Home ] Terug naar de eerste pagina ] Vorige pagina ] [ Volgende pagina ]
   
 
DEVENTER

 

Perrongebouwen

 
   
   
Op het eilandperron staan drie perrongebouwen. Twee daarvan staan aan de A-zijde (dus aan de Zwolse kant van het perron) een één aan de B-zijde, aan de andere kant van de perrontunnel. Het meest noordwestelijk gelegen gebouw staat pal tegenover de vroegere zaksporen en is de kleinste van de drie. Het was vroeger voornamelijk als toiletgebouw in gebruik, met de damestoiletten (aangeduid met "VROUWEN") aan de kant van spoor 3 en de herentoiletten ("MANNEN") aan de andere kant. Tegeltableaus boven de deuren herinneren nog aan die vroegere functies, want de oorspronkelijke toiletten zijn al jaren niet meer in gebruik. Toch is er in het perrongebouw nog wel degelijk een openbare wc te vinden, maar deze is voor algemeen gebruik en is voorzien van een muntslot. Dit toilet bevind zich overigens in de kop van het perrongebouwtje, tegenover het tweede perrongebouw. De rest van het perrongebouwtje wordt nu verder voornamelijk als berging gebruikt. Het middelste perrongebouw staat ook nog aan de A-zijde van het perron en was (en ís voor het grootste deel nog altijd) voor de reizigers, met oorspronkelijk een wachtkamer derde klasse, een gecombineerde wachtkamer eerste en tweede klasse en daartussenin het restaurant. De wachtkamer voor zowel de eerste als de tweede klasse was het dichtst bij de perrontrap, zodat deze reizigers het minst hoefden te lopen. De wachtkamer is al sinds jaar en dag niet meer als zodanig in gebruik. In de kopgevel tegenover de perrontrap is al decennialang een kiosk, de rest van de vroegere wachtkamer zijn nu vooral dienstruimten.
Aan de andere kant van het perrongebouw was de wachtkamer derde klasse. Een groot deel van deze ruimte is nog altijd een wachtkamer, en ze verkeert ook nog voor een groot deel in authentieke staat! Of de grote, centraal geplaatste houten bank hier al bijna honderd jaar staat waag ik -eerlijk gezegd- te betwijfelen, maar de houten banken langs de wanden en de blauw-groene betegeling zijn wel origineel. De wachtkamer oogt weliswaar lang niet zo monumentaal als die van Haarlem, welke overigens een wachtkamer eerste klasse was, maar het simpele feit dat deze ruimte na al die jaren nog steeds dezelfde functie heeft is op zich al een bijzonderheid.
Dat kan op dit moment niet meer gezegd worden van het restaurant, dat altijd -letterlijk- tussen de twee wachtkamers in was gelegen. Meer dan negentig jaar lang was deze ruimte een horecagelegenheid geweest, maar in juni 2011 viel definitief het doek en sloot het restaurant haar deuren. In die tijd dat deze stationsrestaurant bestond was het interieur -uiteraard- nogal eens gemoderniseerd. Maar desondanks bleven er ook nog authentieke elementen, zoals de fraaie houten kozijnen en de lambrisering tussen de vensterpartijen. Hier is ook goed te zien dat de perronoverkapping het dak van het perrongebouw vormt. Werd dit in de wachtkamer derde klasse nog gemaskeerd door middel van houtwerk, in het restaurant zijn de kapspanten duidelijk zichtbaar en domineren ze zelfs de ruimte. Zonder dat dit echt storend is overigens. Op die spanten zijn trouwens diverse afbeeldingen te zien over het reizen in (heel) vroeger tijden.
Het derde en laatste perrongebouw staat aan de B-zijde van het perron en is iets kleiner dan het middelste exemplaar. Dit perrongebouw bestond voornamelijk uit dienstruimten, zo had de stationschef hier zijn kantoor. Opvallend zijn de twee uitbouwen, aan weeszijden van de kopgevel vlakbij de tunnel. Vermoedelijk had de perronopzichter hier zijn kantoor, maar het kon mogelijk ook het domein van de treindienstleider zijn geweest. Bewijzen hiervoor (voor beiden overigens) heb ik niet kunnen achterhalen. Direct naast één van deze uitbouwen, aan de zijde van spoor 3, is een voormalig plaatskaartenkantoor. Dit lijkt op het eerste gezicht wat vreemd, reizigers zonder vervoersbewijs of perronkaart kwamen niet eens de perrontunnel in. Maar voor die reizigers was dit loket dan ook niet bedoeld. De kaartjes die hier werden verkocht waren -en daar komt die concurrentiestrijd weer om de hoek kijken- voor de doorgaande reiziger, die in Deventer moest overstappen op de trein van een andere maatschappij. Met een beetje overdrijving zou je zelfs kunnen stellen dat met het huidige systeem van eerst uitchecken bij vervoerder A om vervolgens meteen weer bij vervoerder B in te checken die oude tijd weer een beetje herleeft, maar dit even geheel terzijde… Naast dit vroegere plaatskaartenkantoor, dat tegenwoordig een personeelsruimte is, is de vroegere "waterplaats". Welke functie deze precies had is mij niet duidelijk (was dit een ruimte waar water kon worden getapt danwel worden gepompt, of was het een soort urinoir?). In ieder geval werd de ruimte in de jaren zeventig of tachtig omgebouwd tot een extra wachtruimte. Het nogal sfeerloze interieur, met witte tegels en wit plafond, geeft inderdaad het gevoel in een soort sanitaire ruimte te zijn beland.
Ook op de perrongebouwen worden de diverse (vroegere) functies van de ruimten aangeduid met fraaie tegeltableaus, die allemaal nog in een prima staat verkeren. Dat geldt trouwens ook voor de perrongebouwen zelf. Afgezien van de kiosk, waarvoor de kop van het tweede perrongebouw meerdere keren drastisch werd verbouwd, verkeren de perrongebouwen aan de buitenkant nog redelijk in originele staat.
Boven: De vroegere wachtkamer derde klasse is nog altijd een wachtruimte. Alhoewel er nog veel authentieke elementen zijn is er ook het nodige vernieuwd, zoals de centrale verwarming en de tl-verlichting. Ze doen eigenlijk dan ook behoorlijk afbreuk aan het monumentale interieur. Maar ook in deze staat is de wachtkamer al een bijzonderheid op zich...
 
Onder: In de kopgevel direct tegenover de perrontrap, van het middelste perrongebouw, is al sinds jaar en dag een kiosk gevestigd. Dat deze hier ruim zeventig jaar geleden ook al was bewijst deze foto uit 1939, al lijkt de hedendaagse Kiosk in niets meer op het kranten- en tijdschriftenzaakje van weleer. Wat trouwens ook nooit is veranderd is het vertrek van de trein richting Zwolle vanaf dit deel van het perron. Overigens sprak men toen nog niet over "spoor 4a/b", en ook zag de treinaanwijzer (tegenwoordig een CTA genoemd) er heel anders uit. Let ook op de houten bank rechts op de foto. Op enkele plaatsen zijn in de gevels van de perrongebouwen banken verwerkt, en deze zijn er nog altijd.
 
 
 
 
Onder: Bij de voormalige waterplaats is tegenwoordig ook een wachtruimte te vinden, maar omdat deze wat uit de looproute ligt is deze bij het reizend publiek eigenlijk nauwelijks bekend. Maar dit kan ook een andere reden hebben. Door de witte tegels, het witte plafond en de witte vloer is er van een sfeer nauwelijks sprake. De ruimte ziet er trouwens ook nogal smoezelig uit, en kan wel een opknapbeurtje gebruiken...
Onder: Het vroegere restaurant maakte op 27 januari 2012 een verlaten indruk. Nu de ruimte leeg staat is goed te zien dat ook hier sprake was van een mengeling van oud en nieuw, net als de naastgelegen wachtruimte, zij het dat hier juist veel meer gemoderniseerd is. In grote tegenstelling tot de wachtkamer zijn hier de spanten van de perronoverkapping duidelijk zichtbaar gebleven. Hierop zijn trouwens diverse voorstellingen aangebracht over het reizen in (heel) vroeger tijden. Het restaurant is sinds juli 2011 gesloten en staat sindsdien leeg. Wat er met de ruimte gaat gebeuren is nog niet bekend.
 
 
Onder: In de kleinste van de drie perrongebouwen waren de toiletruimten te vinden. De damestoiletten waren aan de kant van spoor 3 te vinden, die voor de heren aan de andere kant van het gebouwtje. Boven de deuren zijn tegeltableaus met daarop respectievelijk "VROUWEN" en "MANNEN". Momentheel wordt het perrongebouw grotendeels voor andere doeleinden gebruikt. Op deze foto is de ingang van het vroegere herentoilet te zien.
Onder: In de noordwestelijke kopgevel van het kleinste perrongebouw, direct tegenover de vroegere zaksporen, is een flinke scheur te zien. Hoelang de scheur er al zit is mij niet bekend.
 
 
Onder: De oorspronkelijke toiletten zijn allang niet meer in gebruik. Toch is er in het perrongebouwtje nog wel degelijk een openbaar toilet aanwezig. Deze is te vinden aan de zuidwestelijke kant van het gebouwtje, tegenover de "oude" wachtkamer. Helaas moesten hiervoor wel een moderne metalen deur (met een muntslot, want het toilet is uiteraard niet gratis) en een -vrij brede- roestvrij stalen deurpost in de gevel worden geplaatst...
Onder: Het zuidoostelijk gelegen perrongebouw is het enige van de drie dat op de B-zijde van het perron staat. Oorspronkelijk waren hier voornamelijk personeels- en dienstruimten, die zijn er trouwens ook nu nog. Maar opvallend genoeg was hier ook een plaatskaarten- en een telegraafkantoortje, waarvan hier de ingang is te zien. Deze loketten waren voor die reizigers die in Deventer moesten overstappen op een trein van een andere maatschappij, hiervoor diende men (vaak) een nieuw kaartje te kopen...
 
 

 

  Free counter and web stats versie: 04-06-2012