| | |
DIEMEN
| | | |
| Afkorting: | Dmn
| | Maatschappij: | Nederlandse
Spoorwegen (NS) | | Type: | Standaardgebouw
type "Sextant" | | Architect: | C.
Douma | | Bouwjaar:
| 1978 | | Gesloopt: | 2021 |
| Baanvak: | Amsterdam
Centraal - Weesp | | | |
| | |
Al geruime
tijd is de omgeving van station Diemen een enorme bouwput. Reden hiervoor is de
aanleg van een onderdoorgang in de Ouddiemerlaan, waar tot 2021 een grote en drukke
overweg was. Niet alleen is inmiddels de overweg verdwenen, ook het 43 jaar oude
stationsgebouwtje moest voor deze werkzaamheden het veld ruimen. Het Diemense
station is nog betrekkelijk jong, ze bestaat pas sinds 1974. Tegenwoordig telt
de plaats twee stations, maar gedurende lange tijd moest Diemen het zonder doen…
Het
huidige Diemen is een voorstad van Amsterdam, gelegen tegen de oostelijke rand
van de hoofdstad. Het is in feite een samensmelting van meerdere kernen, het is
anno nu nauwelijks meer voor te stellen dat Diemen ooit als klein vissersplaatsje
aan het riviertje Diem is ontstaan. Een tweede kern -Diemerbrug genaamd- ontstond
als lintdorp langs de Weespertrekvaart. Die laatste werd vanaf de negentiende
eeuw een forenzendorp, waarbij het zelfs een tijdje een eigen halte aan de spoorlijn
Amsterdam-Amersfoort had. Deze halte, niet geheel verrassend Diemerbrug genaamd,
werd in 1882 in gebruik genomen en stond op de plek waar nu het huidige station
is. Erg lang heeft die halte niet bestaan, in 1913 werd ze alweer opgeheven.
Vooral
in de afgelopen vijftig jaar heeft Diemen enorme ontwikkelingen doorgemaakt. De
forenzenplaats, die inmiddels de gemeentenaam als plaatsnaam had aangenomen, groeide
letterlijk aan Amsterdam vast en werd zo een voorstad. De twee historische kernen
van weleer waren inmiddels verdwenen en ervoor in de plaats waren nieuwe woonwijken
uit de grond gestampt. Voor de NS waren deze ontwikkelingen aanleiding om Diemen
weer opnieuw van een station te voorzien. Op 24 mei 1974 werd als proef een nieuwe
voorstadhalte geopend. Aanvankelijk had deze slechts een noodgebouwtje voor de
kaartverkoop, maar na vierjaar werd deze vervangen door een definitief stationsgebouw.
Dit was een zeshoekig bouwwerkje, ook wel de "Sextant" genoemd, ontworpen
door architect C. Douma. Dit was de één na laatste van de in totaal
16 gebouwde stationsgebouwtjes (en een busgebouwtje), hierna zou er nog één
in Nijmegen worden gebouwd.
Het gebouwtje behield tot 1999 haar stationsfunctie,
hierna werd het enige tijd een "Wizzl". Door diverse oorzaken (waaronder
een gewapende overval in 2002) hangt het voortbestaan van de Wizzl in de eerste
jaren van het nieuwe millennium constant aan een zijden draadje, maar in 2009
sluit deze dan toch. Hierna werd het even een "Soepkiosk", waarbij het
gebouwtje in een opvallend rood-witte outfit werd gestoken. Erg lang heeft deze
niet bestaan, in 2014 was deze alweer verdwenen en was het gebouwtje weer van
kleur gewijzigd. Bovendien was een groot deel van het gebouwtje gesloopt, waarbij
de vloer en het dak nog wel haar vertrouwde basisvorm behielden. In deze wat verminkte
staat zou het nog eind maart 2021 blijven bestaan, toen maakte de sloper er een
definitief einde aan…
| Boven:
Het huidige station Diemen werd in 1974 in gebruik genomen. Aanvankelijk moest
men het met een tijdelijk noodgebouwtje voor de kaartverkoop doen, vier jaar later
kwam hier een definitief stationsgebouw. Deze foto toont het gebouw -of liever
gezegd: het restant ervan- zoals het er in 2014 uitzag. De basisvorm is nog hetzelfde,
maar wie goed kijkt ziet dat er nog maar de helft van het gebouw staat. Mogelijk
wist men toen al dat dit gebouw op termijn moest verdwijnen, door het kleiner
te maken werd het immers veel minder aantrekkelijk om te verhuren. Het is mij
eerlijk gezegd een raadsel waarom er toen al niet gekozen werd voor sloop, blijkbaar
kon een deel van het gebouwtje toen nog niet gemist worden. Hoe het ook zij; in
deze staat zou het nog een kleine negen jaar bestaan. Alle foto's op deze pagina
zijn trouwens al in 2014 gemaakt...
.
| |
| | | | Onder:
Vanaf het perron langs spoor 1 zicht op het tweede perron, met daartussenin de
overweg. Het station beschikt over twee perrons, die in een bajonetligging aan
weerszijden van de overweg zijn geplaatst. Beide perrons beschikken over een bescheiden
overkapping, iets wat niet vaak voorkomt bij stations van dit type. De overweg
in de Ouddiemerlaan was op deze foto nog van het type ADOB, waar destijds mee
werd geëxperimenteerd. ADOB staat voor Automatische Dubbele Overweg Bomen,
wat inhoudt dat hier het wegvak volledig kan worden afgesloten. Met alle bomen
van de fiets- en voetstroken meegerekend bestond deze overweg uit 8 afsluitbomen,
een bijzonder groot aantal. De ADOB was trouwens geen succes, de overweg werd
geplaagd door storingen. Ook in de laatste jaren van haar bestaan, het was inmiddels
weer een "gewone" overweg, bleef dit het geval. Inmiddels wordt hier
gewerkt aan een onderdoorgang, deze zal -naar verwachting- in 2023 gereed zijn.
Overwegstoringen zijn hier dan in ieder geval verleden tijd...
.
 | | | | | Onder:
Nogmaals het perron langs spoor 1, nu gezien in oostelijke richting. Op dit spoor
stoppen de treinen voor de richting Weesp. Aan de rechterkant is een hoge geluidswal
te zien, die in 2013 werd geplaatst. het groene viaduct op de achtergrond hoort
bij een verbindingsspoor tussen Duivendrecht en het emplacement Watergraafsmeer,
en werd in de tweede helft van de jaren dertig van de twintigste eeuw gebouwd.
Dankzij dat spoor is dit opstelterrein rechtstreeks vanuit de richting Utrecht
te bereiken. Het was een onderdeel van de Spoorwegwerken Oost, een enorm project
uit de jaren dertig. Het bleek van grote invloed op de latere vorm van Diemen,
dat letterlijk wordt doorsneden door spoorwegen en de autosnelweg A1...
.
| Onder:
Het tweede perron, met aan de linkerkant het toen allang niet meer gebruikte -en
inmiddels verdwenen- spoor 3. Niet lang na het maken van deze foto zou deze worden
opgebroken. Dat het spoor toen al niet meer werd gebruikt is te zien aan het wachthokje,
dat bijna op de rand van het perron is geplaatst. In het verleden stopten hier
de treinen met uitsupporters, die naar Ajax gingen. Onder begeleiding ging het
dan vanaf het perron naar het oude Ajax-stadion (De Meer), een kleine twee kilometer
verderop. Wat op deze foto niet te zien is is de Joodse begraafplaats, die ten
noorden van het station en het spoor ligt. Die begraafplaats ligt bijna letterlijk
ingeklemd tussen het spoor en de wijk Oud-Diemen, en wordt ook nog eens door een
verbindingsspoor in tweeën gedeeld...
.
| | | | |
versie: 27-10-2022 |
