Home ] Terug naar periode 1945-1965 ]Vorige station ] Volgende station ]
   

 

HARDINXVELD-GIESSENDAM

   
Afkorting: Gnd
Maatschappij: Nederlandsche Spoorwegen (NS)
Architect: K. van der Gaast
Decoratie: J. Borsje (metaalplastiek voorgevel)
Bouwjaar: 1958
Baanvak: Dordrecht - Geldermalsen
   
   
Station Hardinxveld-Giessendam oogt op het eerste gezicht nogal onopvallend. Het lijkt een nogal anoniem bestaan te hebben, waarbij het tegenwoordig vooral als restaurant bekendheid geniet. De geschiedenis van het station is des te opmerkelijker, toen het in 1958 in gebruik werd genomen verving het feitelijk niet één, maar twee stations…
Hardinxveld-Giessendam ligt aan wat tegenwoordig de MerwedeLingelijn heet, de spoorverbinding tussen Dordrecht en Geldermalsen. Oorspronkelijk stond deze bekend als de Westelijke Betuwelijn en werd tussen 1883 (tot Gorinchem) en 1885 (Gorinchem-Dordrecht) in gebruik genomen. Hardinxveld en Giessendam waren toen nog twee aparte plaatsen én gemeenten, maar beschikten vanaf 1885 al wel over een gezamenlijk station. Het stationsgebouw was vrijwel identiek aan dat van Sliedrecht. Dat station stond echter op een ongelukkige plek, namelijk anderhalve kilometer ten oosten van het huidige station en destijds ver buiten de bebouwing van beide dorpen. Hierdoor werd het station bepaald geen succes, in 1927 werd het opgeheven. Enige jaren later werd het stationsgebouw afgebroken.
Daarentegen was de halte Giessendam-Oudekerk aanzienlijk succesvoller. Deze eenvoudige halte stond op de plek waar nu het huidige station staat en bleek een aantrekkelijker alternatief, ondanks het feit dat het niet veel meer dan een houten gebouwtje met een perron was. Toen het station werd opgeheven nam de halte de rol van station moeiteloos over. Bij die gelegenheid werd de naam gewijzigd in Giessemdam - Neder-Hardinxveld. Het kleine haltegebouwtje bleef echter bestaan, met alle ongemakken van dien. De situatie werd er bepaald niet beter op toen het station tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd raakte en daarna provisorisch werd hersteld.
Ondertussen waren de dorpen Giessendam en Neder-Hardinxveld samengesmolten tot één dubbeldorp, dat echter nog wel in twee afzonderlijke gemeenten lag. In 1957 werden die samengevoegd en ontstond de nieuwe gemeente Hardinxveld-Giessendam. Diezelfde naam werd vrijwel direct daarna aan het station gegeven en later zou ze ook voor de komborden worden gebruikt. Eind 1958 werd de veredelde halte een volwaardig station, mét een gloednieuw stationsgebouw. Overigens behield het station tot op de dag van vandaag haar oude afkorting (Gnd). Opmerkelijk…
Dat nieuwe station werd gebouwd naar een ontwerp van architect K. van der Gaast en leek ogenschijnlijk een wat vereenvoudigde versie van dat van Oldenzaal. Maar wie goed kijkt ziet dat ook dit gebouw met veel zorg en aandacht voor detail is ontworpen. En net als bij het Twentse grensstation werd ook hier het gebouw op perronhoogte gebracht. Een idee dat architect C. Douma later zou gebruiken bij een serie standaardstations die vanaf de tweede helft van de jaren zestig zou worden gebouwd, zoals Etten-Leur of Schagen. Koos Van der Gaast in Oldenzaal voor een vrij bescheiden bordestrap bij de ingang, in Hardinxveld-Giessendam domineert een brede trappartij de entree. Dit wordt nog eens versterkt doordat de sporen, en dus ook de perrons iets hoger liggen dan het straatnuveau. Het gebouw is dus aan de straatzijde wat hoger dan op het perron. De ingang wordt duidelijk gemarkeerd door een brede, vierkante betonnen omlijsting, die eerder ook bij Vlaardingen Oost en Oldenzaal werd toegepast. Diezelfde omlijsting is ook aan de perronzijde van het gebouw te vinden. Ook het brede, platte dak met de dikke en geribbelde dakrand was op dit gebouw aanwezig. De brede overstek gaf de wachtenden op het eerste perron enige beschutting. Zoals al aangegeven is het gebouw met veel aandacht voor detail ontworpen. Zo is langs de onderkant van het dak houtwerk aangebracht. De onderste helft van het gebouw is bekleedt met kwartsietsteen. Ook op de twee muren aan de uiteinden van de trap is dezelfde soort natuursteen verwerkt. Daar bovenop is een ronde betonnen bloembak, in dezelfde stijl als de dakrand. De binnenkanten van de betonnen omlijstingen zijn versierd met mozaïeken. Tot slot is aan de voorgevel een metaalplastiek aangebracht.
Het stationsgebouw heeft onzekere tijden gekend. Nadat in 2004 het loket werd gesloten werd het gebouw dichtgetimmerd, om vandalisme te voorkomen. Toch ging het vanaf dat moment snel bergafwaarts. Gelukkig kreeg het eind 2006 een horecabestemming. Het vroegere stationsgebouw werd opgeknapt en ziet er sindsdien weer keurig uit. Restaurant "De Snor" is nog altijd in het gebouw gevestigd, alsmede een winkeltje. Sinds 2007 worden de treindiensten op dit station verzorgd door Arriva. In Hardinxveld-Giessendam zijn sindsdien twee nieuwe haltes geopend, Hardinxveld Blauwe Zoon (dat opmerkelijk genoeg in Giessendam staat) en Boven Hardinxveld.
Boven en onder: Het huidige station Hardinxveld-Giessendam werd in het najaar van 1958 in gebruik genomen en is sindsdien eigenlijk nauwelijks veranderd. Alleen een muur die aan de straatzijde de fietsenstalling aan het oog onttrok is al heel lang verdwenen Het stationsgebouw staat op gelijke hoogte met het perron, doordat ook het spoor wat hoger ligt dan straatniveau krijgt het gebouw aan de straatkant aanzienlijk meer volume. Dit wordt nog eens versterkt door de brede trap voor de ingang. Vanaf het perron gezien oogt het dan ook veel minder imposant. Evenals Vlaardingen Oost en Oldenzaal wordt het aangezicht vooral bepaald door het brede dak met de dikke geribbelde rand.
.
 
 
 
Onder: Het eerste station Hardinxveld-Giessendam (soms ook wel Giessendam-Hardinxveld genoemd) stond ruim anderhalve kilometer ten oosten van het huidige station, aan de Giessenzoon. Het gebouw was identiek aan dat van Sliedrecht. Doordat het station destijds ver buiten de bebouwde kom stond werd het geen succes, ook al omdat op de plek van het huidige station een tweede halte stond. Al in 1927 werd het opgeheven en het stationsgebouw werd enige jaren later gesloopt. het emplacement bleef echter nog tot in de jaren zeventig in gebruik voor het goederenvervoer.
.
Onder: Dit was de vroegere halte Giessendam-Oudekerk, die op de plek van het huidige station heeft gestaan. Het gebouwtje op de voorgrond was het haltegebouwtje, daarachter stond waarschijnlijk een dienstwoning. Het is dus wel duidelijk waarom het haltegebouwtje "armetierig" werd genoemd. Desalniettemin was deze halte véél populairder dan het eigenlijke station. Nadat die laatste was gesloten promoveerde de halte automatisch tot station en werd de naam gewijzigd in Giessendam - Neder-Hardinxveld.
.
 
 
Onder: Nogmaals de perrongevel, nu vanaf het eerste perron. Hier is duidelijk te zien dat de borstweringen uit natuursteen bestaan. De uitbouw naast de kaartautomaat is origineel en herbergde vroeger het bloktoestel. Dat toestel, waarmee de seinen en wissels werden bediend, is trouwens ook bewaard gebleven. Deze is tegenwoordig eigendom van de Stoomtrein Goes Borsele en is te vinden in Hoedekenskerke. Let ook op de onderkant van het dak annex luifel, hier geen kwaaitaalelementen, maar gelakt houtwerk...
.
Onder: Zicht op het tweede perron. Anders dan de foto doet vermoeden ligt het station aan een enkelsporige lijn, die trouwens nog maar 25 jaar geleden onder de draad kwam. Dit perron -dat opmerkelijk genoeg tot 2002 een laag perron bleef- is uitsluitend via de overweg ten oosten van het station te bereiken. Vooral voor reizigers die eerst nog een kaartje moeten kopen of met de fiets komen betekent dit een nogal omslachtige route. Zowel de fietsenstalling als de kaartautomaat zijn bij het stationsgebouw, en die staat bijna helemaal aan de andere kant van het eerste perron…
.
 
 
Onder: Een detailfoto van het uiteinde van één van de muren, die aan weerszijden van de brede trappartij is te vinden. Evenals de onderbouw van het stationsgebouw bestaat het uit gebroken kwartsiet. Dit materiaal zou Van der Gaast ook gebruikte als gevelbekleding bij station Heemstede Aerdenhout, daar is het trouwens allang weer verwijderd. Op de uiteinden van elk van de muren staat een ronde, betonnen plantenbak. De randen hebben dezelfde geribbelde motieven als de dakrand, ook dit was destijds een typisch stijlkenmerk van Van der Gaast...
.
Onder: Op de voorgevel, helemaal aan de linkerkant, is dit metaalplastiek te zien. Dit kunstwerk werd speciaal voor dit station gemaakt door de lokale kunstenaar J.C. Borsje en was een geschenk van de gemeente Hardinxveld-Giessendam. Het werd tijdens de opening van het station onthuld. In het plastiek zijn de landbouw, visserij en de industrie van de omgeving uitgebeeld, alsmede het spoor. Let ook op de gele trein aan de rechterkant. Het lijkt nog het meest op een De-1 (Blauwe Engel). Dit type trein heeft -voor zover ik weet- niet op de Westelijke Betuwelijn gereden en is zeker nooit geel geweest..!
.
 

 

 

 

  Free counter and web stats versie: 1-03-2017