Home ] Terug naar periode 1900-1920 ]Vorige station ] Volgende station ] [ Volgende pagina ]
   

 

KROPSWOLDE

Afkorting: Kw
Maatschappij: Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (Staatsspoor)  
Architect: onbekend
Bouwjaar: 1916  
Baanvak: Groningen-Nieuweschans  
Status: Rijksmonument  
     
   
De gemeente Hoogezand-Sappemeer telt niet minder dan vier stations op haar grondgebied. Dat is behoorlijk veel voor een gemeente dat zo'n 35.000 inwoners telt. Deze vier stations (van west naar oost: Kropswolde, Martenshoek, Hoogezand-Sappemeer en Sappemeer Oost) liggen allen aan één en dezelfde spoorlijn, hetgeen op zich al opmerkelijk is. Daarnaast liggen de stations ook nog eens behoorlijk kort op elkaar. De afstand tussen de stations Kropswolde en Sappemeer Oost is nog geen vijf kilometer, en daartussen liggen dus nog twee stations!
Als in 1868 het laatste deel van de "Staatslijn B", de spoorlijn Harlingen-Leeuwarden-Groningen-Nieuweschans, in gebruik wordt genomen is er van een volwaardig station Kropswolde nog lang geen sprake. Wel komt er een zogenoemde "proefhalte". Kennelijk wilde men eerst testen of deze halte wel een kans van slagen had. Maar al na twee jaar kon die aanduiding "proefhalte" al worden geschrapt en werd het gewoon een halte. Een haltegebouwtje was er overigens toen nog niet, alleen een wachtpost. Deze werd echter in 1872 uitgebreid en zodoende werd het een echt haltegebouw, met een loket, wachtruimte en een woning voor de stationschef. Het gebouwtje stond destijds aan de zuidkant van het spoor, schuin tegenover het huidige stationsgebouw, aan de Kropswoldse zijde. Wellicht dat de halte -en ook het latere station- daarom deze naam draagt. Van meet af aan heet het station Kropswolde, maar feitelijk staat het aan de rand van het dorp Foxhol. De dorpskern van Kropswolde ligt op ruim twee kilometer afstand van het station. Destijds lag het haltegebouw opvallend ver van het perron. Het lag trouwens ook beduidend lager, waardoor reizigers via een trap naar het perron moesten lopen.
In de jaren negentig van de negentiende eeuw werd het haltegebouw uitgebreid en aan het begin van de twintigste eeuw gebeurde dit nogmaals. Het aantal reizigers was inmiddels flink gegroeid, mede dankzij een snel groeiende aardappelmeelfabriek in de omgeving van het station (de latere AVEBE in Foxhol). Het was dan ook de toenmalige directie van deze fabriek die zich sterk maakte voor een nieuw -en volwaardig- stationsgebouw. Als rond 1914 het gehele spoortraject tussen Groningen en Zuidbroek dubbelsporig wordt gemaakt lijkt de tijd voor een nieuw station inmiddels rijp te zijn. Het jaar daarop begint de bouw van een nieuw stationsgebouw, dat in 1916 in gebruik wordt genomen. Ditmaal staat het stationsgebouw aan de Foxholse kant van het spoor, waarbij het overigens wel haar oorspronkelijke naam behield. Mogelijk werd het stationsgebouw naar de overzijde van het spoor verplaatst omdat de meeste reizigers in Foxhol moesten zijn (voornamelijk werknemers van de eerder genoemde fabriek). Om kennelijk toch een zekere verbinding met het dorp Kropswolde te behouden wordt de ingang van het stationsgebouw in de kopgevel aan de straatzijde geplaatst. Het gebouw staat daardoor feitelijk een kwartslag gedraaid, een constructie die eerder al bij het stationsgebouw van Nieuwerkerk werd toegepast. Net als bij laatstgenoemde (voormalige) stationsgebouw is er dan ook geen sprake van een echte voorgevel, maar wel van een ingangsgevel. Overigens wordt de lange perrongevel wel vaak voor voorgevel aangezien, wellicht heeft het feit dat de eigenlijke voorgevel van het gebouw nagenoeg onzichtbaar is hier mee te maken.
Boven: Het stationsgebouw van het station Kropswolde is een markante verschijning. Het is een opvallend groot gebouw, zeker voor de grootte van de twee dorpen (Foxhol en Kropswolde) bij dit station. Het gebouw heeft inmiddels al meer dan twintig jaar geen stationsfunctie meer en het heeft dan ook maar weinig gescheeld of het had er nu niet eens meer gestaan. Het voormalige stationsgebouw is inmiddels een Rijksmonument.
 
Onder: De vier stations van de gemeente Hoogezand-Sappemeer liggen erg kort op elkaar. Dat is hier, staande op het tweede perron van station Kropswolde, goed te zien. Op de achtergrond zijn de brandende straatlantaarns op de perrons van de halte Martenshoek, dat slechts iets meer dan een kilometer verderop ligt, al waarneembaar.
 
 
Onder: Het voormalige stationskoffiehuis, over wat daar nog van over is, staat al jaren grotendeels leeg. Tegenwoordig wordt het -naar het schijnt- vooral als paardenstal gebruikt. Het gebouw verkeert nu helaas in een erbarmelijke staat, en dat terwijl het een gemeentelijk monument is. Hopelijk laat eventuele restauratie niet al te lang meer op zich wachten...
Onder: Het eerste haltegebouw stond schuin tegenover het huidige stationsgebouw. Rechts op de achtergrond is het vroegere stationskoffiehuis te zien. Dit gebouw staat er nog altijd, maar het verkeert -helaas- momentheel in zwaar vervallen staat. (zie de foto hiernaast)
 
   
   
Onder: Een overzicht van station Kropswolde, met rechts het huidige stationsgebouw en links het voormalige stationskoffiehuis. Het allereerste haltegebouwtje stond op de plaats waar nu de fietsenstalling (voor het koffiehuis) is.
Onder: Op deze foto is goed te zien dat het spoor en het tweede perron wat hoger liggen. Dit was in de tijd van het eerste haltegebouw, dat langs dit perron stond, ook al zo...
   

 

 

  Free counter and web stats versie: 22-11-2011