Home ]Terug naar de eerste pagina ] Vorige pagina ] [ Volgende pagina ]
   
 
ENSCHEDE

 

Het interieur, toen en nu...

Verbouwd: 1999-2000  
Architect:
(verbouwing)
H. Abels
   
   

Vergeleken met de grootte van het stationsgebouw valt die van de hal ogenschijnlijk wat tegen. Ogenschijnlijk, want in de praktijk valt dit heel erg mee. Al is er van een "hal" eigenlijk geen sprake meer. Het interieur is tegenwoordig een soort T-vormige corridor tussen het stationsplein en de perrons, met een zijgang richting het busstation. Het heeft tegenwoordig meer weg van een klein overdekt winkelcentrum, al heeft station Enschede ook nog altijd een volwaardig plaatskaartenkantoor.
Met deze simpele constateringen wordt het interieur van het station echter ernstig tekort gedaan, want de binnenzijde van het gebouw is minstens zo interessant als de buitenkant. Het eerste wat opvalt is dat de hal veel hoger is dan het exterieur doet vermoeden. Dit komt doordat over bijna de gehele lengte van de hal een vrij brede -en ook best wel hoge- lichtstraat in het dak is verwerkt, die vanaf de straat maar amper opvalt. Een handige oplossing; de ruimte wordt niet alleen wat lichter, maar lijkt ook een stuk groter te zijn. Toch maakt de hal, door al dat beton, een wat sombere indruk. Die lichtstraat bestaat bijna geheel uit claustra-tegels, bij geen enkele andere stationsgebouw zijn ze zó nadrukkelijk zichtbaar. In de oorspronkelijke opzet waren ook in het interieur de betonnen kolommen duidelijk aanwezig, uiteraard ook hier met een onderlinge afstand van 5,25 meter. Die kolommen staan er nog altijd, maar de meeste gaan nu schuil achter de moderne glazen puien. Alhoewel het interieur -zeker in haar oorspronkelijke gedaante- monumentaal genoemd kan worden is ze niet zo groots als dat van het Amsterdamse Amstelstation, al zijn er wel enkele opmerkelijke overeenkomsten. Zo is ook bij dit station de rechthoekige hal dwars ten opzichte van de sporen gesitueerd, dus met de lange zijde richting de perrons. De loketten zijn aan de rechterkant en aan de linkerkant was het restaurant, net zoals dit vroeger bij het Amstelstation het geval was). Maar hier houden de vergelijkingen op. Monumentale kunst, zoals in het Amsterdamse station werd toegepast, ontbreekt hier. Dit was niet zozeer het gevolg van materiaalschaarste, het was een bewuste keuze van de architect. Net als bij de buitenkant moest ook binnenin het gebouw de reiziger als vanzelf de weg vinden. Alles wat daarvan "afleidde" moest vermeden worden, zoals bewegwijzering of reclame-uitingen. Wat zou Schelling, als hij nog had geleefd, van de huidige situatie hebben gevonden…?
In de oorspronkelijke indeling waren de loketten dus aan de rechterkant (gezien vanaf de ingang) en het restaurant was daar tegenover. Naast het plaatskaartenkantoor was een krantenkiosk, later werd dit een boekwinkeltje. De brede gang leidde rechtstreeks naar de perrons en de toen nog aanwezige kaartcontrole. Even voor dit punt was een zijgang. Deze was aanzienlijk smaller dan ze vandaag de dag is en eindigde met een trap, waarna men in de fietsenstalling kwam. Aan weerszijden van die trap stond een telefooncel. Aan de rechterkant waren de wachtruimten, die overigens via het perron bereikt moesten worden. In het verleden was er nog een tweede zijgang, tussen de ingang en het lokettenfront. Vermoedelijk werd van hieruit de bagage afdeling bereikt.
Het interieur heeft vlak rond de millenniumwisseling een behoorlijke gedaantewisseling ondergaan. Directe aanleiding was de aanleg van een nieuw busstation, enkele jaren tevoren, waarbij ook een nieuwe en volwaardige ingang aan de zuidkant van het station was gewenst. Deze kwam boven de oude toegang van de rijwielstalling, dat eveneens een nieuwe entree kreeg. De nieuwe toegang van het stationsgebouw werd op de bestaande zijgang aangesloten. Die werd een flink stuk verbreed, wat ten koste ging van de vroegere wachtruimte. Het restaurant werd verplaatst naar dit gedeelte, maar bleek geen succes. Opmerkelijk genoeg werd een klein gedeelte van het vroegere restaurant op haar beurt een wachtruimte. Verder zijn hier nu de AKO en het GWK te vinden. Het plaatskaartenkantoor werd in oostelijke richting verplaatst, wat dichter bij de oude hoofdingang. Hierdoor was op de plek van de vroegere loketten plaats voor nog meer retail. Zoals al gememoreerd; de hal is tegenwoordig een klein overdekt winkelcentrum. Desondanks is de oorspronkelijke opzet ervan nog goed herkenbaar gebleven. Dat is trouwens vooral te danken aan het feit dat het stationsgebouw ruim bemeten was, dit in grote tegenstelling tot veel andere grotere stationsgebouwen uit de jaren vijftig. Hierdoor was het mogelijk om al die commerciële invulling een plek te geven, de meeste andere tijdgenoten moesten mede om die reden vervangen worden door nieuwbouw…

Boven: De huidige "stationshal" is in feite een kleine winkelgalerij. Desondanks is hier nog altijd een echt plaatskaartenkantoor, iets dat helaas steeds zeldzamer aan het worden is. Om alle commercie een plaats te kunnen bieden werd het interieur in het jaar 200 rigoureus verbouwd, waarbij onder andere de glazen puien werden geplaatst. De hal werd hierdoor een flink stuk smaller, toch bleef er nog meer dan genoeg ruimte over...
 
Onder: Dit is dezelfde hal, zoals deze er een jaar of twintig geleden nog uitzag. De ruimte was toen aanzienlijk groter en de loketten waren nog op hun oude plek, Ongeveer op de plaats waar nu de Burger King zit. Daarnaast was een boekwinkeltje. Op het blinde muurtje was het oorlogsmonument van station Enschede. Dit monument is er uiteraard nog steeds, het heeft nu een plekje nabij de vroegere hoofdingang.
.
 
 
Onder: De stationshal, zoals deze er in de jaren vijftig uitzag. Ditmaal gezien in de richting van de hoofdingang, de drie toegangen (zie ook de vorige pagina) zijn hier duidelijk zichtbaar. Dit is de hal zoals Schelling het voor ogen had: overzichtelijk en toch ook wel monumentaal. Maar het is in de eerste plaats erg sober, zonder franje. De enige decoraties zijn de verschillende modellen claustra's, die steeds in vaste patronen zijn gemetseld.
.
(Foto: C. Oorthuys - uit: Architectuur van deze eeuw, J.J. Vriend)
Onder: Ondanks de moderniseringen is het stationsgebouw zowel van binnen als van buiten nog heel herkenbaar gebleven. Eén van de weinige plekken dat onherkenbaar is veranderd is dit gangetje, met aan het uiteinde een trap naar de fietsenkelder. Op deze plek is nu namelijk de dwarshal en de zuidelijke toegang. Die trap is trouwens dichtgemaakt, de rijwielstalling is niet meer rechtstreeks vanuit de hal te bereiken...
.
   
   
Onder: Uniek in Nederland was het overdekte terras van het stationsrestaurant. Bij de bouw van het station kreeg het een opvallend ruim restaurant, iets wat bij lang niet alle (grotere) stations uit de jaren vijftig het geval was. Helaas is het terras al lang niet meer in gebruik. Na de grote verbouwing kreeg het vroegere restaurant een andere bestemming en was het terras overbodig geworden. Bovendien was een deel daarvan al opgeofferd ten behoeve van de nieuwe toegang. Toch is het best wel jammer dat het terras geen tweede leven werd gegund…
.
Onder: Een beeld dat inmiddels verleden tijd is, een "klassieke" horecagelegenheid in het Enschedese station. Het vroegere restaurant werd opgesplitst in meerdere delen, waarin onder andere het GWK en een boekhandel een plek vonden. Ook kwam hier een wachtgelegenheid. Opmerkelijk, want in de vroegere wachtruimten kwam aanvankelijk een horeca-gelegenheid. Maar na 10 jaar sloot "Café T" in juni 2010 haar deuren en werd de ruimte omgebouwd tot een AH-to-Go. Deze foto laat het interieur van Café T zien, kort voordat het werd gesloten door het raam is het busstation te zien.
.
 

 

 

  Free counter and web stats versie: 30-11-2015