Home ] Terug naar periode 1965-1985 ]Vorige station ] Volgende station ]
  

 

MAASSLUIS

  
  
Afkorting:Mss (tegenwoordig: Msc)
Maatschappij:Nederlandse Spoorwegen (NS)
Architect:K. van der Gaast
Bouwjaar: 1980
Gesloopt:2017
Baanvak: Schiedam - Hoek van Holland
  
  
Op 1 april 2017 kwam er na ruim 125 jaar een einde aan het treinverkeer in en om Maassluis. De Hoekse Lijn -de spoorverbinding tussen Schiedam en Hoek van Holland- zou vervolgens in een tijdsbestek van enkele maanden worden omgebouwd tot metrolijn. Zoals ongetwijfeld nog wel bekend liep dit anders: pas na 2,5 jaar reed de eerste metro en had Maassluis eindelijk weer een soort spoorverbinding met Rotterdam. Zonder stationsgebouw, want die werd tijdens de ombouwwerkzaamheden gesloopt. Maar dáár waren maar weinig mensen in Maassluis rouwig om…
De stad Maassluis ligt ten westen van Vlaardingen en behoort tot de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Het is een havenstad, gelegen aan het Scheur (en dus niet aan de Nieuwe Waterweg). Aanvankelijk was het een vissersplaats, maar uiteindelijk werd ze beter bekend vanwege de sleepboten. Bepalend voor het stadsbeeld is het Kerkeiland, oorspronkelijk aangelegd als verdedigingswerk maar al sinds de zeventiende eeuw de plek waarop de Groote Kerk staat. Het is de kerk met het beroemde Garrels-orgel, dat altijd onlosmakelijk verbonden zal blijven met de legendarische organist Feike Asma. Maassluis is trouwens één van de laatste plaatsen die nog officieel stadsrechten kreeg, dit gebeurde ergens rond het jaar 1814. Feitelijk is het dus nog een betrekkelijk jonge stad, al gaat de geschiedenis van Maassluis uiteraard veel verder terug.
Het is 1891 als Maassluis op het nationale spoornet aangesloten, in de zomer van dat jaar kwam het eerste deel van de Hoekse Lijn (het gedeelte tussen Schiedam en Maassluis) gereed. Maassluis kreeg hierbij een stationsgebouw dat identiek was aan dat van het naburige Vlaardingen, zij het dat de gebouwen elkaars spiegelbeelden waren. Ze hadden een hoog asymmetrisch middendeel en zijvleugels die eveneens niet gelijk van lengte waren. Qua bouwstijl deden ze denken aan het voormalige -nog altijd bestaande- stationsgebouw van het Noord Hollandse Avenhorn. Uiteraard vertoonden ze ook overeenkomsten met het stationsgebouw van Hoek van Holland. De stationsgebouwen hoorden beiden tot een eilandstation en hadden daardoor geen echte voor- of achtergevel. Wel waren ze beiden voorzien van een forse, doorlopende luifel rondom het gebouw. De gebouwen zijn waarschijnlijk door architect M.A. van Wadenoijen ontworpen. De Hoekse Lijn was één van de spoorlijnen die vanuit de zogenoemde "Tweede en Derde Staatsaanleg" werden gebouwd. En hoewel de stationsgebouwen aan die lijnen (denk aan Arnhem-Nijmegen), Nijmegen-Venlo, Dordrecht-Elst of Zaandam-Enkhuizen) lang niet allemaal officieel aan deze architect zijn toe te schrijven zijn de overeenkomsten overduidelijk. Overigens kwam de Hoekse Lijn in 1893 gereed en kon de spoorlijn worden gebruikt waarvoor ze primair werd aangelegd; als internationale verbinding van en naar de veerdienst met Engeland.
Dankzij zowel het spoor als de visserij maakte Maassluis aan het einde van de negentiende eeuw een flinke groei door. Aan die groei kwam zo'n honderd jaar geleden een abrupt einde toen de grootschalige visserij en -vooral- de visverwerkende industrie grotendeels uit Maassluis verdween. Maar omdat er inmiddels andere vormen van industrie waren ontstaan was er geen grote leegloop, al kromp de stad wel behoorlijk. Het tij keert weer na de Tweede Wereldoorlog, als Maassluis een forenzenplaats wordt. De stad breidt in sneltempo uit en krijgt zelfs een tweede station, de halte Maassluis West. Deze werd in 1970 geopend.
Ondertussen was pijnlijk duidelijk geworden dat het stationsgebouw uit 1891 allang niet meer voldeed, althans volgens de NS. Feit was echter wel dat het gebouw voor een deel leeg stond en niet echt "doelmatig" kon worden geboemd. Aan het einde van de jaren zeventig werd dan ook besloten om het te vervangen. Daarmee verdween het laatst overgebleven "tweelinggebouw" dat nog grotendeels in oorspronkelijke staat verkeerde. Het stationsgebouw van Vlaardingen was al lang geleden onherkenbaar verbouwd. Maar net als in Vlaardingen zou ook hier het oude station niet geheel verloren gaan, het nieuwe exemplaar werd (deels) op de oude fundamenten gebouwd. Dat nam uiteraard niet weg dat het nieuwe stationsgebouw in niets meer leek op haar voorganger. En hoewel de constructie op zich best interessant was, is dat nieuwe station nooit echt geliefd geworden in Maassluis…
Het tweede station was een ontwerp van architect K. van der Gaast, die inmiddels in de nadagen van een lange, imposante carrière was beland. Nog één keer ontwierp hij als zelfstandig architect een stationsgebouw met een heldere en duidelijke indeling, waarbij een grote overkapping het beeld domineerde. De vormgeving was echter veel minder spectaculair dan voorheen. De basis van het stationsgebouw bestond uit acht kolommen, waaraan middels tuikabels de dakconstructie was opgehangen. Daaronder was een eenvoudige accommodatie gebouwd, met daarin een loket, wachtruimte en een koffiehoek. Opvallend was dat het dak niet -zoals gebruikelijk- op de dakconstructie lag, maar er onder hing. Mede dankzij de schuine beplating ontstond een heel behoorlijke beschutting, al was het stationsgebouw als geheel een stuk kleiner geworden.
Zoals al aangegeven hield de Hoekse Lijn in het voorjaar van 2017 op te bestaan als treinverbinding en werd het omgebouwd tot metrolijn. Het stationsgebouw van Maassluis paste kennelijk niet in de plannen en werd rücksichtslos gesloopt. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat het gebouw al jaren leegstond en zelfs antikraak werd verhuurd. Wanneer het werd gesloopt is mij niet bekend, vermoedelijk gebeurde dit in de zomer van 2017. Er was dan ook weinig ruchtbaarheid aan gegeven. Overigens lijken maar weinig Maassluizers het gebouw te missen, dit in tegenstelling tot haar voorganger…
.
Boven en onder: Het tweede en laatste stationsgebouw van Maasluis. Feitelijk bestond deze uit een behoorlijk forse overkapping. Daaronder was een perrongebouw met daarin een loket en een wachtruimte. Het station behield tot het najaar van 2004 haar loket. Vervolgens werd het gebouw afgesloten, in afwachting van een herbestemming (die er overigens nooit kwam). Let op de bolvormige ornamenten op de dakrand. Ook zijn de tuidraden te zien waaraan het complete dak hangt. De schuine beplating is kenmerkend voor overkappingen uit de periode 1975-1985.
.
.
Onder: De huidige metrohalte doet in vrijwel niets meer denken aan het treinstation. Zelfs de naam en de afkorting zijn inmiddels veranderd. Het enige wat min of meer hetzelfde bleef is het eilandperron, al is deze tegenwoordig veel korter dan vroeger...
.
 
 
 
Onder: Het eerste stationsgebouw van Maassluis, hier vereeuwigd op een ansichtkaart uit de jaren zeventig. Het bekende NS-logo prijkt al op het gebouw en langs het perron staat een gele Mat-'64. Deze trein staat op spoor 3 (centrumzijde) en zal dadelijk haar weg richting Rotterdam vervolgen. Op deze afbeelding lijkt het gebouw er nog goed uit te zien, toch werd het in 1979 gesloopt. Kort voor de afbraak vonden hier echter nog opnamen plaats voor de film "Spetters". Toen de film een jaar later in de bioscopen kwam was het nieuwe stationsgebouw al bijna gereed...
.
(Ansichtkaart)
Onder: Anders dan het naburige Vlaardingen werd Maassluis nooit een echte havenstad. Het gebied tussen het spoor en het Scheur werd een industrieterrein, met als voornaamste werkgever een bedrijf dat buizen van een asfaltcoating voorzag. Het vervoer van grote buizen per spoor was dan ook een alledaags verschijnsel. Die tijden zijn voorbij. De goederensporen zijn opgebroken en op het terrein van het vroegere asfaltbedrijf wordt momentheel een nieuwe woonwijk gebouwd.
.
 
 
Onder (beide foto's): Ook in Maassluis ging het wel eens mis op het spoor. Op 14 november 1956 ontspoorde de boottrein naar Hoek van Holland ter hoogte van de Havenspoorbrug, even ten noordwesten van het station. De boottrein bestond uit twee tweewagenstellen van het type Mat '40. De ravage was aanzienlijk; naast de treinstellen raakten ook de spoorbrug en een seinpost beschadigd en datzelfde gold ook voor de bovenleiding en een bedieningstoestel voor de nabijgelegen overweg. Het herstel verliep daarentegen voorspoedig, al na anderhalve dag kon één van de sporen weer worden gebruikt. Tien dagen na het ongeval reden de treinen weer als vanouds. De oorzaak van het ongeluk was waarschijnlijk een probleem met brug, waardoor er een hoogteverschil was tussen de spoorstaven op het brugdek en die op de wal...
.
 
 
Onder: Een onmiskenbaar plaatje van het centrum van Maassluis, met op de voorgrond de beroemde sleepboot "Furie". Deze stoomsleper werd gebouwd in 1916 en kreeg landelijke bekendheid dankzij de tv-serie Hollands Glorie, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jan de Hartog. Op de achtergrond is het Kerkeiland, waarop de Groote Kerk het beeld domineert. Minstens zo bijzonder is de ophaalbrug, rechts van de kerk en de Furie. Deze welijzeren brug uit 1921 behoort, net als het Kerkeiland, tot het beschermde dorpsgezicht van de stad Maassluis.
.
 
 

 

  Free counter and web stats versie: 6-09-2023