In het oosten van Leeuwarden stond ongetwijfeld het meest obscure "station" van Nederland. Dat woord staat bewust tussen aanhalingstekens, want veel meer dan een stopplaats was het niet. Om precies te zijn: het was een fabriekshalte en het was de allerlaatste van haar soort in ons land. Zo'n halte wordt doorgaans maar enkele keren per dag bediend en wordt eigenlijk alleen maar gebruikt door werknemers van nabijgelegen bedrijven. Dergelijke haltes waren in Nederland een betrekkelijk weinig voorkomend verschijnsel. Toch zijn er wel degelijk een aantal van geweest, die waren vooral in Noord-Holland te vinden. Denk hierbij aan de vroegere halte Hembrug in Zaandaam, IJmuiden Hoogovens en Beverwijk Beijnes.
De halte Achter de hoven bestond in haar laatste vorm sinds 1954, maar de geschiedenis van deze wonderlijke halte besloeg ruim een eeuw. Al in 1915 was hier een halte, op zo'n beetje dezelfde plaats als het huidige westelijke perron, nabij de Pieter Stuyvesantweg. Ook toen al werd deze voornamelijk gebruikt door werknemers van de nabijgelegen bedrijven. Vanwege het schoeisel van de werknemers werden dit de klompentreinen genoemd. Die eerste stopplaats heeft een kwarteeuw bestaan. Het was de bedoeling om deze met het ingaan van de zomerdienstregeling 1940 op te heffen, maar door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd dit wat vervroegt. Daarmee was het echter bepaald niet gedaan met de halte Achter de hoven, want veertien jaar later werd deze weer nieuw leven ingeblazen. Dit gebeurde op aandringen van de omliggende bedrijven, met voorop de Coöperatieve Condensfabriek Friesland (bekend van Friesche Vlag). In 1965 werd de halte zelfs voorzien van een tweede perron. Dit was niet zozeer vanwege het aantal reizigers, maar om de simpele reden dat de trein naar Groningen nu na de twee overwegen stopte in plaats van er vlak voor. Omdat er twee overwegen zijn ontstond een unieke situatie; dat tweede perron kwam zo'n 350 meter oostelijker te liggen, recht tegenover de Koopmans-meelfabriek. Dat nieuwe perron was voor de middagtreinen, als de fabrieksarbeiders weer huiswaarts gingen. Wellicht om die reden kreeg dit perron twee eenvoudige, betonnen abri's.
Het was een bijzondere halte. Nergens stond de naam op de perrons en alleen op het oostelijke perron was een vertrekstaat. Kaartautomaten waren er niet, laat staan een omroepinstallatie. Maar op de beide perrons was wel een in- en uitcheckpaal en opvallend genoeg waren ze beiden voorzien van geleidetegels voor slechtzienden. De perrons waren zeer kort. Zó kort zelfs, dat een dubbel treinstel er niet naast paste. En laat nu net op de tijden dat de trein er stopte met een dubbel stel worden gereden…
In de afgelopen decennia werd de halte al meerdere keren met sluiting bedreigd. Steeds werd dit voorkomen, mede onder druk van de bij de halte gevestigde bedrijven. Toen bijvoorbeeld in 1991 het nieuwe station Leeuwarden Camminghaburen werd geopend ging dit ten koste van station Visvliet. Maar niemand twijfelde eraan dat ook de halte Achter de Hoven ooit geschrapt zou worden. Maar de stopplaats bleef gewoon bestaan. De uitbreiding van de dienstregeling op de spoorlijn Leeuwarden-Groningen betekende alsnog het definitieve einde, per 1 september 2018 was de halte voorgoed gesloten. De perrons zijn inmiddels opgeruimd, zodat van de roemruchte stopplaats niets meer is overgebleven...

Boven: De halte Achter de Hoven nam in ons spoorwegnet een bijzondere plaats in. Het was het enige "station" van ons land dat in een reguliere dienstregeling maar drie keer per werkdag werd aangedaan. Allesbehalve een normaal station dus, maar het was ook niet echt een facultatieve halte. Ook de vorm van Achter de Hoven was uniek. Het lag aan een enkelsporige lijn, maar heeft twee perrons. Die lagen in een zogenoemde bajonetligging, op zo'n 350 meter van elkaar. Dit was het oostelijke perron. Het lag recht tegenover de Koopmans meelfabriek, om die reden werd dit ook wel het "pannenkoekenperron" genoemd. Het was de jongste van de twee perrons en werd in 1965 aangelegd. Langs dit perron stopten de twee middagtreinen naar Groningen. Als enige was dit perron voorzien van betonnen abri's. Het waren zogenoemde "Oosthoek-abri's", vernoemd naar de Oosthoek-betonfabriek in Alphen aan den Rijn, die deze schuilhokjes vanaf het einde van de jaren veertig tot begin jaren zestig heeft geproduceerd. Ooit stonden er duizenden van in ons land, maar inmiddels zijn daar nog maar enkele van overgebleven. Deze abri's waren wellicht iets ouder dan het perron, mogelijk hadden ze eerst ergens anders dienst gedaan. Let ook op de dubbele hellingbaan. Oorspronkelijk was deze hoog genoeg voor het perron, maar toen deze werd verhoogd vond men het kennelijk niet nodig om de hellingbanen aan te passen. In plaats daarvan volstond een opstapje. Niet bepaald rolstoelvriendelijk…
.

Onder: Het westelijke perron, gezien in de richting van de Pieter Stuyvesantweg. Dit was de oudste van de twee perrons en werd in 1954 aangelegd. Op deze plek lag ook de eerste halte Achter de Hoven, aan de rand van de gelijknamige wijk. Het perron lag schuin tegenover de vroegere Coöperatieve Condensfabriek Friesland, dat inmiddels is opgegaan in het FrieslandCampina-concern. De fabriek is in de loop van de tijd enorm uitgebreid, ook aan de andere kant van het spoor. De bebouwing op de achtergrond, waaronder de blauwe kantoorflat, hoort dan ook bij dit grote zuivelcomplex.
.

Onder: De monumentale gevel van de Coöperatieve Condensfabriek Friesland. De "Friesland" was één van de bedrijven die aan de basis van de halte Achter de Hoven heeft gestaan en deze tot 2018 in stand weet te houden. Dat de halte zolang gebruikt werd was vooral aan dit bedrijf te danken! Hoeveel mensen dagelijks van de halte gebruik maakten is mij niet bekend, maar meer dan een handvol zal het niet geweest zijn. Ter vergelijking: het rustigste station van ons land (Enschede de Esmarke) verwerkt ongeveer 50 reizigers per dag...
.

Onder: Nogmaals het westelijke perron, maar nu gezien in de richting van station Leeuwarden, dat een kleine twee kilometer verderop ligt. Dit perron had geen abri's, het werd dan ook uitsluitend als uitstapperron gebruikt. Wat vooral opvalt aan de beide perrons is dat ze weliswaar kaal waren, maar de meest elementaire zaken waren wel degelijk aanwezig, zoals een in/uitcheckpaal en geleidetegels. Er was zelfs nog een richtingbord, al is deze inmiddels zo goed als onleesbaar geworden...
.

Onder: De twee perrons waren extreem kort, elk slechts 75 meter lang. Dat is zó kort, dat de treinen die er stoppen niet helemaal naast passen. Passagiers die zich in het voorste treinstel bevinden moeten dan ook helemaal naar achteren lopen om uit te kunnen stappen. Dat is ook de reden waarom de blauwe cijferborden ook na het perron nog in de grond staan. Een nogal unieke situatie. Overigens had Achter de Hoven niet eens de kortste perrons van ons land, die ligt in Landgraaf en is maar 56 meter...
.

Onder: En dit is weer het oostelijke perron, ook nu gezien in westelijke richting. Op de achtergrond is nog net het westelijke perron te zien én de twee overwegen, die tussen de beide perrons liggen. Dit was ook de reden waarom de perrons zo ver uit elkaar waren geplaatst; op die manier stopte de trein altijd na de overweg. Op de paal is een vertrektstaat geplaatst en ook is nog het restant van het richtingsbord te zien. De bebouwing aan weerszijden van het spoor is van één en hetzelfde bedrijf: de FrieslandCampina zuivelfabriek, waar vroeger (en misschien nog wel) de Friesche Vlag producten werden gemaakt. De gebouwen staan letterlijk over het spoor met elkaar in verbinding...
.