het werd bewust op deze plek gebouwd om zo een markante afsluiting van de Stationslaan te laten zijn, dacht men… Dit mislukte faliekant, want tussen het landhuis en de Stationslaan lag nog een overweg. Toen later het nieuwe stationsgebouw werd gebouwd was het definitief gedaan met het riante uitzicht van "Wijckerveld"...

Onder: De Stationsstraat. Ongeveer op deze plaats heeft ooit de Stationspoort gestaan (zie vorige pagina). De Stationsstraat was en is nog altijd een laan van winkels, restaurants en hotels. Al zijn de luxe winkels veelal vervangen door souvenierwinkeltjes en kantoren en hebben restaurants plaatsgemaakt voor snackbars en de bekende fastfood-keten. Van de vele hotels die er in deze straat waren zijn er nog maar een paar overgebleven.

Onder: Recht tegenover het station, aan het begin van de Stationsstraat, staat hotel l'Empereur. Dit hotel werd gebouwd in 1901 en is één van de bekendste en meest gerenommeerde hotels van Maastricht.

Onder: De Percée was méér dan alleen een doorbraak en de aanleg van twee brede lanen. Het was een complete herinrichting, waarbij de vestingwerken verdwenen en werden vervangen door een nieuwe stadswijk. Ooit was Wyck een soort voorstad van Maastricht, tegenwoordig is het een onlosmakelijk deel van het centrum.