DE
WESTEREEN
(ZWAAGWESTEINDE)
| Afkorting: | Dwe (was: Zww) | |
| Maatschappij: | Nederlandsche Spoorwegen (NS) | |
| Architect: | K. van der Gaast | |
| Bouwjaar: | 1955 | |
| Gesloopt: | 2003 | |
| Baanvak: | Leeuwarden-Groningen | |
| Dit
station heet sinds kort officieel De Westereen, maar buiten Friesland
kennen de meeste mensen het nog onder haar oude naam Zwaagwesteinde.
De Westereen ligt aan de spoorlijn Leeuwarden-Groningen, welke op
haar beurt een deel is van de Staatslijn B (Harlingen-Nieuweschans).
Toen in 1866 het deel tussen de Friese en de Groningse hoofdstad in
gebruik werd genomen was nog niet voorzien in een station in De Westereen.
Pas vanaf 1895 zou er een paar keer per dag worden gestopt. Een echte
halte kreeg het dorp in 1902, dat toen de Nederlandse naam Zwaagwesteinde
kreeg. De voornaamste klanten waren fabrieksarbeiders waren, dit waren
destijds de befaamde "klompentreinen" van en naar Leeuwarden.
Er kwam een haltegebouwtje, wat volgens de overlevering niet veel
meer was dan een houten wachthok. Het zou nog ruim een halve eeuw
duren voordat Zwaagwesteinde een volwaardig stationsgebouw kreeg. Die kwam in de zomer van 1955 gereed en was een ontwerp van K. van der Gaast. Die architect had enkele jaren tevoren al naam gemaakt met het elegante stationsgebouwtje van Arnhem Velperpoort. Maar voor dit station koos Van der Gaast opvallend genoeg voor een nogal conservatief ontwerp. Het was een eenvoudig, langgerekt gebouwtje met een zadeldak, dat aan weerszijden overging in korte en platte luifels. Het leek wel wat op een wat modernere versie van het station van Rilland-Bath, dat trouwens half stationsgebouw en half dienstwoning was. Volgens sommigen leek het stationsgebouw van Zwaagwesteinde meer op een school dan op een stationsgebouw. Toch doe je daarmee het gebouwtje tekort. Want ondanks (of misschien wel dankzij) die eenvoud was het wel een charmant gebouwtje, Van der Gaast er wel degelijk wat versieringen en stijlkenmerken in had verwerkt. Denk hierbij aan de opvallende metselpatronen bij het loket. Aan de perronzijde had het gebouw een subtiel schuine uitbouw, waarvandaan men zicht had op de overweg. Het gebouw bestond uit een plaatskaartenkantoor, een opvallend ruime wachtruimte, een kleine bagageafdeling en toiletten. De indeling van het gebouw leek op het eerste gezicht al net zo conventioneel als het uiterlijk, met de wachtkamer als centrale ruimte. De ingang van het gebouw was echter op een ongebruikelijke plek, namelijk in de perrongevel. Gezien de oriëntatie van het gebouw zou je die in de kopgevel verwachten, maar dat was de achterwand van het loketkantoor! Waarom Van der Gaast niet voor een ingang in de noordelijke langsgevel koos, aan die kant grenst namelijk de dorpskern, is mij niet bekend… Aanvankelijk was het een station met slechts één perron aan een enkelsporige lijn. Maar halverwege de jaren zeventig kwam er een tweede perron bij. Er waren dus twee perrons aan één spoor, een situatie die ook bij de halte Achter de Hoven in Leeuwarden te vinden is. Ook in De Westereen had dit te maken met de overweg, direct naast het station. Dat tweede perron verdwijnt in 1998, als in dat jaar het spoor tussen Feanwâlden (voorheen: Veenwouden) en Buitenpost wordt verdubbeld. Opmerkelijk genoeg werd het nieuwe tweede perron tegenover het bestaande aangelegd, waardoor de trein richting Groningen weer vóór de overweg stopt. In datzelfde jaar kwam het stationsgebouw leeg te staan. Vijf jaar tevoren had het haar functie al verloren en dreigde het gesloopt te worden, mede omdat het gebouw toen al jarenlang met enige regelmaat doelwit van vernielingen was. Toch werd de sloop voorkomen en werd het een bloemenzaak, waar ook treinkaartjes werden verkocht. Maar in 1998 kwam hieraan een einde. Vanaf dat moment ging de conditie van het gebouwtje zienderogen achteruit, mede omdat het een hangplek voor jongeren was geworden… Er gebeurde in die tijd wat merkwaardigs. De gemeente Dantumadeel, waar De Westereen onder valt, drong bij de NS aan om het gebouw zo snel mogelijk te slopen. Vierde men een kleine halve eeuw tevoren nog de komst van het gebouwtje en werd aan het begin van de jaren negentig nog gestreden voor behoud ervan, nu wilde men er resoluut van af! Om dit kracht bij te zetten werden op het laatst zelfs leuzen op het gebouw aangebracht. Uiteindelijk werd het in juni 2003 gesloopt. Ervoor in de plaats kwamen enkele abri's. Het station droeg toen nog haar oude naam Zwaagwesteinde. Elders in de provincie waren de eerste stations al hernoemd in het Fries, Hurdegaryp en Grou-Jirnsum. De plaatsnamen waren officieel nog Nederlands, maar vanaf 2009 veranderde dit. Het was dan ook een kwestie van tijd voordat meer stations haar Nederlandse namen gingen omruilen. Met het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2016 werd de naam van station Zwaagwesteinde definitief gewijzigd in De Westereen. Opmerkelijk detail: de naam is in het plaatselijk dialect geschreven en niet in officieel Fries. In dat geval had het De Westerein moeten heten… |
 |
|
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
versie: 22-08-2016