Home ] Terug naar periode 1945-1965 ]Vorige station ] Volgende station ]
  
 
HURDEGARYP

 

(HARDEGARIJP)

Afkorting:Hdg
Maatschappij:Nederlandse Spoorwegen (NS)
Type:Standaardtype Vierlingsbeek
Architect:W.B. Kloos
Bouwjaar: 1964
Baanvak: Leeuwarden-Groningen
  
  
Alhoewel dit station alweer ruim twintig jaar als Hurdegaryp in de dienstregelingen staat, zullen veel mensen -en dan met name buiten Friesland- het nog als Hardegarijp kennen. Het station staat aan de rand van het gelijknamige dorp in de gemeente Tytsjerksteradiel, aan de spoorlijn Leeuwarden-Groningen. Deze spoorlijn is onderdeel van de Staatslijn B, de van overheidswege aangelegde spoorverbinding tussen Harlingen en Nieuweschans. Hurdegaryp, dat dus toen nog Hardegarijp heette, kreeg al in 1866 haar eerste station, gelijktijdig met de aanleg van het spoor. Net als het huidige exemplaar was ook het eerste stationsgebouw een standaardgebouw, en wel één van de Staatsspoorwegen (ook wel een Waterstaatstation genoemd) type 5e klasse. Dit was het kleinste type. Iets te klein, in 1891 kreeg het gebouw extra zijvleugels en rond 1915 werd het centrale deel van een extra bouwlaag voorzien.
Na de Tweede Wereldoorlog begint Hurdegaryp zich steeds meer tot forenzenplaats te ontwikkelen, vooral vanaf het begin van de jaren zestig groeit het dorp explosief. Voor de NS zal dit ongetwijfeld een reden zijn geweest om het snelgroeiende dorp van een modern en meer doelmatig stationsgebouw te voorzien. Het oude standaardgebouw werd gesloopt en vervangen door... een standaardstationsgebouw, maar dan wel een moderne variant daarvan. Het is een wat kleinere variant van het standaardstationsgebouw "type Vierlingsbeek", ontworpen door architect en stedenbouwkundige W.B. Kloos. Van de twaalf gebouwen van dit type die ooit zijn gebouwd is dit ongetwijfeld de minst opvallende. Debet hieraan is het nogal grauwe uiterlijk, als enige werd dit gebouw opgetrokken met simpele bakstenen, iets wat het exterieur van meet af aan geen goed heeft gedaan. De smalle vensters aan de voorgevel maken het beeld er niet beter op. Om die gevel niet al te somber te maken zijn de wanden onder die vensters voorzien van witte en bruine steenstrips, aangebracht in een verticale streeppatroon. Het formaat is hetzelfde als enige maanden eerder gereedgekomen stationsgebouw in Soest Zuid, qua indeling is het een spiegelbeeld. Naast de indeling en materiaalgebruik zijn er nog een paar verschillen; zo staat het stationsgebouw in Hurdegaryp weer op straatniveau en ontbreekt het boeiboord om de dakrand. Ook stond in het gebouw weer een bloktoestel, voor de bediening van de seinen, wissels, de overweg ten oosten van het station en het met spoorbomen beveiligde overpad tussen de perrons. Naast de significante verschillen was er ook een duidelijke overeenkomst, ook hier was de ingang aan de perronzijde.
Als stationsgebouw kende het een weinig opvallend bestaan. Vermeldenswaardig is de modernisering van de beveiliging in 1983, waardoor de bediening vanuit het stationsgebouw kwam te vervallen. De loketfunctie bleef nog tot omstreeks 1997 in stand. In 1999 kreeg het station haar huidige naam, het was trouwens één van de eerste stations dat een Friese naam kreeg. Het stationsgebouw stond toen al enige tijd leeg. In de afgelopen jaren werd het verhuurd aan respectievelijk een detacheringbureau en een beveiligingsbedrijf. Sinds kort is het vroegere stationsgebouw in gebruik bij een welzijnsorganisatie.
Boven: Dat het "Standaardgebouw type Vierlingsbeek" helemaal niet zo standaard was bewijst ook dit exemplaar. Als enige werd dit gebouw met simpele metselstenenopgetrokken, terwijl voor de wanden van de overige gebouwen van dit type gladde strengpersstenen werd gebruikt. Helaas kreeg het gebouw hierdoor een minder interessant uiterlijk. Het huidige stationsgebouw van Hurdegaryp werd in het voorjaar van 1964 in gebruik genomen en heeft tot het einde van de vorige eeuw als zodanig gefunctioneerd. Dit was het laatste stationsgebouw van dit type dat de brede schoorsteen kreeg. Evenals het stationsgebouw van station Soest Zuid bestaat het uit slechts vier traveeën en is daardoor wat kleiner dan haar andere soortgenoten. In mei 1999 kreeg dit station, als één van de eersten, een Friese naam.
.
 
 
 
Onder: De perronzijde van het station, met duidelijk zichtbaar het restant van het oude, lage perron. Het huidige exemplaar ligt aan de rechterkant en werd ergens in de jaren tachtig of begin jaren negentig aangelegd. Op die plek waar nu het eerste perron is was vroeger een laad/losplaats. Of de witte loods, die op de achtergrond is te zien, ook bij het station hoorde is mij niet bekend. Overigens is dat bouwwerk inmiddels gesloopt, dit vanwege de aanleg van een onderdoorgang...
.
Onder: Een blik in het plaatskaartenkantoor, zoals het er een halve eeuw geleden uitzag. Op de achtergrond zijn de bedieningstoestellen voor de seinen, wissels en de overweg ten oosten van het station te zien. In 1983 werd de beveiliging gemoderniseerd, waardoor de toestellen verdwenen. Het loket sloot in 1997. Inmiddels is het gebouw intern al diverse keren verbouwd, tegenwoordig is het in gebruik bij een welzijnsorganisatie.
.
 
 
Onder: Het eerste stationsgebouw van Hurdegaryp was ook al een standaardgebouw, en wel een zogenoemd "Waterstaat"-station type 5e klasse. De ansichtkaart is in ieder geval van vóór 1915, in dat jaar kreeg het middendeel een extra verdieping. De twee lagere zijvleugels werden in 1891 gebouwd. Het stationsgebouw, dat in 1866 in gebruik werd genomen, heeft net niet haar eeuwfeest mogen meemaken. Na bijna 98 jaar dienst te hebben gedaan ging het tegen de vlakte.
.
Onder: Even ten westen van het station bevond zich deze overweg in de Rijksstraatweg. Op deze foto uit 1970 was het nog een handbediende overweg. Die werd niet vanuit het stationsgebouw gediend, maar vanuit de wachtpost die op de achtergrond is te zien. De modernisering van de beveiliging betekende tevens het einde van de handbediende overweg. Inmiddels is de overweg in z'n geheel verleden tijd, sinds kort is hier voor het wegverkeer een onderdoorgang. Het is een onderdeel van het project "Extra sneltrein Leeuwarden-Groningen", waardoor hier binnenkort vier treinen per uur kunnen rijden...
.

 

 

 

  Free counter and web stats versie: 6-04-2020