Het dorp Hoek van Holland is nog relatief jong. Zij ontstond tijdens het graven van de Nieuwe Waterweg, in de periode 1866-1872, toen arbeiders daar gehuisvest werden. Het dorp groeide vervolgens dankzij de bouw van een militair fort en de aanleg van een haven (de huidige Berghaven). Destijds lag het gehucht (meer was het nog niet…) in de gemeente 's Gravendeel en was het letterlijk een "Hoek van Holland". Dit veranderde echter drastisch dankzij de aanleg van het spoor en de bootverbinding naar Engeland. Hoek van Holland groeide uit tot een badplaats en werd, dankzij de bootverbinding, internationaal bekend.
Sinds 1914 maakt Hoek van Holland deel uit van de gemeente Rotterdam. Het stationsgebouw is dan ook oudste en het enige nog overgebleven negentiende-eeuwse stationsgebouw van deze havengemeente. Het is ook het enige nog overgebleven oorspronkelijke stationsgebouw aan de Hoekse Lijn.
Het station werd in 1893, gelijktijdig met het baanvak Maassluis-Hoek van Holland, in gebruik genomen. Omdat het station in de eerste plaats voor de aansluitende veerdienst naar Engeland werd gebouwd, staat het op de kade van de Nieuwe Waterweg. Het is ook om diezelfde reden waarom het stationsgebouw zo opvallend groot is.
Jarenlang stond station Hoek van Holland Haven bekend als (internationaal) havenstation. Dat is ze overigens nog steeds, maar de betekenis ervan is -helaas- bijna helemaal verdwenen. De allerlaatste internationale trein vertrok alweer zo'n vijftien jaar geleden, en ook de rechtstreekse intercityverbinding naar Rotterdam en Amsterdam is allang verleden tijd.
Naast havenstation is Hoek van Holland ook een grensstation In feite is het zelfs het enige èchte grensstation van Nederland, want hier vind nog echt paspoortcontrole plaats. Dit omdat het Verenigd Koninkrijk geen Schengenland is, in tegenstelling tot de ons omringende landen.
Alhoewel er al jaren geen internationale treinen meer te zien zijn en het stationsgebouw in feite onderdeel is van de Stena-terminal ademt het nog steeds een sfeer van een grensstation. Maar ook dat van een station waarvan de hoogtijdagen allang verleden tijd zijn, en het grote stationsgebouw en het (veel te) uitgebreide emplacement nog slechts tastbare herinneringen aan een rijk verleden…

Boven: Aan de perronzijde is het oude stationsgebouw nog grotendeels in originele staat. Voor de rest is het volledig ingekapseld in de diverse modernere aanbouwen. Let ook op de opmerkelijke positie van de twee perrons ten opzichte van het stationsgebouw. Op de achtergrond, aan de linkerkant, is vaag de Stena-Brittanica te zien.

Onder: De enige straatgevel van het station. Links het stationsgebouw uit 1893, rechts de uitbreiding uit 1950. Daartussenin de moderne hoofdingang van de Stena-terminal, die in de jaren negentig is gebouwd.

Onder: Aan het begin van de jaren negentig verscheen dit verkooppunt. Inmiddels is het in gebruik als vishandel. Let ook op het sein aan het einde van het perron. Deze kent maar twee seinbeelden kent: rood en oranje. Een groen sein is overbodig, omdat de maximum snelheid naar Hoek van Holland Strand maar 40 km/h is.

Onder: Ooit stond het hier vol met D-treinen, maar inmiddels is dit gedeelte van het station verlaten. De perronkap werd in het najaar van 2007 een flink stuk ingekort.