| |
(EINDHOVEN
BEUKENLAAN)
| | |
Afkorting: | Ehs |
Maatschappij: | Nederlandse
Spoorwegen (NS) | Type: | Standaardgebouw
type "Sextant" | Architect: | C.
Douma | Bouwjaar:
| 1971 | Baanvak:
| Boxtel-Eindhoven | | |
| |
In de afgelopen
tien jaar zijn opvallend veel station van naam verandert. Daarbij ging het in
enkele gevallen om stations die een Friese naam kregen (De Westereen, Dronryp,
Feanwâlden). Daarnaast mochten de stations Arnhem en Amersfoort de toevoeging
Centraal gaan gebruiken. Ook waren er een aantal stations waarvan de naam kennelijk
niet meer aansloot bij een wijk, instituut of toeristische attractie. Een goed
voorbeeld hiervan is station Eindhoven Beukenlaan, gelegen aan de gelijknamige
laan die het noordwestelijke deel van de Eindhovense Rondweg vormt. Enkele jaren
geleden werd de stationsnaam gewijzigd in Strijp-S, naar het voormalige industrieterrein,
dat inmiddels een enorme gedaantewisseling heeft ondergaan. Het huidige Eindhovense
stadsdeel Strijp is ooit ontstaan als apart dorp en was zelfs tot ver in de twintigste
eeuw een zelfstandige gemeente. Maar als het naburige Eindhoven door de sterke
opkomst van de industrie (lees: Philips) enorm aan het groeien is worden Strijp
en enkele andere rondom Eindhoven gelegen gemeenten door de laatstgenoemde plaats
geannexeerd. Philips bouwde toen al aan het eerste deel van een enorm fabriekscomplex
in Strijp. Al snel volgden de eerste nieuwe woonbuurten, eveneens in opdracht
van Philips gebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog breidden Strijp en het naburige
stadsdeel Woensel zich in sneltreinvaart uit naar het westenen noorden, waarbij
het enorme complex van Philips-fabrieken en de meeste nieuwe woonbuurten werden
gescheiden door de spoorlijn richting 's-Hertogenbosch. Om de beide buurten onderling
bereikbaar te houden werd het spoor al aan het begin van de jaren vijftig verhoogd.
Daarbij werd al rekening gehouden met de aanleg van een rondweg, die overigens
pas medio jaren zestig zou worden voltooid. Vanaf het einde van de jaren zestig
van de vorige eeuw kregen diverse grotere plaatsen in ons land een extra station
bij, om zo het treingebruik te stimuleren. Vaak werden deze bij snelgroeiende
nieuwbouwwijken geplaatst. Voorbeelden hiervan zijn Utrecht Overvecht en Rotterdam
Alexander. Beide voorbeelden werden aanvankelijk voorzien van het -inmiddels bekende-
zeskantige stationsgebouwtje, die beiden trouwens allang verdwenen zijn. Ook Eindhoven
kreeg een dergelijke voorstadhalte. Die werd pal naast het spoorviaduct over de
beukenlaan gebouwd, die daar kennelijk constructief al op was voorbereid. In september
1971 werd het station met enig feestelijk vertoon in gebruik genomen. Het
station staat letterlijk op de grens tussen de stadsdelen Woensel en Strijp, waarbij
de hooggelegen perrons in Strijp liggen. Het op straatniveau geplaatste stationsgebouwtje
staat echter-in ieder geval administratief gezien- nog net in het stadsdeel Woensel-Zuid,
en wel aan de Marconilaan, welke een voortzetting is van de Beukenlaan. Oorspronkelijk
telde het station twee perrons, een eilandperron en een relatief smal langsperron
aan de zijde van het stationsgebouw. Het derde perron werd aan het einde van de
jaren negentig aangelegd. Het eerste perron is middels twee vrij smalle trappen
te bereiken, Om bij het eilandperron te komen moet men eerst via de onderdoorgang
Beukenlaan en een circa 30 meter lang paadje langs enkele fietenstallingen, om
vervolgens via een tweede tunneltje de trap naar het perron op te gaan. Bij de
ingang van laatstgenoemde tunneltje zijn ook de trappen naat het derde perron.
De reden voor deze nogal onlogisch klinkende situatie is de aanwezigheid van een
Joodse begraafplaats, pal achter het stationsgebouwtje en direct naast de spoordijk.
Hoerdoor was het onmogelijk om de perrontunnel door te trekken. De trap uit te
laten komen in de onderdoorgang Beukenlaan was ook geen optie. Het perron ligt
te ver weg, waardoor er een te lange tunnel nodig was, wat uit sociaal oogpunt
onwenselijk is. Het verklaart ook meteen waarom de tweede trap naar het eerste
perron zo ver weg ligt; deze ligt aan de andere kant van die begraafplaats. Toch
was er ook een voordeel; gedurende lange tijd waren de belangrijkste gebruikers
van dit station werknemers van Philips. Voor hen betekende deze opzet een wat
kortere route naar het fabriekscomplex, maar iemand die nu voor het eerst op dit
station arriveert kan het als een doolhof kunnen ervaren
De tijd dat
het station voornamelijk door werknemers van Philips werd gebruikt is inmiddels
voorbij. Vanaf de jaren negentig werden de Philips fabrieken in Strijp één
voor één gesloten. Strijp-S onderding vanaf dat moment vanaf dat
moment een enorme metamorfose, waarbij het vroegere industriegebied veranderde
in deels een nieuwe woonwijk en deels in een creatieve hotspot. Om deze gedaantewisseling
meer bekendheid te geven was het de wens van de gemeente om de naam van station
Beukenlaan te wijzigen in Strijp-S, waardoor het station beter bij de wijk aansloot.
ProRail stemde er mee in en zo was de naamswijziging met het ingaan van de dienstregeling
2016 (per 13 december 2015) een feit. Het station heeft ondertussen een opfrisbeurtje
gekregen, maar wat bleef is de wat onlogische route tussen de perrons. Het voormalige
gebouwtje is al sinds jaar en dag in gebruik als cafetaria. |
Boven:
Het voormalige stationsgebouwtje van station Strijp-S staat een beetje solitair
aan de voet van de spoordijk. Het gebouwtje -dat dit jaar alweer haar 50ste verjaardag
viert- heeft al heel lang geen stationsfunctie meer. Wanneer de kaartverkoop werd
gestaakt is mij niet bekend, in ieder geval heeft het al voor het grootste deel
van haar bestaan geen bemenst loket meer. Aan de linkerkant is de -door S. van
Ravesteyn ontworpen- onderdoorgang te zien, daarnaast één van de
twee vrij smalle trappen naar het eerste perron. . . .
Onder:
Station Strijp-S telt tegenwoordig niet minder dan drie perrons, waarbij het perron
langs spoor 4 (waar vandaan deze foto is gemaakt) later werd toegevoegd. Aan het
begin van deze eeuw kreeg het eilandperron een overdekte trap. Ook zijn er toen
enkele glazen wachthokjes geplaatst. .
| | |
| | | | Onder:
Wie aan Eindhoven denkt, denkt waarschijnlijk automatisch ook aan Philips. En
nergens was de elektronicagigant zó aanwezig als in dit deel van de stad,
Strijp-S stond decennialang bekend als de "Verboden Stad", maar inmiddels
is er veel veranderd. De industrie is verdwenen en inmiddels zijn een aantal fabrieksgebouwen
gesloopt. Gelukkig bleven een aantal gebouwen bewaard en kregen nieuwe bestemmingen.
Voorbeelden hiervan zijn "Gebouw TQ" (foto links) en het "Klokgebouw"
(foto rechts). In het enorme complex TQ -die zoals de naam al aangeeft niet in
Strijp-S maar in het naburige Strijp-T staat- werden industriële producten
gemaakt, tegenwoordig is het voor een deel in gebruik als hogeschool en is deels
een bedrijfsverzamelgebouw. Aan de linkerkant zijn de twee 80 meter hoge schoorstenen
van de vroegere energiecentrale te zien. In het Klokgebouw werd Philite gemaakt,
een door Philips ontwikkelde soort bakeliet. Bijzonder kenmerkend aan het gebouw
is de ingebouwde watertoren, met daarop enorme uurwerken. Op de wijzerplaten staat
twee keer de naam Philips, waarbij de eerste P en de laatste S op de plakken 9
en 3 staan. De letters daartussen zijn zowel langs de boven- als de onderrand
op de overige uuraanduidingen geplaatst. (zie ook de kleine foto bovenaan deze
pagina) Het Klokgebouw werd bijna 100 jaar geleden gebouwd en is inmiddels een
rijksmonument. .
| | | | | | | Onder:
In 2015 was het 150 jaar geleden dat de spoorlijn tussen Tilburg en Boxtel in
gebruik werd genomen en dat werd met name in Oisterwijk groots gevierd. Op 13
september 2015 reed een trein van de Stoom Stichting Nederland, getrokken door
stoomlocomotief 01.1075, vanuit die plaats een paar slagen naar Tilburg en naar
Eindhoven. Hier komt de trein door (toen nog) station Beukenlaan gedenderd. Op
spoor 3 staat DDAR-treinstel 7376 (geduwd door de 1749) gereed voor vertrek naar
Deurne. Dit type dubbeldeks-treinstel is inmiddels van ons spoor verdwenen... .
| | | | |
versie: 5-05-2021 |