| |
Het
huidige station
Het huidige stationsgebouw doet -zoals reeds eerder aangegeven-
sterk aan dat van het naburige Enschede denken. En de gelijkenissen zijn op het
eerste gezicht inderdaad opvallend. Ook bij dit gebouw werd veelvuldig gebruik
genaakt van gewapend beton en opengewerkte claustrawanden en ook hier wordt het
gebouw gemarkeerd door een hoge klokkentoren. Maar er zijn wel degelijk grote
verschillen. Allereerst is dat van Hengelo veel kleiner. De "zuilengalerijen",
die zo kenmerkend zijn voor het Enschedese station, zijn hier veel minder nadrukkelijk
aanwezig. De opzet van de twee stations vertonen eveneens grote verschillen. Was
het stationsgebouw van Enschede als kopstation ontworpen, in Hengelo heeft het
een traditionele opzet. De vorm van het Hengelose gebouw lijkt al even traditioneel;
een middeldeel met twee zijvleugels. Maar wie goed kijkt ziet dat het gebouw bestaat
uit een wat hoger gedeelte van twee bouwlagen met daarvoor een grote voorbouw.
In deze ruimte is de stationshal gesitueerd. Het is een lichte ruimte, omdat de
wanden van die voorbouw (bijna) uitsluitend uit claustra's en glas bestaan. Het
daglicht komt zelfs via de plafonds naar binnen, omdat het dak in de hal drie
grote verhogingen heeft. En ook hier ontbreken de claustrategels niet. In die
hal waren vroeger de loketten en er was een bagageafdeling. Aan de beide uiteinden
van de achterwand begonnen de twee tunnels richting het perron. Het linker exemplaar
was voor de reizigers en voerde naar een brede trap. De rechter onderdoorgang
was een goederentunnel en mondde uit bij een lift. In het hogere deel van het
stationsgebouw waren op de benedenverdieping de al genoemde tunnelingangen, het
plaatskaarten- en het bagagekantoor. Op de bovenverdieping waren eveneens kantoorruimten.
Net als haar voorganger oogt ook dit stationsgebouw opvallend klein en ook
nu was de voornaamste reden het feit dat een deel van de stationsfaciliteiten
in perrongebouwen werd ondergebracht. Vermeldenswaardig is nog de al genoemde
klokkentoren, welke feitelijk een schoorsteen is. Deze lijkt erg veel op die van
station Enschede maar is wel wat eenvoudiger uitgevoerd. Ook is het Hengelose
stationstoren beduidend kleiner, maar door de geringe afmetingen van het gebouw
lijkt juist het tegenovergestelde het geval te zijn. Op het perron werden eveneens
nieuwe perrongebouwen gebouwd. Het vroegere centrale perrongebouw schoof wat naar
het oosten op en werd aanzienlijk kleiner. Uitgebreide wachtruimten in verschillende
klassen waren immers niet meer nodig (al had dit gebouwtje nog wel een wachtkamer
3e klasse). Ook de restauratie werd eenvoudiger. Het perrongebouw aan de oostkant
van het perron bleef wel op dezelfde plek en ook nu bestond het uitsluitend uit
dienstruimten. Oorspronkelijk was dit het domein van de perronopzichter, die zeer
waarschijnlijk in het bredere westelijke deel zat. In deze uitbouwtjes, die grotendeels
van glas zijn, had de opzichter immers een goed uitzicht op het perron. Daarnaast
waren er ook andere gebruikers van het gebouw, zo had de spoorwegpolitie hier
jarenlang een kantoor. De beide perrongebouwen lijken qua uiterlijk in niets meer
op hun afgebroken voorgangers. Sterker nog, Schelling lijkt de grote perronoverkapping
als voorbeeld te hebben gebruikt. De kniespanten, die als basis voor de gebouwtjes
dienen, doen er in ieder geval sterk aan denken. Doordat er veel glas in de wanden
is verwerkt zijn de gebouwtjes veel lichter en luchtiger dan hun voorgangers.
| |
Boven:
Het huidige stationsgebouw doet in niets meer aan het haar illustere voorganger
denken, en doet dan ook veel monumentaler aan (al is het gebouw inmiddels een
gemeentelijk monument). Het bestaat feitelijk uit drie delen. Achteraan is een
wat breder gedeelte dat uit twee bouwlagen bestaat, daarvoor is een wat lager
en smaller gedeelte dat in z'n geheel de stationshal is. Tenslotte is er nog aan
de linkerkant een relatief hoge toren, dat tevens de schoorsteen is. Die toren
lijkt veel op de stationstoren van Enschede, maar is wat eenvoudiger uitgevoerd
en bovendien een stuk kleiner. In het hogere gedeelte was oorspronkelijk de twee
toegangen naar de perrons, de loketten en het bagagekantoor. Op de bovenverdieping
zijn voornamelijk kantoren en andere dienstruimten te vinden. Evenals het vooroorlogse
gebouw is ook dit exemplaar aan de kleine kant. Bij dit gebouw schiet zelfs de
hoogte wat tekort, ondanks de twee bouwlagen. Schelling maakte het gebouw zelfs
kunstmatig iets hoger door langs de dakrand een betonnen hekwerk met daarin claustrategels
te plaatsen. Het stationsgebouw heeft inmiddels enkele verbouwingen ondergaan,
maar is desondanks nog redelijk in oorspronkelijke staat gebleven. Dat kan echter
bepaald niet van het Stationsplein worden gezegd, dat al heel lang meer weg heeft
van een soort bouwdepot. Zo wordt er inmiddels al jarenlang gewerkt aan een grotere
en betere fietsenstalling. Jammer, de entree van Hengelo is er niet bepaald fraaier
op geworden... . |
| |
| |
Onder:
De stationshal lijkt op deze foto kleiner te zijn dan deze in werkelijkheid is.
Helemaal aan de rechterkant is nog net één van de twee tunnels naar
het perron te zien. Oorspronkelijk was dit de goederentunnel. In de ruimte direct
links daarvan was vroeger de bagageafdeling, nu zijn hier de loketten. Op de plaats
van het vroegere plaatskaartenkantoor zit nu een boekhandel. Daar weer naast is
de oorspronkelijke reizigerstunnel naar het perron. Tot een aantal jaar geleden
was tegen de voorgevel en tussen de twee toegangsdeuren een kleine kiosk. Deze
hoorde bepaald niet thuis in de oorspronkelijke opzet van de hal en verstoorde
dan ook behoorlijk het aangezicht ervan
. |
Onder:
De hal wordt aan drie zijden omgeven door heel veel glas, al dan niet verwerkt
in zogenoemde claustrawanden. Dit is zo'n wand met die typische, opengewerkte
betontegels. Door het vele glas is de ruimte opvallend licht, in ieder geval een
stuk lichter dan de hal van station Enschede
. |
| | | |
Onder:
Komeend vanuit de oostelijke onderdoorgang -de oorspronkelijke reizigerstunnel-
komt men haast als vanzelf bij het "centrale" perrongebouw. Net als
bij het vroegere station waren hier meerdere perrongebouwen, waarbij die nabij
de trap voor de reiziger is ingericht. Oorspronkelijk waren hier een wachtkamer
en een restaurant, tegenwoordig is er een Kiosk. Uiteraard is er ook nog altijd
een wachtruimte en er is een toilet. Let ook op de vorm van het gebouw, en dan
met name op de kniespanten die de basis ervan vormen. Het is een duidelijke knipoog
naar de perronoverkapping, maar het ook een soort verbindende factor tussen de
twee totaal verschillende bouwstijlen van diezelfde perronoverkapping en het stationsgebouw.
..
|
Onder:
Dit is het tweede perrongebouw. Het staat aan het oostelijke uiteinde van het
hoofdgedeelte van het perron, vlakbij het zakspoor. Anders dan het meer westelijk
gelegen exemplaar is dit gebouw al van meet af aan niet voor het publiek toegankelijk.
Oftewel: hier zijn uitsluitend dienstruimten. Dit gebouwtje valt vooral op door
de wat bredere kopgevel, met aan beide zijden een uitbouwtje dat voornamelijk
uit glas bestaat. Waarschijnlijk was dit ooit het domein van de perronopzichter.
Ook de spoorwegpolitie heeft, als ik het me goed herinner, hier jarenlang een
post gehad. Die tijden zijn inmiddels voorbij, maar nog altijd zijn hier uitsluitend
personeels- en dienstruimten. De twee perrongebouwtjes hebben overigens onlangs
een opknapbeurt gekregen. . |
| | | |
Onder:
Op het perron bevindt zich nog een derde perrontrap. Deze ligt bij de plek waar
vroeger de tunnel was en lijkt dan ook een extra herinnering aan het vooroorlogse
station te zijn, naast -uiteraard- de perronoverkapping. Toch is deze trap en
bijbehorende tunnel later aangelegd, daarvoor liggen ze namelijk te ver naar het
oosten. Bovendien is ze wel erg smal voor een perrontrap. De trap is overigens
niet voor het publiek toegankelijk
. |
Onder:
Het voormalige seinhuis (post T) staat nog altijd op het emplacement. Het werd
in 1969 in dienst gesteld en bleef tot 2002 in gebruik. In dit seinhuis werd een
beveiliging van het type NX gebruikt, hier stond ooit het grootste NX-tableau
van Nederland. Toen deze post werd opgeheven was het de laatste waar nog NX-beveiliging
werd gebruikt. Het treinverkeer in deze regio wordt overigens nu vanuit Zwolle
aangestuurd. . |
| | |
|
versie: 11-03-2016 |