Home ] Terug naar periode 1900-1920 ]Vorige station ] Volgende station ]

   

 

GRAMSBERGEN en ROLDE

Afkorting: Gbg, Rol
Maatschappij: Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij (NOLS)
Type: NOLS-3e klasse
Architect: E.G.H.H. Cuypers
Bouwjaar: 1905 (beiden)
Status: Rijksmonument (Rolde)
Baanvak: Zwolle-Emmem (Gramsbergen)
  Assen-Gasselternijveen (Rolde)
 
   
De Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij (NOLS) hanteerde zoals zoveel maatschappijen- een soort klassensysteem voor haar stationsgebouwen. Om te beginnen maakte de maatschappij een onderscheid tussen stations- en haltegebouwen. De stationsgebouwen werden op haar beurt weer onderverdeeld in drie klassen.
De nog bestaande stationsgebouwen van Gramsbergen, Rolde en Vroomshoop behoren tot de 3e klasse. Deze 3e klasse NOLS-stationsgebouwen, die net als alle andere stations van deze maatschappij door E. Cuypers werden ontworpen, verschillen aanzienlijk met hun 2e klasse soortgenoten. Om te beginnen ontbreekt het smallere hoge geveldeel. Hierdoor is het gebouw meteen een stuk kleiner. Een ander groot verschil is dat het bredere geveldeel niet meer naar voren verspringt, het wijkt aan de voorkant zelfs iets naar achteren, maar praktisch één geheel met de rest van het gebouw vormt. De gevelindeling is hierdoor ook anders en is wat eenvoudiger uitgevoerd.
Wat ook flink vereenvoudigd werd, was het aantal variaties binnen dit stationsontwerp. Bestonden er voor de 2e klasse NOLS-stations niet minder dan zeven verschillende uitvoeringen, van de 3e klasse stationsgebouwen zijn er slechts twee variaties bedacht.
De stations van Gramsbergen en Rolde hebben inmiddels een bijzonderheid (voor zover je daar trots op moet zijn…): Samen met de voormalige haltegebouwen Valthe en Weerdinge zijn dit de enige NOLS- stationsgebouwen waarvan er meerdere identieke exemplaren bewaard zijn gebleven. Dat is een bijzonderheid, want van de 2e klasse gebouwen zijn er weliswaar meer overeind blijven staan, maar dankzij de vele variaties binnen dit type betreft het van vier daarvan steeds slechts één exemplaar… Deze stationsgebouwen zijn overgebleven uit een serie van vier. Naast "Gramsbergen"en "Rolde" bestonden ook de -inmiddels allang gesloopte- stationsgebouwen van Dalen en Gietem tot deze serie.
Station Rolde heeft al lang geen functie meer. Het reizigersvervoer op de spoorlijn Assen-Stadskanaal werd aanvankelijk al in 1939 gestaakt, maar door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de spoorlijn weer in gebruik genomen. In september 1944 werd het spoorvervoer opnieuw gestaakt. Enkele maanden na de bevrijding werd het spoorvervoer op de lijn Assen-Stadskanaal wederom hervat, maar drie jaar later werd het reizigervervoer definitief gestaakt. Het goederenvervoer bleef nog wel bestaan, maar ook dat was in 1972 voorgoed verleden tijd. Zes jaar later werd het spoor tussen Assen en Stadskanaal opgebroken.
Sinds 1978 is het stationsgebouw dus spoorloos. Het was toen al in gebruik als woonhuis, een functie die het historische gebouw heden ten dage nog steeds vervult. Het voormalige stationsgebouw van Rolde is een rijksmonument.
Het stationsgebouw van Gramsbergen staat nog wel aan het spoor. Het station is dan ook nog gewoon "in functie", ook al heeft het stationsgebouw inmiddels een andere bestemming gekregen. Nadat het stationsgebouw in 1996 haar functie verloor kreeg het een tweede leven als café.
Aan de perronzijde van het stationsgebouw vallen meteen de grote neon-letters onder de dakrand op. Zoals bij zoveel stations langs de lijn Zwolle-Emmen is ook dit een kunstwerk dat hoort bij het project kunstwegen. Ditmaal een kunstwerk van de, van oorsprong uit Bosnië-Herzegovina afkomstige, kunstenaar Braco Dimitrijevic. Het is getiteld "De toevallige voorbijganger ", waarbij de naam van de grote kunstenaar Leonardo da Vinci werd gekoppeld aan een willekeurige voorbijganger die Dimitrijevic die dag toevallig ontmoette. Dit bleek Gerrit Toon (Gert) Bolte te zijn, de huidige eigenaar van een café tegenover het station, waar hij destijds ook al werkzaam was. Oorspronkelijk knipperden de neon-letters als er een trein in aantocht was, maar dit schijnen ze al jaren niet meer te doen.
Boven: Het stationsgebouw van Gramsbergen is al jaren in gebruik als café. Het stationsgebouw heeft nog de originele houden goederenloods. De meeste goederenloodsen van de NOLS-stations zijn óf verlengd, óf vervangen door een stenen exemplaar en anders wel gesloopt. De houten schuifdeuren zitten er helaas niet meer in.
 
 
Onder: Aan de perrongevel vallen direct de grote witte neonletters op. Het is een kunstwerk van Braco Dimitrijevic, die de naam van een willekeurige voorbijganger Gerrit Toon (Bolte) koppelde aan Leonardo (da Vinci). Het kunstwerk dateert alweer uit 1989 en maakt deel uit van het project "Kunstwegen".
 
Onder: Het (voormalige) stationsgebouw van Rolde. Het heeft een witgepleisterde voorgevel, dit geldt ook voor één van de zijgevels. Het balkonnetje is niet origineel, maar werd aan het begin van de jaren twintig aangebracht. Het is op deze foto niet goed te zien, maar het stationsgebouw heeft nog de originele vensters.
(fotograaf onbekend)
Onder: De perronzijde van het station oogt een beetje rommelig. De grote grijze schakelkast is hier mede debet aan. De uitbouw werd ergens in de jaren zestig gebouwd. Vanuit deze uitbouw werden de seinen en wissels bediend, maar heeft na de modernisering van de beveiliging (tweede helft jaren tachtig) haar functie verloren. Toch is de uitbouw, als een van de zeer weinige, overeind blijven staan.

 

 

 

  Free counter and web stats versie: 21-04-2009