Home ] Terug naar periode 1945-1965 ]Vorige station ] Volgende station ]
   

 

KLARENBEEK

Afkorting: Kbk
Maatschappij: Nederlandsche Spoorwegen (NS)
Type: Standaardtype Velsen Zeeweg
Architect: W.B. Kloos
Bouwjaar: 1959
Gesloopt 1996 (?)
Baanvak: Apeldoorn-Zutphen
   
   
Wie voor het eerst op het stationnetje van Klarenbeek aankomt zal absoluut niet zien dat het een uniek station is met een bijzondere geschiedenis. Datzelfde geldt ook voor het dorp, dat ruim een kilometer verderop ligt en een wel heel bijzondere ligging kent; het ligt namelijk in twee gemeenten, waarbij de gemeentegrens letterlijk dwars door het dorp loopt! De zuidwestelijke helft behoort tot de gemeente Apeldoorn, het noordoostelijke deel in de gemeente Voorst. In de laatstgenoemde gemeente ligt het station. Het is trouwens het enige station van de gemeente Voorst, de naburige halte Voorst-Empe staat namelijk -anders dan de naam doet vermoeden- in de naburige gemeente Brummen.
Het dorp Klarenbeek kent een opvallend korte geschiedenis, de plaats bestaat namelijk amper twee eeuwen. Ze is ontstaan rondom een koperslagerij, die in de eerste helft van de achttiende eeuw op het landgoed Klarenbeek werd gebouwd. Met de komst van een kerk, rond 1850, begon Klarenbeek langzaam maar zeker de contouren van een dorpje te krijgen. Bij die ontwikkeling speelde de familie Krepel, eigenaar van het landgoed én de koperslagerij, een hoofdrol. Ook bij de totstandkoming van het latere station…
Station Klarenbeek ligt aan de spoorlijn Apeldoorn-Zutphen, dat op haar beurt een deel is van de Oosterspoorweg. Toen deze spoorverbinding in 1876 gereed kwam was van een halte in Klarenbeek geen sprake, laat staan een station. Dat deze er enige jaren later toch kwam was te danken aan de familie Krepel, die de koperslagerij inmiddels hadden opgedoekt en een fabriek in sigarenkistjes waren begonnen. Krepel zag in het spoor een mogelijkheid om op een snelle manier boomstammen voor zijn fabriek aan te voeren, maar HIJSM -de eigenaar en tevens exploitant van de spoorlijn- zag niets in een halte bij Klarenbeek. Toch kreeg Krepel na enige jaren zijn zin; in 1882 werd een halte gebouwd. Tevens kwam er een circa anderhalf kilometer lang zijspoortje vanaf de halte naar de fabriek van Krepel. Die halte bestond feitelijk uit een perron en een nogal forse dienstwoning. Daar tegenaan was een houten uitbouw geplaatst, dat het feitelijke haltegebouwtje was. Het geheel stond ten noorden van het spoor, wellicht was dit vanwege de aftakking van de al eerder genoemde fabrieksspoor. Hoewel HIJSM aanvankelijk erg sceptisch was over het bestaansrecht ervan bleek de nieuwe halte toch wel in een behoefte te voorzien. Het sigarenkistjesfabriekje groeide uit tot een fabriekscomplex waar triplex werd vervaardigd. Met de groei van de industrie groeide ook het dorp, waardoor ook de halte steeds meer bestaansrecht kreeg. Bovendien was het -en is het nog altijd- de enige plek waar de treinen uit Apeldoorn en Zutphen elkaar kunnen passeren.
In het najaar van 1959 kreeg Klarenbeek een nieuw stationsgebouw. Deze werd niet op de plek van het oude haltegebouw geplaatst, maar langs het tegenoverliggende perron. Zodoende kwam het stationsgebouw nu aan de Klarenbeekse kant van het spoor te staan. Het "Apeldoornse" perron werd naar de andere kant van de weg verplaatst, zodat de perrons vanaf dat moment in een bajonetligging zijn gesitueerd. Het nieuwe stationsgebouw was een wat kleinere variant van het standaardstationsgebouw type Velsen Zeeweg, het was het laatste gebouw van dit type dat in gebruik werd genomen. Vooral aan de perrongevel was goed te zien dat het gebouwtje zo'n drie meter korter was, in plaats van de gebruikelijke twee gemetselde penanten had dit gebouwtje er maar één. De straatgevel was weer een vrijwel blinde muur, op een smal venster aan de rechterkant na. De schoorsteen was echter van hetzelfde model als bij het stationsgebouw van Koudum-Molkwerum was toegepast. Zoals al aangegeven werd met de bouw van het tweede stationsgebouwtje het emplacementje gewijzigd. Enkele jaren na de ingebruikname van het vernieuwde station vervielen het goederenspoortje en het losperron. Het fabrieksspoortje naar de firma Krepel werd ergens halberwege de jaren zestig opgebroken.
Over het reilen en zeilen van het tweede stationsgebouwtje is mij erg weinig bekend. Algemeen wordt aangenomen dat het gebouwtje al in 1976 gesloopt zou zijn. Maar op Youtube vond ik een filmpje uit oktober 1996 waarop het verwaarloosde stationsgebouwtje nog prominent in beeld kwam. Ernaast stond een kaartautomaat zoals vanaf de tweede helft van de jaren negentig werd gebruikt, dus dat jaar klopt wel. Zeer waarschijnlijk werd het kort na die opname gesloopt. Tegenwoordig is Klarembeek een rustig stationnetje (gemiddeld zo'n 200 reizigers per dag), waar tot december 2012 NS-diesels reden. Tegenwoordig wordt het treinvervoer op de lijn Apeldoorn-Zutphen door Arrive verzorgd.
Boven: Het huidige station Klarenbeek mag dan weinig aansprekend zijn, toch is het een station met een lange staat van dienst. Ze bestaat al sinds 1882 en is ook nooit tussentijds opgeven geweest. Dat is best wel een opmerkelijke prestatie, zeker als je bedenkt dat de halte er waarschijnlijk nooit zou zijn gekomen zonder de vasthoudendheid van een zekere heer Krepel,. Die had in Klarenbeek een fabriek in sigarenkistjes en zag de mogelijkheden van het spoor voor zijn bedrijf en zijn werknemers. De firma Krepel bestaat trouwens nog en zit ook nog steeds in Klarenbeek. De fabriek maakt tegenwoordig vooral binnendeuren, ook worden er nog altijd sigarenkistjes gemaakt...
 
Onder: Deze ogenschijnlijk onscherpe foto is in werkelijkheid een zogenoemde "still" van een Youtube-video. Op deze opname, gemaakt in oktober 1996, is het vroegere stationsgebouw te zien. Hier is goed zichtbaar dat dit gebouwtje aanzienlijk kleiner was dan haar drie andere soortgenoten. Aan onderhoud was duidelijk al een hele tijd niets meer gedaan, maar het was nog niet helemaal dichtgetimmerd. Zeer waarschijnlijk werd het gebouwtje kort na deze opname gesloopt...
.
 
 
 
Onder: Twee stationsgebouwen; rechts het gloednieuwe en links het oude en verlepte gebouw. Die laatste bestond voornamelijk uit dienstwoning(en), het houten uitbouwtje aan de rechterkant was het eigenlijke "haltegebouw". Het nieuwe stationsgebouw verrees niet op de plek van het oude gebouw, maar bij het tegenoverliggende perron. De oorspronkelijke spoornummering was dan ook omgekeerd ten opzichte van de huidige situatie. Oftewel: spoor 1 was vroeger spoor 2 en andersom. Wanneer de spoornummers werden verwisseld is mij niet bekend, wellicht gebeurde dit ergens in de jaren zeventig of tachtig...
.
Onder: Het tweede stationsgebouw kwam in 1959 gereed. Ook hier is goed te zien dat de deur aan de linkerkant en de linker penant ontbreken, het gebouw hield al na de ingang op. Waarschijnlijk (want dit weet ik niet helemaal zeker) ontbrak bij dit gebouw de bagageruimte. De twee deuren in de zijgevel suggereren dat er wel toiletten waren. Dit zou dan betekenen dat het halletje nog wat kleiner was dan bij de overige gebouwen. Bij dit gebouw stond in de uitbouw wél een bedieningstoestel voor seinen, wissels en de overweg. De beveiliging werd rond 1970 gemoderniseerd, waardoor de bediening vanuit het stationsgebouw van Klarenbeek kwam te vervallen.
.
 
 
Onder: Het station heeft twee perrons die in een bajonetligging zijn geplaatst. Ze zijn zo gesitueerd dat de trein altijd na de overweg stopt. De foto is genomen vanaf het "Apeldoornse" perron (spoor 2) en gezien in de richting Zutphen. Beide perrons zijn tegenwoordig zp'n 160 meter lang, vroeger waren ze een stuk korter. Ook waren ze -tot nog niet eens zo heel lang geleden- aanzienlijk lager. Zo laag zelfs dat ze met stalen constructies moesten worden verhoogd. De huidige perrons liggen er sinds 2007.
.
Onder: Nogmaals het perron langs spoor 2. die voor de richting Apeldoorn. Dit was het perron dat aan het einde van de jaren vijftig in westelijke richting werd verplaatst. Feitelijk gebeurde dit nogmaals in 2007, toen het vernieuwde perron nog wat verder westwaarts opschoof. Aan de rechterkant is nog een klein stukje van het oude, lage perron overgebleven, het geeft een goed beeld hoe laag de perrons vroeger waren! Het ligt er nog omdat er een "Leidse abri" op staat. Die staat er inmiddels ook al sinds mensheugenis...
.

 

 

 

  Free counter and web stats versie: 28-08-2018