[ Home ] [ [ Terug naar de eerste pagina ] [ Vorige pagina ] [ Volgende pagina ]
   
 
HEERENVEEN

 

Veen, fietsen, schaatsen en spoor (2)

     
   
   
In de eerste helft van de twintigste eeuw was Heerenveen een regionaal spoorknooppunt. Met de trein kon men naar Leeuwarden, Meppel en Zwolle. Met de tram kon men naar Joure, Lemmer, Drachten en Gorredijk. Maar met de komst van de autobus kreeg de tram het steeds moeilijker. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog betekende voor de NTM-trams nog enige jaren uitstel van opheffing, maar daarna was het snel afgelopen. Omdat de NTM-trams op normaalspoor reden konden een aantal tramlijnen, waaronder Heerenveen-Joure, nog een tijdje als buurtgoederenspoor dienst doen. Eén voormalige NTM-tramlijn, die tussen Groningen en Drachten, hield het op die manier zelfs nog tot 1985 vol. Het goederenvervoer tussen Heerenveen en Joure/Lemmer werd in 1968 gestaakt.
Voor wat betreft de trein had het station een weinig bijzondere geschiedenis. Het uiterlijk veranderde dan ook nauwelijks. Er kwam een ruim voorportaal, die later weer werd verwijderd. Ook kreeg het gebouw de onvermijdelijke pleisterlaag. De toevoeging van een perronoverkapping in 1955 was één van de weinige echt grote verbouwingen. Die perronoverkapping werd trouwens niet speciaal voor dit station gebouwd; ze was afkomstig uit Kerkrade, de constructie was al ruim twintig jaar oud toen ze naar Heerenveen werd verplaatst. Desondanks was het een welkome aanvulling op het -destijds kale- Heerenveense perron.
Ondertussen begon het dorp zich flink uit te breiden, ook ten westen van het spoor. Om grote verkeersopstoppingen voor de toekomst te vermijden werden in de jaren zeventig al enkele onderdoorgangen onder het spoor aangelegd voor het autoverkeer. Maar er ontstond ook behoefte aan een tunnel voor fietsers een voetgangers, als een directe verbinding tussen de nieuwe westelijke woonwijken en het centrum. Ook moest er een ruimer busstation komen. Maar bovenal was er een sterke wens om het station wat dichter naar het centrum te verplaatsen. Een nieuwe stationsaccommodatie moest het statige, maar inmiddels behoorlijk verlepte stationsgebouw vervangen. De totstandkoming van het volledig vernieuwde station was dan ook een samenwerking tussen de Nederlandse Spoorwegen en de toenmalige Friese busmaatschappij FRAM. Die laatste was trouwens voortgekomen uit de NTM.
Bij de genoemde partijen mag Articon niet ontbreken. Articon was destijds een -op papier- zelfstandig opererend ingenieursbureau, waarvan de NS 100% eigenaar was. Eén van de bij Articon werkzame architecten, J.A. van Belkum, kreeg de opdracht het nieuwe Heerenveense station te ontwerpen. Voor Van Belkum was dit het eersta stationsproject, waarbij hij het nieuwe busstation, de onderdoorgang, een ruime fietsenstalling, het nieuwe ontvangstgebouw en het bestaande perron moest combineren. Het eilandperron werd wat verlengd en kreeg een nieuwe overkapping. Het stationsgebouw werd naar het andere uiteinde van het eilandperron verplaatst en kwam zo’n 275 meter zuidelijker te staan, in het verlengde van de K.R. Poststraat. Het oude eerste perron kwam te vervallen. De werkzaamheden aan het nieuwe station begonnen in 1982 en werden in het daaropvolgende jaar afgerond en werd het station in gebruik genomen. In januari 1984 werd het feestelijk geopend. Korte tijd later ging het oude en verwaarloosde gebouw tegen de vlakte. Op deze plek kwam vervolgens een parkeerterrein.

Boven: Een kleurenfoto van het oude station, kort voordat het werd gesloopt. Het oude stationsgebouw oogt verlaten, de perronoverkapping zag er nogal groezelig uit en het eerste perron was toen al voor een groot deel verdwenen. De vroegere goederenloods werd toen nog door de firma Van Gend en Loos gebruikt, maar ook deze zou weldra verdwijnen. Het terrein naast de loods werd toen al als parkeerplaats gebruikt, na de sloop van het stationsgebouw en de goederenloods werd het gehele gebied parkeerterrein. Opvallend detail: het vernieuwde eilandperron kreeg ook nieuwe lantaarnpalen, de bekende “dubbele winkelhaken”. Maar ook het oude type staat er nog, hetgeen voor een nogal rommelige mengelmoes zorgt. Merk ook op dat niet de gehele achtergevel van het stationsgebouw gepleisterd was...
.
 
 

Onder: Het stationsgebouw, zoals het er in de jaren zeventig uitzag. De later aangebrachte uitbouw voor de ingang was toen weer verdwenen, dit deel van de voorgevel zou niet gepleisterd worden. “’Een witgepleisterd graf” noemde architect C. Douma het station, tijdens de presentatie van de plannen voor het nieuwe stationsgebouw.
.

Onder: Het vroegere tramstationsgebouw bleef na de opheffing van de tram nog jaren in gebruik bij de NTM, dat verder ging als busmaatschappij. Ook haar latere opvolger FRAM maakte nog jarenlang gebruik van het gebouw. In navolging van het Staatsspoorgebouw werd ook dit exemplaar witgepleisterd, ook in dit geval werd het er bepaald niet fraaier op...
.
 
 

Onder: Deze foto is ongeveer vanaf dezelfde plek gemaakt als de foto bovenaan deze pagina, maar dan zo’n veertig jaar later. Weliswaar zijn het oude stationsgebouw, de overkapping en het eerste perron allang verdwenen, maar voor de rest is er niet eens zo heel veel veranderd. Het eilandperron is wat langer en hoger, maar het ligt nog steeds op dezelfde plek. Ook de bovenleidingportalen lijken nog dezelfde te zijn en zelfs spoor 1 is er nog steeds. Blijkbaar kan dat spoor nog niet worden gemist…
.
 
 

Onder: Het oude station is niet helemaal verdwenen; het werd afgebeeld op het appartementencomplex “Bellavista”. Dit veertien etages tellend bouwwerk werd in 2008 gebouwd, hiervoor moest een deel van het huidige stationsgebouw wijken. Maar dankzij de kleuren en de gebruikte materialen (rode stenen en blauw gekleurd staal) lijkt het bij het station te horen...
.

Onder: Een bijzondere ansichtkaart van de Heerenveense Stationsstraat, uit het begin van de vorige eeuw. Wat de kaart bijzonder maakt is dat de dienstwoning van het station er op staat afgebeeld, bij mijn weten is dit zeldzaam. Die dienstwoning staat er trouwens nog altijd! Tegenwoordig heeft het een dakkapel en ziet het er nogal vervallen uit...
.
 
 

  Free counter and web stats versie: 15-11-2024