HAARLEM
De bouw van het nieuwe station
| Toen
in het voorjaar van 1902 eindelijk groen licht werd gegeven voor de
bouw van een nieuw station, waren de voorbereidingen voor deze omvangrijke
werkzaamheden al geruime tijd bezig. Zodoende kon men vrijwel meteen
met de bouw beginnen. Het station is een ontwerp van architect D.A.N. Margadant. Hij maakte eerder al naam met stations als Amersfoort en Den Haag Hollands Spoor. Alhoewel station Haarlem, qua architectuur, niet met Hollands Spoor lijkt te vergelijken, zijn er wel degelijk overeenkomsten. Zo was de aanleiding voor een nieuw te bouwen station hetzelfde, namelijk het omhoog brengen van de spoorbaan. Evenals in Hollands Spoor (maar ook in Amersfoort) bevonden de wachtkamers en restaurants zich in perrongebouwen. Het entreegebouw bleef daardoor relatief klein. Ook in Haarlem kwamen eerst het perron met de perrongebouwen gereed, vervolgens de perronoverkapping en pas als laatste werd het stationsgebouw in gebruik genomen. Zoals gebruikelijk bij grotere stationscomplexen waren er meerdere architecten en ontwerpers bij betrokken. Ingenieur H.W.M. Werker ontwierp de perronoverkappingen. Hij was, in feite, de rechterhand van Margadant. Naast Margadant en Werker leverde ook ingenieur L.C. Westhof en belangrijke bijdrage. Van zijn hand zijn de diverse spoorviaducten in Haarlem, zoals de twee viaducten over de Jansweg en de Kruisweg. Ook Ed. Cuypers (de tegeltableaus), J.P. van de Bosch (tegeltableaus in de stationshal, de plafondversieringen en ook de zandstenen reliëfs aan het stationsgebouw) en J. Schouten (de glas-in-lood vensters) maakten deel uit van het ontwerpersteam. In 1902 werd met de omvangrijke werkzaamheden begonnen. Als eerste werd een nieuw goederenstation aangelegd. Omdat de ruimte bij het station beperkt is werd het nieuwe goederenstation ten zuidwesten van het station, aan de spoorlijn naar Leiden aangelegd. Er kwam een (verhoogde) verbindingsspoor tussen de spoorlijnen uit Leiden en Alkmaar. Het kruist de spoorlijn naar Zandvoort, dat gelijktijdig werd omgebouwd van lokaalspoor tot hoofdspoor. Daarbij werd dit spoor meteen verdubbeld. De spoorkruising in Haarlem is gelijkvloers en dat is in Nederland een zeldzaamheid. De enige andere gelijkvloerse kruising in Nederland is de vinden bij Utrecht (de kruising bij Blauwkapel, waar de spoorlijnen Utrecht-Bilthoven en Hilversum-Utrecht Maliebaan elkaar kruisen. In de driehoekige ruimte tussen de sporen naar Leiden, Alkmaar en de verbindingsbaan kwamen een locomotievenloods, een elektriciteitscentrale en opstelsporen. De loods en de centrale zijn allang verleden tijd maar nog steeds wordt de ruimte als opstelterrein gebruikt. Vanaf het jaar 1905 werd begonnen met de bouw van het nieuwe station. Als eerste werd het brede middenperrron aangelegd en werden de vier perrongebouwen gebouwd. Ook werden de perronkappen over de sporen 6 en 7 (de noordelijke perronkap) en de sporen 4 en 5 (de westelijke perronkap) gebouwd. De bouw verliep bijzonder voorspoedig want al in de loop van 1906 kon dit deel van het nieuwe station al in gebruik worden genomen. De nieuwe perrongebouwen werden als tijdelijk stationsgebouw ingericht, want nog datzelfde jaar werd het oude stationsgebouw gesloopt. Nu konden de sporen 1 en 2 worden verhoogd en werd het perron langs spoor 1 aangelegd. Als laatste werden de perronkap over de sporen 1 t/m 3 (de zuidelijke perronkap), het ingangs- en uitgangsgebouw en de rijtuigenkap tussen deze twee gebouwen gebouwd. Op 1 september 1908 kon het nieuwe stationscomplex in gebruik worden genomen. Tijdens de hele ombouwperiode bleef station Haarlem "gewoon" in bedrijf. Het mag dan ook met recht een huzarenstukje genoemd worden. |
 |
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
 |
|
|
|
|
|
[ Vorige pagina ]
|
[ Volgende pagina ]
|
|
|
versie: 1-10-2008