|
|
Het
stationscomplex
Het
station is opvallend lang en smal. Toen men rond 1905 begon met de
bouw van het nieuwe station kon men onmogelijk in de breedte uitbreiden.
Dankzij het verhoogde spoor kon het station echter wel in de lengte
groeien. De drie korte en smalle eilandperrons van het oude station
maakten plaats voor één groot eilandperron, met een
lengte van niet minder dan 430 meter.
Dit brede eilandperron vormt de het hart van het station. Net als
de andere grote stations van Margadant zijn veel voorzieningen op
het eilandperron ondergebracht, zoals de wachtkamers en restaurants.
Dit soort stations (Amersfoort, Den Haag HS en Haarlem, maar ook bijvoorbeeld
Weert) worden dan ook wel semi-eilandstations genoemd. In de jaren
dertig werd het perron aan weerszijden een stuk verlengd. Het enorme
perron is tegenwoordig bijna 500 meter lang en zo'n 30 meter breed.
Aan de westkant zijn twee zogenaamde zaksporen (de sporen 4 en 5).
Het perron strekt zich uit over de viaducten in de Jansweg en de Kruisweg.
Deze viaducten werden, net als de overige spoorbruggen in Haarlem
ontworpen door ingenieur L.C. Westhoff. Margadant heeft waarschijnlijk
de versieringen (het smeedwerk) bedacht. De viaducten rustten op gietijzeren
kolommen, welke waarschijnlijk zijn gegoten in de voormalige ijzergieterij
Nering-Bögel uit Deventer. De viaducten over de Jansweg en de
Kruisweg vormen een deel van het station. De binnenste keermuur onder
het viaduct over de Kruisweg loopt door als keermuur van onder het
eerste perron, wordt vervolgens een deel van de achtergevel van de
stationsgebouwen en eindigt weer als binnenste keermuur onder het
viaduct over de Jansweg. Het eerste perron, dat tegen de stationsgebouwen
aanligt is hierdoor aanzienlijk korter, zo'n 200 meter lang.
Ook het extreem smalle stationsplein, dat -in de tijd dat het station
werd gebouwd- eigenlijk geen plein kon worden genoemd, bepaalde de
vorm van het station. Hierdoor ontstond in Haarlem een opmerkelijke
situatie; het stationsgebouw bestaat uit twee afzonderlijke gebouwen
met daartussen een overkapping. Waar normaal gesproken het stationsgebouw
een centrale plek op het stationsplein inneemt, staan in Haarlem de
twee gebouwen zo'n beetje aan de uiteinden ervan.
De belangrijkste, het ingangsgebouw staat op de hoek van het Stationsplein
en de Jansstraat. Aan de andere zijde van het stationsplein, niet
ver van de Kruisweg, staat het uitgangsgebouw. Tussen de twee stationsgebouwen
kwam een overkapping van circa 100 meter lengte. Deze overkapping
lijkt opvallend veel op de rijtuigen-overkapping van station Den Haag
Hollands Spoor. Ook deze Haarlemse overkapping was oorspronkelijk
bedoeld voor de koetsiers, die zo droog op hun passagiers konden wachten.
Later werd deze plaats -net als in Den Haag- een overdekte taxistandplaats.
Sinds enkele jaren is het een overdekte fietsenstalling,
inderdaad,
net als bij het Haagse station Hollands Spoor!
|
|
Boven:
Het station in de jaren zestig. Een zee van ruimte op het stationsplein.
De Beijnesfabriek, die in de jaren vijftig uit Haarlem vertrok
en kort daarna failliet ging, is verdwenen en op de open gevallen
plek is een busstation aangelegd. Lang zou deze open ruimte echter
niet bestaan want in de jaren zeventig werd op de plaats van de
vroegere fabriek een nieuwe sporthal met parkeergarage gebouwd.
Deze Beijneshal heeft inmiddels ook alweer de langste tijd van
haar bestaan er opzitten...
(ansichtkaart)
|
|
Onder:
Een kijkje onder het spoorviaduct over de Kruisweg. Het viaduct
lijkt op het eerste gezicht vrij eenvoudig gebouwd, maar wie verder
kijkt ziet fraaie details....
|
|
|
|
|
|
|
|
Onder:
De rijtuigenoverkapping tussen de twee stationsgebouwen. Vroeger
stonden hier de koetsiers overdekt te wachten op treinpassagiers
voor verder vervoer. Later werd het een moderne variant; een overdekte
taxistandplaats. Sinds enkele jaren geleden is het een overdekte
fietsenstalling.
|
Onder:
Het eilandperron en het -later gebouwde- noordelijke perron strekken
zich uit over de Jansweg en de Kruisweg. Op deze foto -bij het
spoorviaduct over de Jansweg- is dit goed te zien.
|
|
|
|
|
|
|
versie: 16-10-2008 |